یحیی بن معاذ بلخی

ابوزکریا یحیی بن معاذ بلخی یا رازی از مشایخ بزرگ تصوف ایرانی در قرن سوم هجری است که در سال ۲۴۶ یا ۲۵۸ هجری وفات یافته است.
عبدالرحمن جامی نوشته است: یوسف بن حسین رازی گفت: " به صد و بیست شهر رسیدم، بدیدار علماء و حکماء و مشایخ، هیچکس ندیدم قادرتر بر سخن از یحیی معاذ رازی."
از سخنان اوست: عاشق حقیقی هر کاری را که محبوب بخواهد انجام میدهد، هر کس به غیر از معشوق چیزی را ببیند نمیتواند معشوق را ببیند. عشق حقیقی آن نیست که از ظلم و یا مهربانی معشوق کم یا زیاد گردد. زاهد به لذات این دنیا پشت پا میزند، عارف به لذات سرای آخرت هم پشت پا میزند. زاهد از لذات این دنیا بی خبر است و انتظار دارد که به عنوان پاداش، لذات بهشت به او داده شود، ولی عارف حتی نسبت به بهشت نیز بی اعتناست.
یحیی معاذ را گفتند که قومی میگویند، بجایی رسیده ایم که ما را نماز نباید کرد، گفت: بگوی رسیده اید، اما بدوزخ رسیده اید. و هم او گفته: هر که دوست جز دوست دید، وی دوست ندید.

منبع : فرهنگسرا