دهلی نو ـ اسلام آباددر مدار انتقاد از یکدیگر

وزیر دفاع هند، استدلال آمریكا برای فروش این هواپیماها به پاكستان برای مبارزه با تروریسم را بی پایه و اساس می داند و معتقد است: هیچ كس تاكنون از این نوع جنگنده برای مبارزه با تروریسم استفاده نكرده است، زیرا جنگنده های اف ۱۶ فقط در جنگهای كلاسیك و بزرگ كاربرد دارند. پیش از این، وزیر دفاع هند نگرانی دولت متبوع خود را در خصوص فروش تسلیحات پیشرفته آمریكایی به پاكستان در گفت وگو با «دونالد رامسفلد» همتای آمریكایی خود مطرح كرده بود. انتقاد وزیر دفاع هند از آمریكا، در واقع، مشابه همان انتقادی است كه پاكستانی ها به خرید تسلیحات هند از رژیم صهیونیستی دارند. آنچه حكومت «نارسیمها رائو» (از حزب كنگره) را بر آن داشت تا در سال۱۹۹۲ میلادی، روابط خود را با اسرائیل عادی كند، فروپاشی اردوگاه كمونیسم به مركزیت اتحاد شوروی، ارائه تئوری نظم نوین جهانی از سوی آمریكا، نفوذ اسرائیل در محافل و مراكز تصمیم گیری آمریكا و بالاخره شرایط پدیدارشده در دوران بعد از جنگ سرد بود. علی رغم محدودیتی كه در نیم قرن در شكل روابط رسمی میان هند و اسرائیل وجود داشت، مانع از آن نشد كه رابطه های مهم در زمینه های نظامی و هسته ای در سطوح زیرین میان دهلی نو و تل آویو برقرار شود. در سال۱۹۶۲ میلادی، هنگامی كه آتش جنگ میان چین و هند بر افروخته شد و چین منطقه تبت را از هند گرفت و ضمیمه خاك خود كرد، رابطه همكاری نظامی هند و اسرائیل شكل عینی به خود گرفت، چرا كه «جواهر لعل نهرو» اولین نخست وزیر هند از اسرائیل كمك خواست. خمپاره اندازهای ۸۱ و ۱۲۰ میلیمتری، توپهای انگلیسی ۲۵پوندی و مقادیر معتنابهی مهمات از سوی اسرائیل در اختیار دولت هند قرار گرفت تا هند بتواند با این سلاحها در مرزهای پرمناقشه خود با چین پایداری كند. همكاری هسته ای میان هند و اسرائیل در همان سال۱۹۶۲ میلادی پی نهاده شد و با دیدار «ارنست برگمن» رئیس كمیته انرژی هسته ای اسرائیل از هند جنبه عملی به خود گرفت. در خلال همان دیدار بود كه توافقنامه هسته ای میان هند و اسرائیل امضا شد. برپایه آن توافقنامه، هند متعهد شد مواد اولیه راكتورهای هسته ای ساخت فرانسه «دیمونا» را تأمین كند و در مقابل، اسرائیلی ها دانش خود در زمینه مونتاژ بمب، برپایی و كار اندازی راكتورهای هسته ای را در اختیار هند گذاشتند.
پس از این همكاریها بود كه هند توانست یك راكتور در «كلبام» نزدیك «مدرس» و یك ایستگاه انرژی هسته ای در «تاراپورا» نزدیك «بمبئی» بنیان گذاشت و اولین آزمایش هسته ای خود را در سال ۱۹۴۷ انجام دهد. در سال۱۹۶۳ میلادی، در جریان دیدار ژنرال «دیوید شالتیو» رئیس ستاد اسرائیل از دهلی نو و دیدار با ژنرال چودری، نخستین توافقنامه محرمانه همكاری دفاعی میان هند و اسرائیل امضا شد كه همه زمینه های اطلاعاتی، نظامی، تأمین تجهیزات دفاعی و آموزشی مشترك را دربرمی گرفت. درواقع، هند از این تجربیات و سلاحهای اسرائیلی استفاده كرد و در جنگی كه در سال ۱۹۷۲ میلادی علیه پاكستان وارد شد و در نهایت، به جدایی منطقه پنجاب شرقی (بنگلادش فعلی) انجامید، بهره های فراوان برد. در جریان همین جنگ بود كه اسرائیلی ها كمكهای نظامی و اطلاعاتی گسترده ای در اختیار هند قرار دادند كه به پیروزی هند بر پاكستان منجر شد. در هفدهم آوریل ۱۹۹۳ میلادی، «شیمون پرز» وزیر امور خارجه وقت اسرائیل از هندوستان دیدار كرد و آمادگی «تل آویو» را برای كمك به هند در سركوب آنچه «تروریسم و بنیادگرایی اسلامی» خوانده می شد، اعلام كرد. پس از این دیدار، متخصصان اسرائیلی ۱۰۰ فروند هواپیمای «میگ ۲۱» هند را بازسازی كردند و سیستم هشدار پیشرس( فالكون یك) را روی هواپیماهای هندی «ایلیوشین ۷۶» سوار كردند. ارائه این آمارها و همكاری هند و اسرائیل تنها بخشی از مشاركت آنان در زمینه های دفاعی و نظامی بوده است و به طور قطع دهلی نو و تل آویو به دنبال تقویت این همكاریها در سالهای كنونی هستند و خواستار ادامه آن در آینده نیز خواهند بود. چرا كه تعدد و فشردگی میدانها و زمینه های همكاری راهبردی میان هند و اسرائیل دوطرف را به قانونی كردن این همكاریها و نهادینه كردن آن وادار كرده است.
اما در آن سوی، قضیه دولت پاكستان نیز بعد از حادثه تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ آمریكا و در یك سیاست برنامه ریزی شده البته محتاطانه به دلیل همكاری نظامی و اقتصادی ۵۰ ساله با چین درصدد برآمد با كمكهای آمریكا ساختارهای نظامی و دفاعی خود را بهبود بخشد. اگرچه پاكستان نتوانست به همان اندازه كه هند از اسرائیل سلاح دریافت كرد، از آمریكا سلاح بخرد، اما همانطور كه اشاره شد، پاره ای شرایط به مدد پاكستان آمد تا اسلام آباد از این شرایط به نفع خود اقدام كند. كمك ۵۰ میلیون دلاری آمریكا به پاكستان اگرچه به منظور كمك به پاكستان در مبارزه با طالبان اختصاص یافت، اما آمریكا این كمك را در چارچوب منافع امنیتی خود تلقی كرد. پس از این كمك آمریكا به پاكستان، مجلس نمایندگان آمریكا با لغو كامل مجازاتها علیه پاكستان اقدام كرد. این مجازات ها پس از آزمایش هسته ای سال ۱۹۹۸ علیه هند و پاكستان از سوی آمریكا وضع شده بود. در عین حال، دولت آمریكا وعده داد نزدیك به ۳۴ میلیارددلار بدهی پاكستان را براساس یك جدول زمان بندی شده ببخشد. اگرچه دولت پاكستان در هیچ قراردادی نتوانست سلاح از آمریكا دریافت كند، اما دولتمردان اسلام آباد از فرصت همكاری با واشنگتن توانستند موضع دولت آمریكا را در حل مسأله كشمیر و بازگذاشتن صدور كالاهای پاكستانی به بازارهای آمریكا به نفع خود تغییر دهند. با توجه به آنچه گفته شد، واقعیت این است سیاستی كه دولت آمریكا و رژیم صهیونیستی در قبال هند و پاكستان دنبال می كنند مبتنی بر ادامه اختلافات است. زیرا آمریكا و اسرائیل از ادامه اختلافات و وضعیت بحرانی جنوب آسیا بهره مند می شوند. زیرا از جنبه سیاسی، امنیتی و اقتصادی وضعیت جنوب آسیا را محمل مناسبی می دانند تا مناسبات خود را به هر طریق با جنوب آسیا گسترش دهند. اسرائیل برای خروج از انزوا و آمریكا هم برای فروش سلاح. از نظر دور نباید داشت كه كلید حل بحران میان هند و پاكستان و پایان مسابقه تسلیحاتی باید در دست دهلی نو و اسلام آباد باشد. قدر مسلم، اگر هند و پاكستان برای افزایش تفاهم واضع بی اعتمادی تلاش كنند، فضای دولتی و مطلوبی فراهم خواهد شد كه در آن صورت دو كشور می توانند تصمیمات و سیاست های خود را در چارچوب منافع ملی و مشترك به همراه نیازهای منطقه جنوب آسیا تنظیم كنند. در این صورت، دهلی نو و اسلام آباد نیازی به خرید تسلیحاتی نخواهند داشت، خریدی كه منابع مالی هر دو كشور را می بلعد و تأثیر منفی بر تلاشهای دو كشور در زمینه های فقرزدایی خواهد گذاشت.

منبع : انجمن درمانگران ایران