پدر فارماکولوژی ایران درگذشت

ناصر گیتی را بسیاری از ما نمی شناختیم تا آنكه روز سه شنبه درگذشت. حتی هنوز هم خیلی ها او را نمی شناسند؛ بنیانگذار طب تجربی و فارماكولوژی در ایران و استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران. ناصر گیتی پس از بازنشستگی از یادها رفت و در سن ۹۰ سالگی در تنهایی خود می زیست و البته مانند همیشه، دیگران قدر بزرگان ما را بیشتر می دانند؛ او هر ساله مورد تقدیر دانشگاه فرانسه قرار می گرفت. پرفسور گیتی، در اول شهریور سال ۱۲۹۳ در تهران متولد شد و در سال ۱۳۱۹ از دانشگاه تهران با رتبه اول فارغ التحصیل شد. گیتی در دوران علمی خود تالیفاتی مشتمل بر ۱۲ كتاب، ۱۷ جلد جزوه درسی در موضوعات مختلف فیزیولوژی، فارماكولوژی نظری و عملی، ۳۱ مقاله علمی - پژوهشی داخلی و ۱۹ مقاله علمی بین المللی داشته و تاكنون نیز ۲۱ نشان و تقدیرنامه علمی از سوی مراكز مختلف علمی - تحقیقاتی كشور دریافت كرده و در عین حال تمام كتاب ها، مدارك و اسناد علمی و ... خود را به سازمان اسناد و مدارك علمی كشور اهدا كرده است. او از ۸۰ موسسه و مركز علمی و دانشگاه های ۳۱ شهر از ۱۴ كشور اروپایی، آمریكایی و آسیایی بازدید و علاوه بر شركت در ۲۱ سمپوزیوم و كنگره پزشكی داخلی با ارائه مقاله، در ۲۱ كنگره بین المللی پزشكی نیز شركت كرده بود.
تاسیس انجمن فیزیولوژی و فارماكولوژی ایران، تاسیس اتحادیه انجمن های علمی ایران، تاسیس موسسه طب تجربی و فارماكولوژی، پایه گذاری طب تجربی (نظری و عملی)، نوآوری در فیزیولوژی نظری و پایه گذاری فیزیولوژی بالینی برخی از فعالیت ها و دستاوردهای او هستند. نام این استاد در مجله men of achievment (وابسته به موسسه بین المللی بیوگرافی كمبریج) كه مجموعه ای است با نام هزار دانشمند اول جهان در سال ۱۹۷۷ به چاپ رسیده است.
این موسسه در سال ۲۰۰۰ نیز نام استاد را در میان ۲ هزار دانشمند قرن ۲۱ منتشر كرد.
گیتی در سال ۱۳۲۹ گواهینامه فیزیولوژی از دانشگاه پزشكی دانشگاه پاریس و گواهینامه دوره كنفرانس های BICHAT را از همان دانشگاه دریافت كرد و در سال ۱۳۲۰ به اخذ گواهینامه فیزیولوژی از دانشكده پزشكی كورنل نیویورك، گواهینامه كارآموزی الكتروآنسفالوگرافی از بیمارستان نیویورك (وابسته به دانشكده كورنل) و گواهینامه الكتروفوتوكاردیوگرافی از بیمارستان مان سانیا (وابسته به دانشكده كلمبیا)موفق شد.
این استاد فرزانه تا سال ۱۳۳۳ همزمان با دریافت دیپلم دكترای علوم پزشكی(D.sc.med) در رشته فیزیولوژی بالینی از دانشگاه پنسیلوانیا، دوره های مختلف علوم پایه وابسته بالینی (فیزیولوژی، فارماكولوژی، بیوشیمی و پاتولوژی)، الكتروكاردیوگرافی، الكتروآنسفالوگرافی، فیزیوپاتولوژی دستگاه های مختلف بدن، تفتیش فیزیولوژیك ریه و تفتیش قلب و عروق را در دانشگاه پنسیلوانیا طی كرد. دكتر گیتی در ابتدای سال ۱۳۱۷ به سمت كمك آزمایشگاه فیزیولوژی دانشكده پزشكی تهران انتخاب و استخدام شد و در سال ۱۳۱۹ به سمت دستیار افتخاری(نظام جدید آموزشی پرفسور ابرلین) برگزیده شد و در سال ۱۳۲۱ سمت دستیار رسمی و از سال ۱۳۲۳ ریاست آزمایشگاه فیزیولوژی را عهده دار بود و سپس به مقام ریاست آموزشگاه با حق آموزش و حفظ سمت ریاست بخش وابسته ارتقا یافت. وی در سالهای ۱۳۳۰ استادی كرسی فیزیولوژی، ۱۳۳۵ استادی كرسی طب تجربی۱۳۳۹، استادی توامان كرسی طب تجربی و فارماكولوژی، ۱۳۴۷ سرپرستی گروه فارماكولوژی دانشكده پزشكی، ۱۳۴۷ مدیریت گروه آموزش فیزیولوژی، فارماكولوژی و فیزیك پزشكی و در سال ۱۳۵۱ مدیریت گروه آموزشی فارماكولوژی دانشگاه را عهده دار بود و همچنین با داشتن سمت كرسی استادی طب تجربی پنجمین دوره آموزش موارد استعمالی رادیوایزوتوپ ها را در مركز اتمی سنتو (دانشگاه تهران) با گذراندن امتحان نهایی به پایان رساند.
ناصر گیتی در مدت ۳۵ سال تدریس در دانشگاه تهران ، آموزش دروس فیزیولوژی علمی و نظری دوره دكترا و لیسانس، ماموریت تدریس دوره درس فیزیولوژی عملی در آموزشگاه های عالی بهداری اصفهان و شیراز، فیزیولوژی و فیزیوپاتولوژی چشم، فیزیولوژی بیماری های چشم، فیزیولوژی تخصصی گوش و حلق و بینی ، فیزیوپاتولوژی دامپزشكی، اكولوژی شیمیایی و... را برعهده داشت.
این استاد پیشكسوت از اعضای اصلی موسس انجمن فیزیولوژی و فارماكولوژی ایران بوده و از سال ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۲ ریاست آن را برعهده داشته است، همچنین در شورای عالی انجمن حمایت از بیماران مبتلا به دیابت، انجمن بیوشیمی ایران و انجمن نوروفیزیولوژی و الكتروآنسفالوگرافی ایران عضویت داشته است و در سال ۱۹۸۰ داوطلب عضویت آكادمی ملی پزشكی فرانسه شد.
وی دارای ۱۴ تقدیرنامه به سبب انجام فعالیت های آموزشی پژوهشی مختلف بود. در سال ۱۳۴۱ متعاقبا هفت بار پیشنهاد كتبی اجرای طرح ساختمان و تاسیس موسسه طب تجربی را عهده دار شد كه سرانجام در سال ۱۳۴۶ موفق به افتتاح آن شد.
دكتر گیتی همچنین به مناسبت تاسیس موسسه طب تجربی به نام جدید "موسسه تحقیقات علوم پزشكی"، تالیف بهترین كتاب علمی سال ۱۳۴۶ با عنوان فارماكولوژی پزشكی، انجام بهترین تحقیق علوم پایه پزشكی دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۰ و دریافت نشان درجه اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش جوایزی را كسب كرده و مورد تقدیر قرار گرفت.
گیتی از بازنشستگی خود به عنوان یك تراژدی یاد می كرد و می گفت: پس از ۳۵ سال خدمت آموزشی، پژوهشی، دانشگاهی و... به درخواست شخصی خود و ۶سال زودتر از سن قانونی در اول بهمن سال ۵۲ بازنشسته شدم.
او با تاثر از آن دوران یاد می كرد و می گفت: بنده به دلیل خصومت یكی از شاگردان خود كه با تلاش های بنده به مرتبه استادیاری رسیده بود و ایجاد اغتشاش در كلاس های درس فارماكولوژی در دانشكده های داروسازی، پزشكی، دندانپزشكی و دامپزشكی و به دنبال آن تعطیلی یك ترم درس فارماكولوژی در این چهار دانشكده، با استفاده از مرخصی استحقاقی به مدت ۳ ماه و نیم و درخواست شخصی بازنشستگی در اول بهمن ماه سال ۵۲ و در حالی كه هنوز ۶سال از سن قانونی باقی مانده بود و در سلامت جسمی و قوای فكری و آرزوهای بسیار انجام نیافته برای موسسه طب تجربی و انجمن فیزیولوژی فارماكولوژی، در سن ۵۹ سالگی بازنشسته شدم. دكتر گیتی كه در سال ۱۳۷۴ به عضویت افتخاری فرهنگستان علوم پزشكی جمهوری اسلامی ایران درآمد، تالیفات زیادی همچون تكنیك فیزیولوژی، الكتروآنسفالوگرافی، سكسولوژی، فیزیولوژی كلینیك، تاریخچه و اصول طب تجربی، طب تجربی، فارماكولوژی، فیزیولوژی طبیعی و مرض دستگاه بینایی، فارماكولوژی پزشكی و ... داشته است. البته به گفته خود در صورت ادامه فعالیت در دانشگاه مطمئنا بر تعداد این آثار افزوده می شد.
در و دیوار منزل مسكونی او پر بود از لوح تقدیر و یادگاری ها، كتاب های فراوان و دیگر هیچ و جالب اینكه سارقان به همین داشته های معنوی نیز رحم نكردند و به منزل او دستبرد زدند.
ناصر گیتی تا پایان عمر هرگز ازدواج نكرد. او خود با خنده به دیوارهای پوشیده از عكس های دسته جمعی، مدارك تحصیلی، لوح های تقدیر و... اشاره می كرد و می گفت: اگر ازدواج كرده بودم، مطمئنا همسرم اجازه نمی داد تا بخش اعظم دیوارهای منزل را به عكس ها، خاطرات، تقدیرنامه ها و گواهینامه های دوران علمی خود اختصاص دهم.

منبع : خبرگزاری فارس