چگونگی مکانیسم پارگی ACL و PCL و توان بخشی آن

امروزه در دنیای ورزش پارگی ACL و PCL یکی از شایع ترین مشکلاتی است که در ورزشکاران در ناحیه زانو بوجود می آید. لیگامان های ACL و PCL در پیشگیری از حرکت غیرطبیعی قدامی و خلفی تی بیا روی استخوان ران اهمیت خاص دارند.ACL مهم ترین عامل پایدارکننده زانو در جهت قدام می باشد یعنی مانع جابه جایی تی بیا به سمت جلو و فمور به سمت خلف می شود. در ورزشکار مبتلا به پارگی ACL، احساس ناپایداری و لغزش در حین فعالیت های چرخشی یا قطع کننده ظاهر می شود و معمولاًِِ تحلیل عضله چهارسررانی و تورم متناوب زانو مشاهده می شود. درواقع مکانیسم آسیب ACL عبارت است از چرخش والگوس خارجی زانو در حالت ثابت بودن یا هیپراکستانسیون شدید زانو. برای تشخیص این آسیب از MRI که معتبرترین تست می باشد استفاده می کنند، ضمناً از دیگر تست ها، منجمله تست لاکمن، تست کشویی قدامی و Pivot shift و... نیز استفاده می کنند. هدف از توان بخشی آن عبارت است از راه اندازی سریع تر ورزشکار یا بدون دخالت جراحی است که این توانبخشی از ۱۲-۶ ماه طول می کشد و فعالیت های با زنجیره بسته مقدم بر دیگر فعالیت ها می باشد که می توان دوچرخه سواری یا تمرینات قدرتی را توصیه نمود. بازگشت به ورزش ورزشکار آسیب دیده منوط به تأمین دامنه کامل حرکتی و همچنین تأمین حداقل ۹۰ درصد قدرت و استقامت می باشد.
PCL قوی ترین لیگامان زانو می باشد و محور حرکتی چرخش زانو است. مکانیسم آسیب عبارت است از رانده شدن زانو به سمت فلکشن بیش از حد همزمان با پلانتار فلکشن. این آسیب اغلب با آسیب های همزمان به غضروف یا مینیسک همراه می باشد. برای تشخیص پارگی علاوه بر MRI، از تست کشویی خلفی (PDT) و دیگر تست ها استفاده می کنند. عمده ترین هدف در توان بخشی بایستی روی تقویت عضلات، دامنه حرکت و حس عمقی باشد. تمرینات تعدیل شده مانند دوچرخه سواری، دویدن در آب و انجام تمرینات قدرتی با زنجیره بسته توصیه می شود، تا زمانی که تجمع مایع در مفصل و علائم التهاب حاد برطرف شود. بازگشت به ورزش ممکن است به ۳ تا ۱۲ هفته نیاز داشته باشد که البته آن هم منوط به وجود دامنه حرکتی کامل و همچنین قدرت و استقامت برای انجام فعالیت های ورزشی می باشد.

دکتر رحیم میرنصوری

منبع : روزنامه ایران ورزشی