حاتم (عصم) اصم

ابوعبدالرحمن حاتم پسر علوان یا یوسف عصم(اصم) نیز که از مشایخ بزرگ تصوف ایران است از مردم بلخ بوده و با ابراهیم ادهم صحبت داشته است.
وی در سال ۲۳۷ یا بقولی در سال ۲۴۹ هجری وفات یافته است. او گفته است که صوفی باید چهار نوع مرگ را قبول کند:
۱) مرگ سفید، یعنی گرسنگی.
۲) مرگ سیاه، یعنی بردباری در هنگام پریشانی روزگار.
۳) مرگ سرخ، یعنی تسلط بر شهوات نفسانی.
۴) مرگ سبز، یعنی پوشیدن لباس خشن و زبر.
موارد مذکور علائم توجه صوفیه به رنگها و بالاخره به عقاید مانوی است. شرح احوال و گفتار اصم در تذکرهٔالاولیاء شیخ عطار به تفضیل آمده است.

منبع : فرهنگسرا