پس گرفتن «گنجه» از عثمانی (در این روز ۲۷ جولای)

لشكریان شاه عباس كه برای اخراج عوامل عثمانی (تركیه) از پاره ای نقاط قفقاز ایران وارد این منطقه شده بودند در چنین روزی در سال ۱۶۰۶ میلادی كه در آن تاریخ مصادف با ماه محرم بود شهر گنجه (زادگاه گنجوی شاعر معروف) را كه اینك در جمهوری آذربایجان قرار گرفته پس گرفتند. در جنگی كه روی داد بیش از دو هزار و پانصد تن از عساكر عثمانی كشته شدند. با این پیروزی، جز شماخی بقیه نقاط ابراز اطاعت مجدد كردند و شماخی نیز با جنگ پس گرفته شد كه عثمانی در این نبرد هم سه هزار كشته تلفات داد و تا آن سوی «قارص» عقب نشست. به مناسبت آزاد شدن گنجه، در همان روز این شعر ساخته شد: (در محرم گنجه از عباس شد). شاه عباس سپس از شهر تفلیس (پایتخت گرجستان) كه از متعلقات ایران بود دیدار كرد؛ دستور ترمیم خرابی های وارده به شهر ایروان (پایتخت ارمنستان) را صادر كرد، محمد پاشا فرماندار منصوب از سوی عثمانی در گنجه را به زندان مازندران فرستاد و سپس عازم پایتخت خود شد. در عملیات قفقاز بود كه فرماندهان توپخانه ایران متوجه شدند كه گلوله های توپ باید عینا مطابق كالیبر (اندازه لوله توپ) باشد وگرنه احتمال انفجار توپ می رود و از همان زمان مقرر شد كه توپ و گلوله های مربوط باید در یك كارخانه ریخته شده باشند.

دکتر نوشیروان کیهانی زاده

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز