پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

کاکوتی


کاکوتی
به فرانسوی Ziziphore نامیده میشود . گیاهی است از خانواده نعنا Labiatae نام علمی ان Ziziphora Tenuior و مترادف ان Ziziphora persica Bfe می باشد. نام گیاه به هندی Mishkatarelmashih است.
در فرهنگ شلیمر برای گونه ای با نام علمی Ziziphora cristata نام « مشك طرامشیع درایران ذكر شده كه احتمالا از همان نام هندی گرفته شده است.
گونه دیگری از این گیاه نیز كه چند ساله است در ایران میروید ، نا علمی ان Z.Clinopodioides M. Bieb می باشد كه دارای خواص متفاوتی از گونه اولی می باشد.
● مشخصات
گونه Z.Tenuior گیاهی است یكساله كوچك به بلندی ۱۲ – ۵ سانتی متر . برگهای ان سبز تیره باریك نوك تیز . گلهای ان ریز و بنفش رنگ است.
این كاكوتی در غرب تهران ، منطقه كرج كنار رودخانه كرج ، جاجرود ، در ششمال ایراندر مننجیل ، اذربایجان در اطراف تبریز ، در مركز در اصفهان ، و در شرق در خراسان ، دامغان ، سمنان ودر شیرازقم و همدان و سرانجام در بلوچستان در سرحد و زنجانك در تفتان میروید .
واریته هایی از این گونه نیز هستند كه در اغلب مناطق ایران میروید .
از نظر تركیبات شیمیایی در كاكوتی اسانس روغنی فرار وجود دارد..
● خواص – كاربرد
در هند ازتخم ان به عنوان تب بر استفاده می شود . گرد تخم خشك گیاه را با ماست یا دوغ مخلوط كرده برای قطع اسهال خونی می خوردند. از برگهای گیاه به عنوان نرم كننده سینه و بادشكن میخورند و برای ازدیاد نیروی جنسی نیز مفید است.
مشخصات گونه Z. clinopodioides گیاهی است چند ساله به بلندی ۴۰ – ۱۰ سانتی متر پیایین ساقه ان كم چوبی است . برگهای ان بعضی پوشیده از كرك و گلهای ان كووچك سفید و پوشیده ازكرك است. این گونه در ایران در دماوند ، كرج ، میشوداغ و دراطراف تبریز ، و تفرش و اراك ، دركوه شاهزند و اشتران كوه لرستان و در بلوچستان به طور وحشی میروید نامهای مخل یان در بلوچستان « پرچین ن» و « پودنیا » در چیت كانی می باشند
● خواص – كاربرد
در هند جوشانده گیاه خشك رامی خورند برای معالجه تیفوس و در گرمای زیاد از دم كرده برگهای گیاه به عنوان نوشابه خنك كننده می نوشند.

استادمیرحیدر
منبع : موسسه اطلاع رسانی طعام اسرار


همچنین مشاهده کنید