مواجهه با مخرب ترین بیماری

ویروس نقص اكتسابی سیستم ایمنی انسان نوع خاصی از گلبول های سفید خون (لنفوسیت های T كمك كننده) را كه در سیستم دفاعی بدن نقش مهمی دارند مورد حمله قرار می دهد. افراد مبتلا در معرض بیماری های مختلف ویروسی، باكتریایی انگلی تعدادی از سرطان ها و بیماری های عفونی قرار دارند. بنابراین علایم بالینی HIV متنوع است. عفونت HIV در سیر طبیعی خود چهار مرحله را طی می كند: ۱ _ مرحله حاد ۲ _ مرحله بدون علامت ۳ _ مرحله قبل از ایدز ۴ _ مرحله انتهایی یا ایدز. (ممكن است تمام این مراحل در بیماران دیده نشود.)
•مرحله حاد
این مرحله یك هفته بعد از بروز آلودگی شروع شده و خود به خود طی یك تا دو هفته بهبود پیدا می كند. تظاهرات بالینی آن به صورت جلدی _ عصبی، علایمی شبیه نشانگان منونوكلئوز عفونی است.
•مرحله بدون علامت
در این مرحله آزمایش های سرمی مثبت هستند. ممكن است هشت تا هفده سال و یا حتی بیشتر طول بكشد.
•مرحله قبل از ایدز
مرحله قبل از ایدز به دو صورت ممكن است بروز كند: ۱ _ بزرگ شدن غدد لنفاوی منتشر پایدار
۲ _ حالت كمپلكس مربوط به ایدز كه در این حالت علائم مختلفی نظیر كاهش وزن، عرق های شبانه، خستگی و بی حالی، اسهال، تب بیشتر از یك ماه و... وجود دارد.
•مرحله انتهایی یا ایدز
HIV در مرحله آخر خود به صورت ایدز AIDS بروز می كند. سیستم ایمنی دچار نقص شدید شده و عفونت های فرصت طلب قسمت های مختلف بدن شامل ریه، گوارش و... را درگیر كرده و در نهایت منجر به مرگ بیمار می شوند.
• همه گیری ایدز در سطح جهان
دكتر حسن آزاده متخصص زنان و زایمان، استادیار سابق دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی و عضو سابق سازمان بهداشت جهانی (WHO) می گوید: «طبق آخرین آمار گزارش شده سازمان جهانی بهداشت (UNAIDS) در كنفرانس سال ۲۰۰۴ گزارش شده تا اواخر سال ،۲۰۰۳ سی و شش تا چهل میلیون از افراد بالغ و ۱/۲ میلیون كودك با ویروس HIV زندگی می كردند. در واقع این ارقام بیش از ۵۰ درصد بالاتر از آمار همین سازمان در سال ۱۹۹۱ است. قابل توجه است دو برابر شدن تعداد مبتلایان به ویروس HIV فقط در ظرف كمتر از ۱۲ سال بوده است.روزانه ۱۶ هزار نفر در سطح جهان به این ویروس مبتلا می شوند. بالاترین تعداد مبتلایان در كشور آفریقایی اوگاندا است كه از هر دو نفر یك نفر به این بیماری كشنده مبتلا است. از چهل میلیون نفر مبتلا به HIV در جهان فقط شش میلیون نفر متعلق به كشور آفریقای جنوبی هستند. در آفریقای جنوبی حداقل یك عضو هر خانواده به این بیماری آلوده است.»
بر طبق اظهارات دكتر آزاده فقط در سال ۲۰۰۳ تقریباً ۵- ۸/۴ میلیون نفر در جهان به عفونت HIV مبتلا شده اند. تعداد مرگ و میر ناشی از بیماری ایدز در همین سال به ۹/۲ میلیون نفر رسید. این در حالی است كه استفاده از درمان موقتی این بیماری با دارو های موجود، طول عمر بیماران مبتلا را به خصوص در كشور های پیشرفته به صورت قابل توجهی طولانی تر كرده است. محققان عقیده دارند مرگ و میر مبتلایان به ایدز در تمام جهان ادامه خواهد داشت هر چند دارو درمانی موثرتری استفاده كنند و یا حتی واكسن پیشگیری از این بیماری كشنده كشف گردد.دكتر آزاده می گوید: «طبق آمار های اخیر WHO در اواخر سال گذشته تعداد اطفال بی سرپرست و یتیم از پدران و مادران مبتلا به ایدز رقمی بیش از ۱۵ میلیون نفر در جهان بوده است. بیش از ۵۰ درصد این افراد جوان قبل از سنین ۲۵ سالگی به این عفونت مبتلا می شوند و قبل از سنین ۳۵ سالگی جان خود را از دست می دهند. اطفال یتیم باقی مانده از آن خانواده ها خود بر اثر فقر، بیچارگی و بی سامانی شانس شان برای ابتلا به این بیماری خانمان سوز بیشتر از اطفال دیگر است. در نتیجه با محرومیت های آموزشی، اجتماعی و فقر اقتصادی آنها هم به روز سیاه می افتند. آمار دقیق تر در سال ۲۰۰۳ نشان داد بیش از ۷۰۰ هزار طفل قبل از سنین ۱۴ سالگی به عفونت HIV مبتلا بودند. بیش از ۹۰ درصد آنها نوزادانی بودند كه از پدران و مادران مبتلا به دنیا آمده بودند و از هر ۱۰ نفر آنها ۹ نفر در كشور های آفریقایی بوده اند.در واقع بیش از ۹۵ درصد مبتلایان در كشور های در حال توسعه زندگی می كنند، یعنی در كشور هایی كه با فقر بالای اقتصادی، كمبود های پزشكی، بهداشتی و اجتماعی، ناتوانی از پیشگیری ازدیاد این بیماری از مهم ترین مشكلات روزمره آنها است. به عنوان مثال جمعیت زیر صحرای آفریقا كمتر از ده درصد جمعیت دنیا است ولی ۶۰ درصد مبتلایان را در برمی گیرد. یعنی رقمی چون ۲/۳ میلیون نفر از افراد بالغ و جوانان آن را شامل می شود. تعداد مبتلایان در كشور های آفریقایی و آسیایی به تعداد بالغ بر ۶/۲۶ میلیون در پایان سال ۲۰۰۴ خواهد رسید.»
پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۳۷ درصد مرگ ومیرها در كشورهای در حال رشد ناشی از بیماری ایدز خواهد بود. همچنین یك چهارم مرگ ومیرهای ناشی از بیماری سل به طور غیرمستقیم در رابطه با بیماری ایدز است. در كل می توان پیش بینی كرد بیماری ایدز در سال ۲۰۲۰ بزرگترین عامل مرگ ومیر در میان بزرگسالان در جهان باشد.
•راه های انتقال ویروس HIV
دكتر آزاده در رابطه با راه های سرایت HIV می گوید:
۱ _ شایع ترین راه انتقال تماس جنسی با فرد آلوده است. (مرد به زن، زن به مرد، مرد به مرد) از زن به زن هم در شرایطی امكان دارد. احتمال انتقال ویروس از مرد به زن بیشتر از زن به مرد است. در واقع تماس جنسی در بیش از هشتاد درصد موارد علت آلودگی به ویروس ایدز است.
۲ _ استفاده مشترك از سرنگ و سوزن آلوده در معتادان تزریقی
۳ _ سرایت از طریق انتقال خون و فرآورده های خونی آلوده به ویروس HIV
۴ _ انتقال از مادر آلوده به جنین در دوران حاملگی، وضع حمل (احتمال انتقال در حاملگی حدود ۲۵ درصد گزارش شده است. در كودكان آلودگی به ویروس HIV به سرعت به طرف ایجاد بیماری ایدز پیشرفت كرده و شانس زنده ماندن كودك كم است.)
۵ _ انتقال ویروس در دوران شیردهی كه درصد كمی را شامل می شود.
۶ _ خالكوبی، سوراخ كردن گوش با سوزن مشترك و آلوده، تیغ ریش تراشی مشترك و آلوده، ختنه با وسایل آلوده. گاهی مواقع استفاده از مسواك مشترك در صورت وجود زخم های لثه ای.
•ویروس ایدز از چه راه هایی منتقل نمی شود
دكتر حسن آزاده به مواردی اشاره می كند كه برخلاف باور عموم انتقال ویروس در آنها صورت نمی گیرد.
۱ _ سرفه و عطسه كردن
۲ _ استفاده از توالت یا حمام مشترك
۳ _ در آغوش گرفتن
۵ _ بوسیدن
۶ _ استفاده از لیوان یا سایر وسایل غذاخوری مشترك
۷ _ استفاده از استخر عمومی
۸ _ نیش حشرات یا تماس با حیوانات
۹ _ تماس افراد در محل كار، منزل و مكان های عمومی
۱۰ _ گوشی تلفن و دستگیره های در
۱۱ _ دست دادن
۱۲ _ آب دهان (در صورتی كه در دهان زخم و یا بیماری لثه نباشد كه باعث انتقال ویروس از راه خون شود.)
۱۳ _ تماس با اشك و عرق بیماران
۱۴ _ استفاده از لباس های دست دوم.
•گروه های در معرض خطر
گروهی از افراد به دلایل شغلی، رفتارهای پرخطر و یا ابتلا به بعضی بیماری ها جزء گروه های در معرض خطر ابتلا به ویروس HIV هستند. نظیر:
- شركای جنسی افراد مبتلا
- افرادی كه شركای جنسی متعدد دارند
- افراد خودفروش
- همجنس بازان
- افرادی كه مبتلا به بیماری های هپاتیت و سل هستند
- ابتلا به بیماری های آمیزشی نظیر سوزاك، سیفلیس
- مبتلایان به زخم های تناسلی
- رانندگانی كه از مرزها عبور می كنند
- خالكوبی های آلوده
- همسران افراد مبتلا
- در صورت عدم رعایت احتیاط در كسانی كه از پیوندهای متعدد و یا دیالیز مكرر استفاده می كنند
- معتادان تزریقی كه از وسایل تزریقی مشترك استفاده می كنند (سر سوزن، سرنگ)قابل ذكر است در دندان پزشكی دقت كنیم وسایل استریل و یا یكبار مصرف استفاده شود. نظیر مكنده بزاق، لیوان غرغره، سر سوزن بی حس یكبار مصرف باشند.

منبع : باشگاه اندیشه