مغز باهوش‌ها بزرگتر است؟

آنهایی که مغز بزرگ‌تری دارند، باهوش‌تر هستند؟ این پرسش با ناشناخته‌های بسیاری همراه است. برای مثال، هنوز درباره تعریف هوش اختلاف‌ نظر وجود دارد.
تازه در صورتی که تعریف معینی از ضریب هوشی را بپذیریم، اختلاف‌نظر درباره شیوه اندازه‌‌‌گیری آن به جای خود باقی می‌ماند. به علاوه، آیا تفاوت‌ها در ضریب‌ هوش، تاثیر خود را در زندگی روزمره نشان می‌دهد؟ و بالاخره اینکه آیا بافت مغزی بیشتر یا مغزی قوی‌تر به معنای ضریب هوشی بالاتر است؟ اما چیزی هست که دانشمندان درباره آن توافق نظر دارند: یک مغز بزرگ‌تر به خودی خود معادل هوش بیشتر نیست. اگر این‌گونه بود، فیل‌ها و وال‌ها هوشمندترین موجودات عالم بودند. در عوض دانشمندان هنگام نظردادن درباره توانایی‌های شناختی یک جانور به نسبت توده مغز به توده بدنی‌اش توجه می‌کنند. بنابراین با اینکه مغز فیل با وزن ۴۷۵۰ گرمی‌اش مغز انسان را از دیدگاه فیزیکی پشت سر می‌گذارد، هیچ فیلی نمی‌تواند در عقل و شعور به پای انسان برسد. مغزهای ما که به طور میانگین ۱۲۰۰ گرم وزن دارند، حدود ۲ درصد وزن بدن ما راتشکیل می‌دهند اما در مقابل مغز فیل، کمتر از یک دهم درصد از وزن بدن فیل است. بررسی‌ها در میان گونه‌های جانوری نشان داده است که مغزهای نسبتا بزرگ (نسبت به کل بدن) مهارت‌های شناختی پیچیده‌ای را مانند دست یافتن به راه‌حل‌های ابداعی در مقابل مشکلات محیطی، نقشه‌برداری کارآمدتر از منابع محیطی و کسب بیشتر غذا و راهبردهای اجتماعی پیچیده‌تر را امکان‌پذیر می‌کنند. اما در مقابل، تفاوت‌ها در اندازه مغز درون اعضای یک گونه نسبتا کم است و مشکل بتوان میان اثر اندازه مغز و آثار سایر عوامل تمایز قایل شد. برای مثال، تفاوت در هوش میان جانداری با مغز ۱۱۰۰ گرمی و جانداری دیگر با مغز ۱۴۰۰ گرمی را می‌توان با عوامل دیگر مانند تفاوت در تراکم سلول‌های عصبی یا نورون‌ها در مغز، تفاوت‌های ساختاری در مغز و عوامل اجتماعی فرهنگی توضیح داد.
اسکن‌‌های مغزی در کودکان کم‌سن نشان داده است که تفاوت‌ها در اندازه مغز همچنین هیچ ارتباطی با نمره به دست آمده در آزمون‌های استانداردشده هوش ندارد. اما بررسی‌ها درباره رابطه میان اندازه مغز و هوش در انسان‌ها اختلاف‌نظرهایی را هم میان دانشمندان به وجود آورده است. در یک بررسی که نتایج آن در نشریه «هوش» در سال ۲۰۰۵ منتشر شد، ادعا شده بود که در میان همه گروه‌های سنی و جنسی حجم مغز با میزان هوش مرتبط است، هرچند که بسیاری از پژوهشگران با این نتیجه‌گیری مخالفت کردند. بررسی دیگری که نتایج آن در سال ۲۰۰۶ منتشر شد، مدعی شد که مردان به طور میانگین باهوش‌تر از زنان هستند و این تفاوت را به اندازه نسبتا بزرگ‌تر مغز مردان نسبت داد (مغز مردان به طور میانگین ۱۰۰ گرم سنگین‌تر از مغز زنان است). اما دانشمندان دیگر دلایل اجتماعی فرهنگی متعددی را بیان می‌کنند که نفی‌کننده ادعای باهوش‌تر بودن مردان است.
فهرستی از اندازه مغز جانوران گوناگون
نام حیوان/ وزن مغز
وال ۷۸۰۰ گرم
فیل دریایی ۱۱۰ گرم
گربه خانگی ۳۰ گرم
شمپانزه ۳۵۰ گرم
گوریل کوهی ۴۳۰ گرم
لمور موشی ۲ گرم

منبع : روزنامه سلامت