سس سویا

● مسافر ی از سرزمین چشم بادامی‌ها
نوعی سس رقیق مایع و شور است که از تصفیه دانه سویا، غلات بو داده، آب و نمک تهیه می‌شود. این سس در اصل به خاور دور متعلق است و در آشپزی آسیایی کاربرد فراوان دارد.
سس سویا امروزه در ایران هم استفاده می‌شود و طعم و رنگ خاصش توجه ما را به خود جلب کرده است؛ به‌طوری که مدتی است در پخت بعضی غذاهای ایرانی هم در کنار غذاهای چینی به‌کار می‌رود.برای عمل آوردن سس سویا نوعی قارچ و باکتری مخصوص در مخلوط‌ دانه سویا و آب و نمک پرورش می‌دهند ولی در بعضی روش‌های تولید انبوه، به صورت مصنوعی و با استفاده از پروتئین‌ سویا ساخته می‌شود که به دلیل وجود مواد شیمیایی خاص برای سلامتی مضر است. سس سویا را باید دور از نور مستقیم نگهداری کرد تا فاسد نشود. همچنین پزشکان و متخصصان تغذیه در مورد ضرر یا فایده این سس برای سلامتی اختلاف‌نظر بسیار دارند. نتایج تحقیقاتی در دانشگاه ملی سنگاپور حاکی از آن است که سس سویا ۱۰ برابر آب انگور مواد آنتی‌اکسیدان (ضد سرطان) دارد و باکتری اسید لاکتیک (از باکتری‌های مفید) در آن به مقدار زیاد وجود دارد. سس سویا از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی جلوگیری می‌کند و برای درمان بعضی حساسیت‌ها مفید است. اما بسیاری با این عقاید مخالفند و می‌گویند مواد سودمند موجود در سویا و شیر سویا در سس سویا وجود ندارد. همچنین میزان بالای نمک در آن برای مبتلایان به فشارخون مضر است.البته اخیراً تلاش‌هایی برای تولید سس سویا با درصد سدیم پایین انجام شده، ولی عمل آمدن این سس بدون مقدار خاصی نمک عملاً غیرممکن است. سازمان استانداردهای غذایی انگلستان سال ۲۰۰۱ پس از آزمایش انواع سس سویای موجود در بازار اعلام کرد که در ۲۲ درصد آنها نوعی ماده شیمیایی مضر به مقدار زیاد وجود دارد که متخصصان تغذیه معتقدند در هیچ ماده غذایی نباید وجود داشته باشد، چون احتمال سرطان‌زا بودنش بسیار بالا است همین امر باعث شده محصولات چند شرکت تولیدکننده سس سویا از مغازه‌ها جمع‌آوری شود. مصرف زیاد سس سویا بسیار خطرناک است به‌طوری که در زمان جنگ‌جهانی دوم در ژاپن بسیاری از مردان مقدار زیادی سس سویا می‌خوردند تا کلیه‌هایشان آسیب ببیند و از رفتن به جنگ معاف شوند

منبع : روزنامه تهران امروز