زنان سعودی ، به حساب می آیند

اما به نظر می رسد نه جورج بوش و نه تونی بلر نخست وزیر انگلیس آنگونه كه به مسئله آزادی های اجتماعی و سیاسی زنان در افغانستان توجه داشتند چنین احساسی را نسبت به وضعیت زندگی زنان در عربستان سعودی نداشتند. تحلیلگران می گویند عربستان سعودی عمده ترین كشور تامین كننده نفت آمریكا و انگلیس محسوب می شود و از سوی دیگر در سیاست جنگ علیه تروریسم عربستان سعودی یكی از اولین متحدان واشینگتن بوده است و شاید به گونه ای می توان گفت كه آمریكا و سیاستمداران كاخ سفید چشم خود را بر اعمال محدودیت هایی علیه زنان عربستان سعودی كه از سوی حكومت این كشور اعمال می شود، بسته اند.با این حال خانم ایمان الحظانی (روزنامه نگار زن برجسته اصلاح طلب عربستانی) معتقد است زنان این كشور نباید منتظر كمك یك كشور خارجی برای به دست آوردن آزادی های مدنی خود باشند. خانم الحظانی می گوید از دوازده ماه گذشته تاكنون زنان عربستان آرام آرام زمزمه هایی را در اعتراض به یك سری محدودیت های اجتماعی علیه خود سر داده اند و می توان در برخی مطبوعات و رسانه های گروهی عربستان سعودی به مقالات و برنامه هایی اشاره كرد كه موضوع آنها به مسائل طلاق و اصلاحات آموزشی اختصاص دارد و همه اینها خوشحال كننده است.
سه هفته قبل خانمی به نام رعنا الباز - كه كارمند رادیو و تلویزیون عربستان است _ یك عكس دسته جمعی با همكارانش در مقر رادیو و تلویزیون این كشور گرفت ولی همسر وی به محض متوجه شدن از عمل همسر خود او را مورد ضرب و شتم قرار داد و همسر خانم رعنا الباز در چند روز اخیر مورد انتقاد گسترده افكار عمومی عربستان سعودی قرار گرفته است و همه عمل وی را مورد نكوهش قرار می دهند.در ماه گذشته نیز در حدود ۳۰۰ زن خبرنگار و دانشجوی دختر با نوشتن نامه ای به امیر عبدالله ولیعهد عربستان سعودی از خاندان پادشاهی آل سعود خواستند كه با اعطای یك سری آزادی های سیاسی و حقوقی زنان موافقت شود و اینچنین است كه خانم الحظانی معتقد است كه اكنون بهترین فرصت برای كسب آزادی های بیشتر برای زنان عربستان سعودی است.
در شرایط كنونی مطبوعات عربستان نقش ارزنده ای را در روشنگری و معرفی زنان خلاق این كشور نسبت به حقوق خود و در شناساندن آنان به جهانیان ایفا می كنند. به عنوان مثال سال گذشته در جریان اجلاس سازمان تجارت جهانی در داووس سوئیس خانم لونبا اولایان كه یك تاجر برجسته زن عربستان سعودی محسوب می شود خطاب به حضار در این جلسه گفت: اگر امروز شما مرا با چهره ای دیگر و نه مانند زنان سنتی عربستان سعودی می بینید به این دلیل است كه من قصد دارم به شما بگویم كه زنان عربستان سعودی دارای توانمندی ها و ارزش های انسانی زیادی هستند و لازم است دیدگاه قدیمی جهانیان نسبت به وضعیت زندگی اجتماعی زنان عربستان سعودی ترمیم شود. همانگونه كه انتظار می رفت بازتاب سخنان خانم لونبا اولایان در كشور عربستان سعودی با واكنش تند مسئولان مذهبی این كشور مواجه شد. پس از یازدهم سپتامبر پادشاهان عربستان سعودی مقداری از روند پرشتاب اصلاح طلبی در این كشور كاست اما آن را متوقف نكرد. گروه های افراطی فراوان در این كشور بودند كه در سال ۲۰۰۳ میلادی با حمله به اهداف زیادی در داخل عربستان سعودی مخالفت خود را با سیاست «به سوی غرب» عربستان سعودی اعلام كردند. باید گفت كه در جریان حادثه یازدهم سپتامبر ۱۵ نفر از ۱۹ نفری كه در هواپیما ربایی شركت داشتند از اتباع عربستان سعودی بودند و تمام اینها سبب شد كه خاندان آل سعود خود را به لحاظ حكومتی تحت فشار گروه های افراطی ایدئولوژیك ببینند و مجبور شوند در سیاست های اصلاح طلبان خود با درایت بیشتری حركت كنند.حكومت آل سعود چاره كار را مبارزه با تعصب گرایی مذهبی و بنیادگرایی اسلامی دید و در نتیجه در سال ۲۰۰۴ اولین نهاد كمیسیون حقوق بشر در این كشور تاسیس شد و پس از آن نیز قرار شد اولین انتخابات شوراهای شهر عربستان سعودی _ پس از انتخابات محلی در دهه ۱۹۶۰- در این كشور برگزار شود. گفتنی است كه در انتخابات شورا های عربستان سعودی نیمی از نمایندگان مجلس عربستان نیز انتخاب خواهند شد.برای گذر كردن از جاده اصلاحات و آزادی های اجتماعی می بایست سختی ها و مشقات آن را نیز به جان خرید و همین عامل بود كه در سال ۲۰۰۳ باعث شد برخی از رهبران گروه های لیبرال عربستان سعودی به زندان انداخته شوند. خانم لعیا هاتون یكی از زنانی است كه خود را نامزد انتخابات پارلمان عربستان سعودی كرده است. وی می گوید: احساس مسئولیت زیادی در شرایط كنونی می كنم چون زنان كشور من به زنانی نیاز دارند كه بتوانند در مجلس و نهاد های پارلمانی از حق آنها دفاع كنند. خانم هاتون كه ۴۷ سال دارد مبارزات خود را برای احقاق حقوق زنان از سال ۱۹۹۰ در این كشور آغاز كرده است و سخنرانی های زیادی درباره لزوم اعطای حق رانندگی به زنان عربستان سعودی داشته است. خانم فتین بنداجی دومین زنی است كه خود را نامزد انتخابات پارلمان عربستان كرده است. وی كه ریاست شورای تجارت و صنعت جده را به عهده دارد در صحبت های خود بر احقاق حقوق از دست رفته زنان عربستان سعودی تاكید و اظهار امیدواری می كند كه در صورت راهیابی به مجلس بتواند نقش موثری در ایجاد دموكراسی در كشورش داشته باشد. تحلیلگران سیاسی معتقدند زنان عربستان سعودی توانایی تغییرات رادیكال را در كشورشان دارند ولی فعلاً آنها در اقلیت قرار دارند و باید بتوانند در جریان اصلاحات در این كشور اعتماد به نفس خود را پیدا كنند تا با قدرت عمل بیشتری در عرصه سیاسی عربستان سعودی ظهور یابند. یكی از كارخانجاتی كه زنان عربستان سعودی وضعیت آن را بسیار مثبت و سازنده برای زنان كارگر عربستان ارزیابی می كنند كارخانه برق ریاض است كه در آنجا بسیاری از تكنسین های زن عربستان به همراه مردان و كارشناسان خارجی از محیط مناسبی برای تعامل و همكاری با یكدیگر برخوردارند و با آنها به درستی و با احترام رفتار می شود. كارخانه برق و الكتریك ریاض سابقه ای سه ساله دارد و در كنار نیروگاه اصلی ریاض در زمره كارخانجات استراتژیك صنعتی عربستان به شمار می رود. جنبش های طرفدار حقوق زنان معتقدند كه به وجود آوردن چنین محیط های كاری خواهد توانست به صورت گسترده ای راه را برای ابراز وجود بیشتر زنان عربستان سعودی در این كشور باز كند علاوه بر این فاكتور می توان به اینترنت، تلفن های همراه و دیگر وسایل ارتباطی اشاره كرد كه هر یك به صورت جداگانه راه را برای معرفی هر چه بیشتر جامعه زنان عربستان سعودی به روی جهان خارج گشوده اند. چنین نقشی را می توان برای صد ها كانال تلویزیونی ماهواره ای كه از درون و بیرون عربستان سعودی در دسترس زنان این كشور قرار دارند اشاره كرد. در كوتاه سخن می توان گفت كه جامعه سنتی عربستان سعودی هنگامی كه به رفتار اسرائیلی ها با فلسطینی ها و آمریكاییان با عراقی ها می نگرند به آن انتقاد می كنند و فرهنگ غرب را در برخورد با فرهنگ اسلامی كاملاً نمی پذیرند. همچنین نسخه برداری از فرهنگ غربی را جایز نمی دانند در صورتی كه زنان عربستان سعودی قصد دارند به زنان كشور های دیگر جهان بگویند كه روزی قادر خواهند بود مسیر درست تلاقی میان فرهنگ اسلامی و غرب را پیدا كنند و با حفظ هنجار های پذیرفته شده خود و در چارچوب حقوق مدنی زنان، پنجره ای نوین را به روی خود بگشایند.
منبع: گاردین

منبع : باشگاه اندیشه