صرع چیست؟

صرع یك بیماری نیست بلكه فقط نشانه ای است كه می گوید قسمتی از مغز كار خود را همیشه به خوبی انجام نمی دهد. وقتی مغز به طور طبیعی كار كند یكسری امواج الكتریكی از خود ایجاد می كند كه این امواج مانند الكتریسیته در مسیر اعصاب مغزی عبور می كند كه در حالت تشنج این جرقه الكتریكی بسته به محل خود در مغز علائم، نوع تشنج و صرع را تعیین می كند.علت صرع گاه صدمه مغزی، ضربه، عفونت و گاه نیز ارثی است. ضربه های دوران بارداری وارد شده بر جنین هنگام زایمان و فشار بر سر جنین، عفونت ها و ضربه های پس از تولد و دوران كودكی، تصادفات و حوادثی كه موجب ضربه مغزی می شوند، عفونت های مغزی و مننژیت ها همگی می توانند باعث ایجاد صرع شوند. تخمین زده می شود كه تقریباً ۵۰ میلیون نفر در جهان مبتلا به صرع هستند و در كشور ما نیز حدس زده می شود بیش از یك میلیون بیمار مبتلا به صرع وجود داشته باشد.
• خطرهای حمله تشنجی
بیماری صرع به خودی خود خطری ندارد اما اگر آموزش و مراقبت دقیقی در مورد حمله های تشنجی صورت نگیرد، می تواند خطرناك باشد. فردی كه ناگهان می افتد و یا بی هوش می شود ممكن است دچار جراحت، شكستگی، ضربه مغزی و یا خفگی در آب و سوختگی با آتش شود. حملات تشنجی اگر درست معالجه نشوند، می توانند موجب صدمات جسمی، اجتماعی و روانی شوند.
• در موقع حمله تشنجی چه باید كرد؟
آرام باشید و خونسردی خود را حفظ كنید و بیمار را از مكان ها و اشیای خطرناك دور كنید. با باز كردن یقه لباس و آزاد كردن گردن و چرخانیدن سر یا شانه به یك طرف راه تنفس را آزاد كنید.از ریختن آب بر روی شخص، ریختن چیزی در دهانش و یا گرفتن دست و پای او خودداری كنید. اگر حمله بیش از ۵ دقیقه طول كشید یا دو بار تكرار شد و بین حملات، فرد هوشیاری خود را به دست نیاورد، ممكن است صرع مداوم باشد كه بسیار خطرناك است بنابراین بیمار را به پزشك برسانید.
اگر تشنج همراه با تب است بیماری فرد صرع نیست اما حتماً باید تب را با پاشویه پایین آورد و بلافاصله وی را به پزشك رسانید تا اقدامات تشخیصی_ درمانی مناسب انجام شود.
•شش گام اساسی برای پیشگیری از ابتلا به صرع:
۱ _ مراقبت های پیش از تولد
۲ _ زایمان بی خطر
۳ _ كنترل تب در كودكان
۴ _ كاهش ضربه مغزی
۵ _ كنترل بیماری های عفونی و انگلی
۶ _ مشاوره ژنتیك
•ورزش و صرع
تحرك های ورزشی برای همه افراد مفید و ضروری است. ورزش باعث سلامتی و نشاط جوان ها می شود و افراد در كنار به دست آوردن مقاومت بدنی و هماهنگی فعالیت های تحركی می توانند با انجام ورزش های گوناگون قدرت و توانایی های جسمی و روانی خود را تقویت كرده و آنها را بهبود بخشند.
ورزش كمك می كند تا شخص رفتار اجتماعی خود را تصحیح كند و فرد هدفی را كه در زندگی دارد دنبال كند و مورد احترام و توجه دیگران قرار گیرد. حادثه ای كه در مورد افراد مبتلا به صرع در حین ورزش پیش می آید به ندرت به دلیل بروز حمله است. گاهی نفس نفس زدن زیاد در حین انجام عملیات ورزشی، از دست دادن آب و نمك بدن در هنگام ورزش به دلیل عرق كردن زیاد و فعالیت زیاد ماهیچه ها ممكن است فرد را آماده بروز حمله صرع كند. حركات بدنی زیاد خسته كننده، فشارهای هیجانی و روانی شدید همراه ورزش، ورزش در محیط های خطرناك مانند آب و بلندی می تواند برای فرد مصروع خطرزا باشد.افراد مبتلا به صرعی می توانند ورزش كنند كه فاصله حمله ها زیاد باشد و حمله از نظر زمانی قابل پیش بینی و تشخیص باشد مثلاً قبل از مصرف دارو و یا زمان بی خوابی باشد و حمله بیشتر در شب ها اتفاق بیفتد و حمله به مدت طولانی پیش نیامده باشد.موقع شنا كردن باید بیشترین احتیاط را رعایت كرد و شنا باید در حضور یك نجات غریق انجام شود.باید اطلاعات كاملی از نوع صرع، نوع دارو، مدت طول كشیدن حمله، تشنج، تعداد حملات در هفته و عوامل مستعدكننده تشنج (تب) به والدین مدرسه داده شود.فرد مبتلا به صرع باید یك كلید اضافی خانه را در اختیار همسایه، صاحب خانه یا دوستان مورد اعتماد خود قرار دهد.از وسایل گرم كننده مانند بخاری های نفتی و گازسوز كه كف اتاق قرار می گیرند و بسیار خطرناكند باید ایمنی را رعایت كنید.هنگام استحمام فرد مبتلا به صرع باید لای در حمام را باز بگذارد و آن را قفل نكند و زمانی كه در منزل تنها است از حمام كردن یا دوش گرفتن خودداری كند.نرده های بلند جهت پلكان ها باعث ایمنی و جلوگیری از افتادن است. در صورتی كه حیاط خانه دارای استخر است حفاظ دار بودن آن بسیار مهم است. افراد مبتلا هیچ گاه به تنهایی شنا نكنند.موقع اتو كردن از میز اتو یا یك طاقچه ایمنی استفاده كنید. برای درمان كامل تر و مطمئن تر صرع نكات ذیل باید رعایت شود!
- مصرف داروها منظم و مرتب باشد حتی یك بار و یك روز هم داروها قطع نشوند.
- درمان هر چه زودتر شروع شود.
- مقدار و دفعات مصرف روزانه دارو كافی و مطابق روش های علمی و نظر پزشكان معتبر و متخصص در این زمینه باشد.
- تا حد ممكن درمان با یك دارو باشد.
- با معاینات دوره ای و آزمایشات طبی از عوارض دارویی جلوگیری شود.
- تغذیه مناسب، استراحت، ورزش های مناسب، مراقبت از لثه ها و مسواك فراموش نشود.

فهیمه جاویدمهر

منبع : روزنامه شرق