ارتباط کفش با جایگاه اجتماعی

نزدیک به پنج هزارسال پیش، مصری‌ها چیزهایی شبیه کفش ساخته بودند. البته بهتر است به آنها بگوییم پوشینه پا، نه کفش. از کفش‌های مصری‌های قدیم می‌شود طرز زندگی و طبقات اجتماعی در آن زمان را فهمید. تمدن ایران، یونان و رم پوشینه‌های دیگری درست کردند که نشان دهنده طبقه اجتماعی فرد و میزان قدرت او بود. نام بسیاری از این پوشینه‌ها هنوزهم استفاده می‌شود. مثل سندلیوم که الان به آن صندل می‌گویند. درقرن چهارم و پنجم میلادی امپراتوری روم به بیزانس منتقل شد. کم کم تفکرات مسیحی روی کفش‌ها تاثیر گذاشت. چون مسیحی‌ها اعتقاد داشتند کفش باید کاملا پوشاننده باشد به همین دلیل کفش‌ها در مغرب زمین ازحالت صندل به شکل روبسته درآمد.‌
در قرن دهم و دوازدهم میلادی، اروپایی‌ها در جریان جنگ‌های صلیبی از علم و دانش مسلمانان حتی برای کفش‌هایشان استفاده کردند. در قرن چهاردهم، با پیشرفت صنایع، آرام آرام پارچه و چرم دباغی شده نازک وارد کفش سازی شد. بسیاری قرن چهاردهم را قرن آغاز مد می‌نامند.‌
اواخر قرن چهاردهم هم کفش‌های نوک تیز مد شد. مردم به هر زحمتی که بود، پنج تا انگشتشان را در پنجه‌های نوک تیز می‌کردند تا ثابت کنند چه قدر با شخصیت هستند. شروع این مد از هلند بود؛ جایی که عذاب شست پا و پا درد را برای مردم قرن چهارده میلادی به ارمغان آورد.‌
اواخر قرن پانزدهم میلادی، وقتی کفش نوک تیز از مد افتاد، کفش نوک پهن مد شد؛ البته بیشتر در شمال اروپا ذهن‌ها هر روز محصولات تازه تر و عجیب تری بیرون می‌داد. از نمونه‌های آن، کفش‌های ونیزی بود که برای خانم‌ها مد شد. این کفش‌ها، یک کفه تخت داشت که زیرش کاملا پربود و ارتفاعش گاهی به شصت سانتی متر می‌رسید. از مشکل راه رفتن که بگذریم، وزن این کفش‌ها احتمالا خیلی زیاد بوده است؛ مثل این که راه رفتن در آن سال‌ها با مشقت و بلای بسیار همراه بوده است.‌
در قرن هفدهم، این پاشنه‌های وحشتناک از کفش‌ها حذف شد و پاشنه‌های معقول تری به کفش‌های زنانه و مردانه اضافه شد. قرن هفدهم، دراروپا قرن آدم‌های پرافاده بود. جامعه خیلی طبقاتی شده بود و همه می‌خواستند به هم فخر بفروشند و بهترین راهی که به ذهن مردم رسید، پوشیدن لباس‌های خاص بود. مردمی که اهل پز دادن بودند، کفش‌های پاشنه بلندی می‌پوشیدند که روی آن را با حریر بافته بودند. هر چه پاشنه بلندتر بود. موقعیت آن فرد بالاتر می‌رفت. ‌در قرن هیجدهم هم اوضاع همان طوری ماند و فقط شکل پاشنه‌ها تغییر کرد. به جای حریر نیز از چرم رنگی استفاده کردند که به نظرشان بسیار زیبا بود. اما درهمین قرن، اتفاق خیلی مهمی افتاد. سال ۱۷۹۲ مردم از دست پاشنه‌های بلند و کفش‌های حریر خسته شدند و بر ضد جامعه طبقاتی در فرانسه انقلاب کردند. انقلاب کبیر فرانسه، نتایج خیلی مهمی داشت. بعد از آن، مردم که دیگر به دنبال تساوی و برابری بودند پاشنه‌های بلند را حذف کردند و همه کفش‌ها از نظر ارتفاع یک شکل شد. قرن نوزدهم، قرن همه گیر شدن مد بود.از نمونه‌های مد آن سال‌ها، مد کفش پنجه مربعی است که نزدیک به پنجاه سال عمر کرد. سال ۱۸۵۰ پوتین خیلی رواج پیدا کرد. گویا همه متوجه شدند که برای کار و فعالیت باید کفش‌های راحتی به پا داشته باشند.‌
سال ۱۹۱۴، همزمان با آغاز جنگ جهانی اول، کفش‌های راحتی اختراع شد. مطمئنا آدم‌ها نمی توانستند زیر بمب و باروت، بچه‌هایشان را بغل کنند وبا کفش‌هایی که پاشنه‌های بلندی داشت این طرف و آن طرف بروند.‌
از همین سال‌ها که تجارت جهانی شکل گرفت و کشتی‌ها و هواپیماها محموله‌ها را از این سر دنیا به آن طرف می‌بردند، فرهنگ کفش دنیا نیز درهم و برهم شد و کفش‌ها شکل بین‌المللی به خود گرفتند. کفش تاثیر زیادی از محیط اطرافش می‌گیرد. برای مثال کفش مردم آلاسکا با عرب‌ها فرق دارد. حتی بعد از ظهور اسلام چون مسلمانان عقیده دارند پیش از ورود به مسجد باید کفش‌هایشان را دربیاورند. کفش‌هایی اختراع شد که دیواره پشت را نداشت.‌
همین گیوه ایرانی کفش بسیار محکمی است که خیلی خنک است و پا از لای درزهایش به راحتی نفس می‌کشد .مردم ژاپن هم با ساقه‌های برنج، برای خودشان کفش درست می‌کنند تا بتوانند موقع کار در مزرعه برنج راحت باشند.‌

منبع : روزنامه اطلاعات