چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا
نهاد های مدنی مقدم بر احزاب
پیش از رسیدن به مفهوم حقیقی «حزب» كه می توان آن را نهادی مدنی دانست كه اهداف و خواسته های سیاسی خود را براساس اصول خود (مرامنامه حزب) پیگیری می كند، شاید باید به پله ای پائین تر از حزب كه همانا «نهادهای مدنی» هستند نگاهی گذرا بیفكنیم.
اتحادیه های صنفی- انجمن ها- نهادهای دانش آموزی، دانشجویی و از این دست را می توان جزء این گروه قرار داد كه در آن خواسته های مدنی و صنفی به صورت قانونمند و تشكیلاتی پیگیری می شوند. نهادهایی كه در بدنه قدرت و حكومت قرار نداشته و صرفاً خواسته های صنفی خود را پیگیری می كنند. اینجا است كه افراد یك جامعه صرف نظر از هرگروه و عقیده مطالبات خود را در سایه تشكلی قانونمند پیگیری كرده و اعضای آن گفت وگو، سخنرانی، تبادل افكار و... را تمرین می كنند و با اینگونه ساختار ها آشنا می شوند. در جامعه ای كه اینگونه كوشش ها و فعالیت ها به زیر حد استاندارد برسد، به یقین آشنایی طبقات مختلف جامعه با این دست فعالیت ها به پائین ترین حد می رسد.
پس از نهادینه شدن این نهاد های مدنی است كه احزاب شكل گرفته و در كنار خواسته های صنفی، خواسته های سیاسی نیز طرح و دنبال می شوند. احزابی كه به ویژه در ایران و پس از مشروطه تشكیل شده اند، عموماً جایی برای طبقات مختلف جامعه نداشته و هسته مركزی آن توسط دو یا چند نفر از نخبگان و روشنفكران تشكیل شده و بیشتر به «جمعی روشنفكر كه در میزگردی دور هم نشسته و تبادل نظر می كنند» می ماند! تا به حزب! اگر این را بپذیریم كه در ساختار یك حزب غیر از نخبگان، روشنفكران، دانشجویان و سیاستمداران افراد دیگری از جامعه نیز مانند كارگران، بازرگانان، پزشكان، معلمان و... می توانند نقش موثری داشته باشند، آنگاه می توان گفت كه پایه های یك فعالیت و كوشش حزبی در حال شكل گیری است. تصور مردم عادی در ایران از حزب، نگاهی از پائین به بالا است، نگاهی كه پائین دست به بالا دست می اندازد! در حالی كه چنین نیست، حزب نهادی مدنی است كه تمام افراد هم فكر با آن باید در پیشبرد اهداف آن سهیم باشند.
به عبارت ساده تر می توان گفت: نهادهای مدنی قدرتمند و آزاد، پایه های تشكیل احزاب قدرتمند می شوند، نهادهایی كه در آن افراد جامعه در سایه تبادل افكار به این توانایی می رسند كه خواسته های مدنی خود را به صورت یكپارچه پیگیری كرده و می فهمند خواسته های خود را چگونه با روش های متمد نانه درخواست نمایند. از دید نگارنده ضعف نهاد های مدنی، حركت كوشندگان و فعالان صنفی را به حداقل رسانده و كم كم از آن رویگردان كرده و طبقات پائین تر را از گردونه خارج ساخته و همه منتظرند كه روشنفكران در احزاب، اهداف آنان را پیگیری نمایند كه این خیالی بیهوده است. نخبگان به تنهایی قادر به پیگیری اهداف تمام جامعه نخواهند بود. عدم اقبال وسیع مردم به كوشش احزاب را می توان این طور بررسی كرد كه ضعف فعالیت نهادهای مدنی باعث این می شود كه جامعه «یاد نگیرد» خواسته های خود را چگونه دنبال كند و دیگر اینكه احزاب نیم بند نیز خود به تنهایی می خواهند به تمام خواسته ها برسند. در چنین وضعیتی رسیدن به این اهداف بسیار بعید به نظر می رسد. هرگاه نهادهای مدنی قدرتمند، جدای از ساختار حكومت بتوانند به صورت قانونی اهداف خود را پیگیری كنند و جامعه «بداند كه می تواند» از این راه مطالبات اجتماعی خود را به دست آورد، شاید بتوان گفت كه پایه های «احزاب سیاسی مردم» در حال شكل گیری است.
هرمز شریفیان
اتحادیه های صنفی- انجمن ها- نهادهای دانش آموزی، دانشجویی و از این دست را می توان جزء این گروه قرار داد كه در آن خواسته های مدنی و صنفی به صورت قانونمند و تشكیلاتی پیگیری می شوند. نهادهایی كه در بدنه قدرت و حكومت قرار نداشته و صرفاً خواسته های صنفی خود را پیگیری می كنند. اینجا است كه افراد یك جامعه صرف نظر از هرگروه و عقیده مطالبات خود را در سایه تشكلی قانونمند پیگیری كرده و اعضای آن گفت وگو، سخنرانی، تبادل افكار و... را تمرین می كنند و با اینگونه ساختار ها آشنا می شوند. در جامعه ای كه اینگونه كوشش ها و فعالیت ها به زیر حد استاندارد برسد، به یقین آشنایی طبقات مختلف جامعه با این دست فعالیت ها به پائین ترین حد می رسد.
پس از نهادینه شدن این نهاد های مدنی است كه احزاب شكل گرفته و در كنار خواسته های صنفی، خواسته های سیاسی نیز طرح و دنبال می شوند. احزابی كه به ویژه در ایران و پس از مشروطه تشكیل شده اند، عموماً جایی برای طبقات مختلف جامعه نداشته و هسته مركزی آن توسط دو یا چند نفر از نخبگان و روشنفكران تشكیل شده و بیشتر به «جمعی روشنفكر كه در میزگردی دور هم نشسته و تبادل نظر می كنند» می ماند! تا به حزب! اگر این را بپذیریم كه در ساختار یك حزب غیر از نخبگان، روشنفكران، دانشجویان و سیاستمداران افراد دیگری از جامعه نیز مانند كارگران، بازرگانان، پزشكان، معلمان و... می توانند نقش موثری داشته باشند، آنگاه می توان گفت كه پایه های یك فعالیت و كوشش حزبی در حال شكل گیری است. تصور مردم عادی در ایران از حزب، نگاهی از پائین به بالا است، نگاهی كه پائین دست به بالا دست می اندازد! در حالی كه چنین نیست، حزب نهادی مدنی است كه تمام افراد هم فكر با آن باید در پیشبرد اهداف آن سهیم باشند.
به عبارت ساده تر می توان گفت: نهادهای مدنی قدرتمند و آزاد، پایه های تشكیل احزاب قدرتمند می شوند، نهادهایی كه در آن افراد جامعه در سایه تبادل افكار به این توانایی می رسند كه خواسته های مدنی خود را به صورت یكپارچه پیگیری كرده و می فهمند خواسته های خود را چگونه با روش های متمد نانه درخواست نمایند. از دید نگارنده ضعف نهاد های مدنی، حركت كوشندگان و فعالان صنفی را به حداقل رسانده و كم كم از آن رویگردان كرده و طبقات پائین تر را از گردونه خارج ساخته و همه منتظرند كه روشنفكران در احزاب، اهداف آنان را پیگیری نمایند كه این خیالی بیهوده است. نخبگان به تنهایی قادر به پیگیری اهداف تمام جامعه نخواهند بود. عدم اقبال وسیع مردم به كوشش احزاب را می توان این طور بررسی كرد كه ضعف فعالیت نهادهای مدنی باعث این می شود كه جامعه «یاد نگیرد» خواسته های خود را چگونه دنبال كند و دیگر اینكه احزاب نیم بند نیز خود به تنهایی می خواهند به تمام خواسته ها برسند. در چنین وضعیتی رسیدن به این اهداف بسیار بعید به نظر می رسد. هرگاه نهادهای مدنی قدرتمند، جدای از ساختار حكومت بتوانند به صورت قانونی اهداف خود را پیگیری كنند و جامعه «بداند كه می تواند» از این راه مطالبات اجتماعی خود را به دست آورد، شاید بتوان گفت كه پایه های «احزاب سیاسی مردم» در حال شكل گیری است.
هرمز شریفیان
منبع : مطالب ارسال شده
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران رهبر انقلاب کارگران پاکستان حجاب دولت مجلس شورای اسلامی رئیسی سید ابراهیم رئیسی دولت سیزدهم مجلس ایران و پاکستان
شهرداری تهران سیل هواشناسی تهران کنکور پلیس فراجا سلامت فضای مجازی سازمان هواشناسی وزارت بهداشت قوه قضاییه
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا خودرو بازار خودرو دلار بانک مرکزی ایران خودرو بورس سایپا تورم قیمت سکه
ترانه علیدوستی تلویزیون کتاب سریال سینمای ایران تئاتر رادیو شعر سینما فیلم سینمایی انقلاب اسلامی دفاع مقدس
کنکور ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد
رژیم صهیونیستی اسرائیل آمریکا غزه فلسطین جنگ غزه روسیه اتحادیه اروپا طوفان الاقصی عملیات وعده صادق اوکراین حماس
پرسپولیس فوتبال استقلال باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس فوتسال بازی تیم ملی فوتسال ایران تراکتور رئال مادرید بارسلونا سپاهان
هوش مصنوعی فیلترینگ عیسی زارع پور تبلیغات موبایل وزیر ارتباطات ایلان ماسک اپل ناسا فناوری نخبگان همراه اول
سازمان غذا و دارو سلامت روان داروخانه پیری کاهش وزن یبوست دوش گرفتن