زوال عقل (دمانس)

زوال عقل (دمانس) عبارت است از: اختلال ذهنی ناشی از انواع مختلفی از بیماری ها كه باعث زوال مغز و از دست رفتن توانایی های روانی می شوند.در حال حاضر ۶ درصد از جمعیت بالای ۶۵ سال دنیا از دمانس رنج می برند، این اختلالات شناختی عمدتا در افراد سالمند مشاهده می شود.بر اساس این گزارش، فراموشی، رفتار پیش بینی ناپذیر و گاهی خشونت آمیز، گیجی، از دست دادن علاقه به انجام فعالیت های طبیعی، مشكل در شناسایی موقعیت مكانی یا اشخاص خصوصا در شب، نامناسب بودن بهداشت شخصی و ظاهر، افسردگی، اختلالات خواب، اشكال در قضاوت و بی اختیاری ادرار یا مدفوع (در مراحل انتهایی) از مهم ترین علایم شایع این بیماری به شمار می روند.
علل
۱ استحاله یا از دست رفتن ماده خاكستری مغز به علت بیماری آلزایمر
۲ خون رسانی ناكافی به مغز به علت لخته خونی، سكته مغزی، بالا بودن فشار خون یا تصلب شرایین
۳ آسیب شدید یا مكرر به سر (مثلا در اثر بوكس)
۴ تومور مغزی
۵ ایدز، بیماری پاركینسون و برخی از اختلالات ارثی.
زوال عقل ثانویه ناشی از كم كاری تیروئید، سیفلیس، هیدروسفالی (جمع شدن مایع در مجاری وسط مغز)، كمبود ویتامین ب و مصرف بعضی از داروهاست. در این گونه موارد، امكان دارد زوال عقل با درمان، قابل برگشت باشد.
پیشگیری
- در مورد بیماری های زمینه ای باید درمان مناسب انجام شود.
- خود را در برابر آسیب به سر محافظت كنید. در اتومبیل كمربند ایمنی را ببندید. به هنگام راندن دوچرخه، موتورسیكلت، و ورزش های پربرخورد از كلاه ایمنی استفاده كنید.
- برای پیشگیری از آتروسكلروز (تصلب شرائین) سیگار نكشید، چربی كمتر بخورید، ورزش كنید و استرس خود را كم كنید.
این بیماری در حال حاضر علاج ناپذیر است، مصرف داروها ممكن است از بدتر شدن بیماری جلوگیری كند، اما نمی تواند آن مقدار از توانایی مغز را كه از دست رفته دوباره برگرداند.
كمكی كه اعضای خانواده می توانند به بیمار بكنند:
- تغییرات رفتاری اولیه را متوجه شوند و سریعاً به پزشك اطلاع دهند
- برای بیمار یادآمدهایی مثل ساعت، تقویم روزانه یا برچسب اسامی فراهم كنند. به بهداشت وی كمك كنید.
مریم غفاری

منبع : روزنامه همشهری