پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار


ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار
فصل بهار و آغاز دگرگشت طبیعت، نوید حقیقتی به نام "تجدید حیات" را می دهد که این لزوم "حرکت در تکامل" را به انسان نهیب می زند.
عید "نوروز" همراه با عید "مهرگان" ، از اعیاد بزرگ ایرانیان بوده است. هرچند پیدایش نوروز با نام ایرانیان گره خورده اما نکته قابل توجه اینکه نوروز به جز ایران، در کشورهای قفقاز و آسیای مرکزی و بسیاری از کشورهای دنیا جشن گرفته می شود.
آنچه نوروز را در مقایسه با مهرگان ، جاوید کرده همزمانی آن با آغاز فصل "بهار" و نو شدن زندگی است. این معنی از لفظ نوروز نیز مستفاد می شود . نوروز از دو کلمه "نو" و "روز" ترکیب شده؛ واژه "نو" nava در اوستا به معنی "نو و تازه" است و واژه روز raocah در اوستا و در فارسی میانه به معنی "روز نو" یا "روز تازه" می باشد. نوروز پیام آور نو شدگی سال و آمدن گرما و مرگ زمستان و رویش دوباره طبیعت و زمان خروج انسان از عالم خمودگی و پیوستن به طبیعت و شروع به حیات اجتماعی دوباره در جامعه است.
تغییر فصل یکی از ملموس ترین نشانه های قدرت خداوند بر روی زمین است و فصل بهار نمونه بارز حیات پس از مرگ و رستاخیز محسوب می شود. در همه آیین های الهی به کرات به فصل بهار برای تجسم رستاخیز در ذهن آدمیان، اشاره شده و در ادبیات جهان نیز برکت، روشنایی، درستی، سلامت،‌ صلح و هر آنچه که نشان از پاکی و منشأ خیر دارد با بهار به تصویر کشیده شده است. به طور کلی بهار نماد پایان پلیدی و آغاز نیکی هاست.
آنگاه که دامن صحرا سبزفام شده و درختان از پس زمستانی سرد، بیدار می شوند و شکوفه می دهند و نوای دلکش بلبل بر دشت طنین می اندازد، بهانه ای نیکوست برای برپایی جشنی به شکرانه حضور بهار که نوید زندگی می دهد، جشنی به مفهوم "ستایش و پرستش" خداوند به سبب توفیق ملاقات بهار. این جشن در عین حال یکی از بامعناترین آیین های بشری است زیرا در این آیین، ذهن آدمی متوجه عالم بالا می شود و معنویت چهره بارزی در این جشن از خود نشان می دهد.
در واقع، جشن نوروز یکی از برجسته ترین وجوه زندگی بشری که حاصل آن سازندگی، ابتکار و نوآوری است را به عنوان ارزشی درخور توجه، مورد تأکید قرار می دهد بنابراین، نوروز به حقیقت معنوی و استکمال نفس انسان توجه می کند و به حقیقتی به نام "تجدید حیات" اشاره دارد.
نوروز با همراهی بهار، نگاه لطیف و جدیدی به حیات و زندگی را در خود نهفته و لزوم "حرکت در تکامل" را به انسان نهیب می زند ؛ حرکتی در مسیر کمال برتر که از طریق معنویت ، نیایش و عبادت حاصل می شود. به بیان بهتر، نوروز از آنجایی مورد توجه قرار دارد که در آغاز فصل بهار رخ می دهد؛ فصلی که با تحول و دگرگونی عینی همراه است.
جناب مولانا به زیباترین نحو، فصل بهار را از قول پیامبر اعظم (ص) چنین توصیف می کند :
گفت پیغمبر به اصحاب کبار // تن مپوشانید از فصل بهار
کانچه با شاخ درختان می کند // با تن زار شما آن می کند
هرچند تحول در طبیعت امری اجباری است اما انسان با نگرش به ماهیت این تحول، می تواند به آن بصورت امری تکوینی بنگرد و دگرگونی حقیقی را همراه با نوشوندگی طبیعت، در خود ایجاد کند از این روست که در زمان تحویل سال از خداوند می خواهیم که بهترین شکل تحول را به ما عطا فرماید : یا محول الحول والاحوال / حول حالنا الی احسن الحال. پروردگارا همه ابعاد زندگی ما را دچار تحول کن و حیات و زندگی تازه ای را همراه با طبیعت به ما ارزانی دار.
و چه زیبا فریدون مشیری سرود :
"بوی باران، بوی سبزه، بوی خاک
شاخه‌های شسته، باران خورده، پاک
آسمان آبی و ابر سپید
برگهای سبز بید
عطر نرگس، رقص باد
نغمه شوق پرستوهای شاد
خلوت گرم کبوترهای مستنرم نرمک می رسد اینک بهارخوش به حال روزگار
خوش به حال چشمه ‌ها و دشتها
خوش به حال دانه‌ها و سبزه‌ها
خوش به حال غنچه‌های نیمه‌باز
خوش به حال دختر میخک که می خندد به ناز
خوش به حال جام لبریز از شراب
خوش به حال آفتاب
ای دل من گرچه در این روزگار
جامه رنگین نمی‌ پوشی بکام
باده رنگین نمی ‌بینی به جام
نقل و سبزه در میان سفره نیست
جامت از آن می که می ‌باید تهی است
ای دریغ از تو اگر چون گل نرقصی با نسیم
ای دریغ از من اگر مستم نسازد آفتاب
ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار
گر نکوبی شیشه غم را به سنگ
هفت رنگش می‌شود هفتاد رنگ "

امیرحسین کبیری
منبع : خبر گزاری جمهوری اسلامی


همچنین مشاهده کنید