پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

ساختمان‌های درون لایه‌ای


▪ لامیناسیون های مسطح <br>واژه لامینه در مورد چینه ها و لایه هایی به کار می رود که ضخامت آنها کمتر از یک سانتی متر می باشد. بیشتر طبقات رسوبی در داخل خود حاوی لامیناسیون هایی هستند که اغلب آنها به صورت موازی یا با زاویه کمی نسبت به سطح لایه قرار می گیرند. به طور کلی لامیناسیون ها در رسوبات با اندازه های متفاوت در حد سیلت، ماسه، و گراول دانه ریز تشکیل می گردند.
در جریان بالای آب (سرعت زیاد) لامیناسیون های مسطح بیشتر در ماسه و سیلت تشکیل می شوند. در سرعت بالای آب ریپل مارک، امواج ماسه ای و یا دون ها نمی توانند تشکیل شوند و تنها ساخت حاصله فقط لامیناسیون مسطح می باشد.
در جریان پایین آب (سرعت کم)، لامیناسیون های افقی بیشتر در رسوبات ماسه ای که اندازه دانه های آنها از ۶/۰ میلی متر درشت تر است دیده می شود. که در چنین حالتی سرعت جریان به حد کافی نیست با این که اجازه تشکیل ریپل مارک و غیره را بدهد. البته لامیناسیون های مسطح ممکن است در اثر رسوبگذاری مستقیم ذرات معلق در آب نیز تشکیل شود.
▪ طبقات توده ای<br>به طور کلی در رسوبات، لایه بندی دیده می شود ولی گاهی اوقات توده ای بوده و هیچ گونه لایه بندی در آنها دیده نمی شود دو عامل اصلی موجب از بین رفتن لایه بندی در رسوبات می شوند که عبارتند از دیاژنز و بهم ریختگی توسط موجودات زنده. البته در بخش تحتانی رسوبات مربوط به جریان های آشفته نیز هیچ نوع لایه بندی مشاهده نمیشود در واقع نبود لامیناسیون در رسوبات نشان دهنده رسوبگذاری سریع ذرات معلق در آب می باشد.
▪ ریپل مارک<br>ریپل مارک ها ساخت های موجی شکل هستند که در اثر حرکت امواج آب یا حرکت باد روی سطوح ماسه ای در محیط های خشکی، حد واسط و دریایی تشکیل می گردند. ریپل مارک ها معمولا به دو صورت دیده می شوند: ریپل مارک های نامتقارن یا جریانی که در اثر حرکت جریان آب یا باد بطوریکه یکطرفه ایجاد می شوند. و شیب دو طرف آنها به یک اندازه نمی باشد و ریپل مارک های نا متفاوت یا ریپل های موجی که شیب در دو طرف ریپل به یک اندازه است و در اثر حرکت امواج تشکیل شده اند.
ریپل ها از دو قسمت تشکیل شده اند: قسمتی که دارای شیب ملایم بوده و در خلاف جهت جریان و قسمتی که دارای شیب تند بوده و در جهت جریان قرار دارد. ریپل های جریانی ممکن است به اشکالی مختلفی مثل مستقیم، مارپیچی یا سینوسی، زنجیره ای، زبانه ای و هلالی دیده شود.
▪ طبقه بندی مورب <br>طبقه بندی مورب، فراوان ترین و معمول ترین نوع ساختمان های رسوبی در طبیعت می باشد. طبقه بندی مورب عبارت از یک لایه یا لامینه است که به صورت مورب یا با یک زاویه ای نسبت به طبقات اصلی قرار می گیرد. ضخامت طبقه بندی مورب ممکن است از چند میلی متر تا دهها متر تغییر کند. دونوع طبقه مورب وجود دارد: طبقه بندی مورب مسطح که در این نوع طبقه بندی سطوح فوقانی و تحتانی یک سری طبقه بندی به صورت مسطح می باشد. و طبقه بندی مورب عدسی شکل یا تراف که در این نوع طبقه بندی، سطح تحتانی یک سری، به صورت عدسی می باشد.
بیشتر اوقات طبقه بندی مورب در اثر حرکت ریپل ها، دون ها و امواج ماسه ای تشکیل می گردد. نوع دیگری از طبقه بندی مورب نیز وجود دارد که طبقه بندی مورب در هم نامیده میشود که در آن جهت شیب یک سری مورب با جهت شیب سری بالایی ۱۸۰ درجه اختلاف دارد و یا به عبارت دگر شیب در دو سری لایه مورب مخالف یکدیگرند.
▪ طبقات تدریجی (graded): <br> در این نوع طبقه بندی اندازه ذرات رسوبی بهور تدریجی از پایین به بالا در یک واحد رسوبی کم میشود ضخامت این طبقات ممکن است از یک سانتی متر تا چندین متر تغییر کند. اگر ذرات دانه ریز ماتریکسی در بین ذرات دیده خود نشانه رسوبگذاری بر اثر کاهش سرعت به طور ناگهانی می باشد. در غیر این صورت رسوبگذاری در محیطی صورت گرفته که سرعت به طور تدریجی کاهش پیدا کرده است.
منبع : شبکه رشد


همچنین مشاهده کنید