آریل دورفمان و خرگوش‌های شورشی

چند سالی از ماجرای دوم خرداد گذشته بود، فکر کنم سال ۱۳۷۹ بود که کتابی لا‌غر با نام <دختر جوان و مرگ> از آریل دورفمان در ایران منتشر شد و مورد توجه قرار گرفت. چند سال پیش از آن کتاب <ناپدیدشدگان> از او با ترجمه مترجم برجسته، احمد گلشیری منتشر شده بود، اما دختر جوان و مرگ از کتاب‌هایی بود که با استقبال بیشتری روبه‌رو شد و اکنون پس از گذشت سال‌ها از آن زمان می‌توانیم ادعا کنیم، این کتاب از خوش‌اقبال ترین کتاب‌های خارجی در ایران است و آریل دورفمان با انتشار سه یا چهار کتاب از او نیز یکی از خوش اقبال ترین نویسندگان خارجی. بر اساس این کتاب لا‌غر در ایران تا کنون دو نمایش حرفه‌ای و ده‌ها نمایش دانشجویی اجرا شده و فیلمی بر اساس آن ساخته شده است با نام <روز بر می‌آید> که تا چندی پیش در سینماهای تهران در حال اکران بود.
‌دورفمان در کنار نمایشنامه‌ها و رمان‌ها و دیگر نوشته‌هایش برای بچه‌ها هم می‌نویسد و اخیرا کتابی از او با نام <شورش خرگوش‌ها> با ترجمه امیلی امرایی توسط نشر افق منتشر شده است که نخستین کتاب کودک اوست در ایران. او در این کتاب هم مانند اغلب آثارش رویکردی سیاسی دارد و در قالب داستان حیوانات به رابطه دیکتاتورها و مردم توجه کرده است. گرگ‌شاه پس از اینکه گرگ‌ها سرزمین خرگوش‌های دم‌پنبه‌ای را می‌گیرند، درصدد برمی‌آید نام این خرگوش‌ها را از صفحه روزگار پاک کند و این کار را از کتاب‌ها شروع می‌کند...
داستان دورفمان را اگرچه در مقایسه با برخی از نویسندگان خاص ادبیات کودک و نوجوان، نمی‌توان اثری بسیار برجسته در دنیای کتاب‌های کودک و نوجوان ارزیابی کرد، اما جذابیت‌هایی دارد که نمی‌توان از آن گذشت. نگاه انتقادی کتاب به خودکامگی با زبان ساده و طنز ظریف کتاب را قابل تامل کرده است. به همه اینها باید ترجمه روان و کودکانه امیلی امرایی را نیز اضافه کنیم. ورود همکارمان امیلی امرایی را به دنیای کتاب‌های کودکان خوش‌آمد می‌گویم و این کتاب را برای کودکان پیشنهاد می‌کنم، به‌خصوص که از معدود کتاب‌های خارجی است که در ایران با اجازه نویسنده‌اش ترجمه و منتشر شده است. آریل دورفمان در متنی کوتاه که به عنوان مقدمه کتاب چاپ شده، نوشته است: <ایران کشوری است که در قلبم جا دارد> و از ناشر به عنوان اولین ناشر ایرانی که کتابی از او را با اجازه‌اش منتشر کرده، تشکر کرده است.

علی‌اصغر سیدآبادی

منبع : روزنامه اعتماد ملی