نگاهی به کتاب خلاصه‌الاشعار و زبده‌الافکار

کتاب خلاصه‌الاشعار و زبده‌الافکار که مورد بررسی و تنظیم و تصحیح استاد عبدالعلی ادیب برومند قرار گرفته بخش مربوط به شعرای اصفهان و بخش آخر تذکره خلاصه‌الاشعار و زبده‌الافکار تألیف میر‌تقی‌الدین کاشانی معروف به میرتذکره می باشد.
میر‌تقی‌الدین فرزند شرف‌الدین حسینی کاشانی است که در کاشان زاده شده و متخلص به ذکری بوده است.
عمده تحصیلات این تذکره نویس در کاشان بوده و معلومات ادبی و رموز شاعری را نزد مولانا محتشم کاشانی فرا گرفته است. دیوان محتشم کاشانی به سفارش خود او توسط میر‌تقی‌الدین گرد‌آوری شده است.
تقی‌الدین در سال ۹۸۷ هـ به اصفهان سفر کرده و در سال ۹۹۰ به عتبات مشرف شده و در سال ۱۰۱۰ به همدان کوچیده و در هر سفر به دیدار شاعران مورد نظر توفیق یافته است.
در اصفهان عبدالباقی شکوهی را دیده و در سفر عتبات با ناطقی استر‌آبادی همراه بوده است. مؤلف تذکره عرفات‌العاششقین درگذشت وی را بین سال‌های ۱۰۲۲ - ۱۰۲۴ نوشته و آنچه از تذکره خود او بر می‌آید تا سال ۱۰۱۶ در قید حیات بوده است. تعداد شعری که از شاعران همزمان خود نقل کرده اکثراً به درازا کشیده و از این رو خدمتی بزرگ به سخنورانی که دیوانی ترتیب نداده و یا اشعار‌شان در دسترس قرار نگرفته، کرده است.
در کتاب خلاصه‌الاشعار و زبده‌الافکار، شرح حال ۴۷ شاعر ذکر شده که آثار‌شان جز اشعار حکیم شفایی به چاپ نرسیده است
شاعران برگزیده در این بخش عبارتند از شکیبی اصفهان، نوری، حکیم شفایی، ضمیری اصفهانی، پیری نیکی اصفهانی، بابا شاه و چند نفر دیگر که در مکتب وقوع و شیوه‌‌ی معنی طرازی اشعار خوبی از خود به یادگار گذاشته‌اند.
برای اصفهان و اصفهانی بسیار مغتنم می باشد به ویژه آن که چند تن از شاعرانی که در این تذکره یاد شده‌اند از سخن گستران بلند پایه زمان خود هستند و اشعار فراوانی از آنان آورده شده که در خور توجه است، از آن جمله ضمیری اصفهانی است که شعرش هم از لحاظ کیفیت و هم کمیت دارای اهمیت است.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه اصفهان