ویکی پدیا دنیایی که همه ما صاحب نظریم

● سال ۲۰۰۱ میلادی :
دایرهٔ المعارف آنلاینی در حال ساخت است که کلیه کاربران می توانند آن را ویرایش کنند. این دایرهٔ المعارف «ویکی» نام گرفت و برخلاف دایرهٔ المعارف بریتانیکا، «ویکی» همه کاربران را دعوت می کند تا مدخلی به این دایرهٔ المعارف بیفزایند و یا مدخل های موجود را ویراستاری کنند. این بدان معناست که مطالب موجود در ویکی پدیا به روز تغییر و ویرایش می شود. به این گونه مطالب موجود در ۲ روز پیش ممکن است امروز تغییر کرده باشد.درحال حاضر نیز دایرهٔ المعارف صدها میلیون مدخل در خصوص موضوعات مختلف در خود جای داده است. به علاوه بیش از ۱۵ میلیون صفحه مباحث و گفت وگو در ویکی پدیا یافت می شود.
ویکی پدیا یک سازمان غیرانتفاعی با کارکنان اندک است که فاقد هرگونه آگهی تجارتی است و هیچ اعانه ای هم دریافت نمی کند، هم اکنون ویکی پدیا رده های بالای ترافیک وب سایت را به لحاظ تعداد مراجعه کنندگان دارد که این رشد بی رویه احتمال سوءاستفاده از این سیستم را افزایش می دهد.
● ویکی پدیا دوازدهمین وب سایت به لحاظ تعداد مراجعه کنندگان
هر سال در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد در بوستون، مدیران ویکی پدیا گرد هم می آیند تا درباره آینده و تغییراتی که باید در این دانش نامه به وجود آورند، بحث کنند. هم اکنون ویکی پدیا دوازدهمین وب سایت به لحاظ تعداد مراجعه کنندگان است و روز به روز بر آمار ترافیک سایت افزوده می شود.
● ویکی پدیا با یک شوخی به وجود آمد
ویکی پدیا به صورت یک شوخی به وجود آمد. جیمی ویلز، بنیان گذار آن، از همان زمانی که والدینش کتاب جهانی را از یک فروشنده دوره گرد خریداری کردند، به این کار علاقه مند شد.یکی از واقعیت های ویکی پدیا این است که می توان تا بی نهایت از بحثی به بحث دیگر وارد شد. دل مشغولی ویلز ارجاع های متقاطع به اطلاعات جدید بود که به صورت ضمیمه سالانه به بازار می آمد. وی از این امر به نوعی روشن بینی یاد می کند و معتقد است که ناآگاهی، اطلاعات اشتباه و تبلیغات نادرست بر سر راه بسیاری از مسائل جهانی قرار دارند.
● هفت خان ویکی پدیا
اینترنت به عنوان راهی برای دستیابی به اطلاعات رایگان برای همه، ابزاری کامل برای تحقق این امر به نظر می رسد. هم اکنون وی در جست وجوی راهی برای تایید این دیدگاه است.
اولین کوشش های ویلز برای خلق نوپدیا بود، یک دایرهٔ المعارف سنتی با مقالاتی از دانشمندان که در یک فرآیند ۷ مرحله ای مرور و بررسی می شد.
● نرم افزاری به نام ویکی
ویلز در سال ۲۰۰۱ نرم افزاری به نام ویکی را تولید کرد که امکان نوشتن و ویراستاری مشترک آنلاین را در آن تعبیه کرده بود و با این کار همه چیز را تغییر داد. ویلز با نوشتن این نامه به نویسندگان نوپدیا همه را به همکاری دعوت کرد. او این جمله را نوشت:
«لطفا به آن جا بروید و یک مقاله کوچک اضافه کنید. ۵ یا ۱۰ دقیقه زمان می برد.» او انتظار چیز زیادی نداشت. اما در طول یک سال بالغ بر ۶۰۰ مقاله وارد سایت شده بود.
● مدخل های بی نهایت در ویکی پدیا
سال بعد تعداد مدخل ها به ۲۰ هزار رسید. اما چه کسی برای این کار وقت صرف کرده بود این می تواند هم زیبایی این سایت و هم نقایص آن باشد. هر کسی می تواند یک مدخل به آن بیفزاید: از بچه مدرسه ای ها گرفته تا استادان دانشگاه.
در ویکی پدیا حدود ۸۰ درصد نویسندگان را که بدون نام نیز هستند، مردان تشکیل می دهند. ویژگی جالب توجه ویکی پدیا پس از افزودن آزادانه مدخل ها، امکان ویراستاری همگانی است. سپس این ویرایش می تواند دوباره ویراستاری و یا به طور کامل عوض شود.
در ویکی پدیا هر مدخل باید یک دیدگاه بی طرف را به نمایش بگذارد و موضوعات باید قابل اثبات باشد و در گذشته به چاپ رسیده باشد.
● مدخل های غیرقابل تغییر
هم چنین مدخل های متنوعی در ویکی پدیا وجود دارد که غیرقابل تغییراست. یکی از آن ها مدخل مربوط به جورج دبلیو بوش است که بارها مورد تخریب قرار گرفته است تا جایی که برای چند روز به روی ویراستاران بسته مانده است.
● حقیقت هایی در مورد ویکی پدیا
اما آیا ویکی پدیا با تمامی این مقررات و سخت گیری ها قابل اعتماد است؟ آیا حقیقت را می گوید؟ باید برای این پرسش ها، پاسخی واضح وروشن پیدا کرد.

منبع : روزنامه خراسان