برای رسیدن به جامعه دموکراتیک با چه موانعی روبه رو هستیم

همان طور كه می دانید ملك ایران زمین از دیرباز عرصه تاخت و تاز شاهان مختلف از اقوام گوناگون بوده كه هر یك سلسله هایی را با خود به دنبال می كشیدند. نظام حاكم و مسلط براین كشور پادشاهی بوده و این نظامات در خون و رگ و پوست اجداد و نیاكان ما ریشه دوانیده است. از این رو می توان گفت مردم ما استبدادزده شده و به نوعی به استبداد عادت كرده اند.
طبیعی است در جامعه ای كه ۲۵۰۰ سال زیر یوغ پادشاهی زندگی گذرانیده، پذیرش مفاهیم مدرنی چون دموكراسی، حقوق بشر، حق انتخاب حاكمان و حق اعتراض به عملكرد آنها كمی سخت است. اروپا و غرب خیلی پیش تر از شرق این مفاهیم مدرن را كشف كرده و موجبات اعتلای مردم خود را فراهم آورده اند و تا آنجا پیش رفته اند كه حتی برای گیاهان و حیوانات نیز حقوقی مانند انسان وضع كرده اند و از آنها حمایت می كنند. حال باید پرسید كه ما برای نهادینه كردن این حقوق در جامعه خود با چه موانع و مشكلاتی روبه رو هستیم؟
به نظر من بزرگ ترین مانع را باید در كش و قوس سنت و مدرنیسم در جامعه ما تفسیر كرد. نهادها و ساختارهای سنتی در جامعه مانع هرگونه رشد تكامل و ارتقا در این زمینه هستند. سال ها پس از ورود این مفاهیم به كشور هنوز افكاری چون خان و رعیت، قهرمان پروری، غلو و بزرگ نمایی، سكوت در برابر قدرت، قدسی پنداشتن حاكمان و... به زندگی خود ادامه می دهند.لازم به ذكر است كه حفظ ارزش ها و سنت های پیشین امری مطلوب است و در همه كشورها به سنت های گذشته خود احترام می گذارند. ولی نباید فراموش كرد كه بشر مسیر تكاملی خود را به تدریج طی كرده و رفته رفته متكامل شده است. زمانی در غار زندگی می كرده و امروز در جوامع شهری زیست می كند. بنابراین نمی توان قوانین چند هزار سال پیش را به بشر امروزی تعمیم داد. دموكراسی، حاكمیت قانون و حقوق بشر آخرین و كامل ترین دستاورد بشر در حوزه زیست جمعی است كه در جامعه ما سنت با تمام قوا در برابر آن صف آرایی كرده است. مبادی ورودی این مفاهیم چند روزنامه و نشریه انگشت شمارند.
در مقابل سیل عظیمی از رسانه های دیداری و شنیداری سعی در سد كردن ورود این مفاهیم به عرصه زندگی مردم دارند.
باید دید در عصر دهكده جهانی و بمباران اطلاعاتی كدام یك تاثیر خود را خواهد گذاشت.
فرهاد خجسته

منبع : ایران یکصد سال پس از مشروطیت