جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


رسانه های چین و سرمایه گذاری خارجی


در راستای ساماندهی به این صنعت چین قصد دارد قوانین سفت و سخت حاكم بر رسانه هایش را انعطاف بیشتری بخشد.نیاز به تجدیدنظر در صنعت رسانه چین این روز ها به خوبی احساس می شود. این كشور بیش از ۲ هزار روزنامه، ۹ هزار مجله و ۵۶۸ موسسه انتشاراتی دارد كه منعكس كننده فعالیت های كلیه بخش های دولتی و احزاب این كشورند. بیش از ۷۰۰ میلیون چینی به برنامه های حدود هزار ایستگاه رادیویی این كشور گوش می دهند و ۲۰۰ ایستگاه تلویزیونی ۲۹۰۰ شبكه را تحت پوشش قرار می دهند. سی سی تی وی، تلویزیون مركزی چین ادعا می كند كه بیش از یك میلیارد بیننده دارد. تبلیغات به سرعت در حال پیشرفت است و تجارت الكترونیكی نیز با ۸۷ میلیون كاربر اینترنتی به زودی فراگیر می شود.اما رسانه های چین به دلیل نقش متفاوت تبلیغات در این كشور همواره زیان ده بوده اند. هزینه آگهی های تلویزیونی، رادیویی، چاپی و خیابانی اگر چه مرتب رو به رشد است اما در سال ۲۰۰۳ كمتر از هفت میلیارد دلار بود. به تولید كنندگان استانی در چین هنوز یارانه تعلق می گیرد و بخش اعظم روزنامه های دولتی از لحاظ مالی باری بر دوش موسسات گرداننده و مشتر كین شان هستند.دولت چین قصد دارد با جذب آگهی ها و مشتركین بیشتر، زیان دهی را كمتر كند. جیمی دیویس مدیر شبكه استار تی وی چین در مورد شبكه سی سی تی وی می گوید: «چین می داند كه زبان گویای حزب كمونیست (اشاره به شبكه دولتی) قادر است تولید ناخالص داخلی را به شدت افزایش دهد.»امروزه سیاستگزاران متوجه شده اند كه اگر رسانه های كشور نتوانند مخاطب را جذب و نگه دارند، آنها هیچ وقت نخواهد توانست تایید عموم ملت را از آن خود كنند.ساماندهی، بخشی از این استراتژی است. اوایل امسال بیش از ۱۴۰۰ روزنامه و مجله استانی و حزبی تعطیل، تلفیق یا موظف به تامین بودجه خود شدند.
در همین اثنا دولت نیز تلاش می كند مثل صنایع دیگر، قهرمانی ملی در این زمینه معرفی كند. دیوید وولف، تحلیلگر رسانه می گوید: «چین تصمیم دارد خود را تبدیل به قدرت جهانی در صنعت رسانه كند.»روشن است كه بهترین كاندیدا برای نقش قهرمانی سی سی تی وی است كه یك سوم آگهی های تلویزیونی را از آن خود كرده است. طرح های بازسازی ماه فوریه نشان می د ادند كه قرار است برخی از واحد های تولید و شبكه ها تجزیه و تبدیل به شركت های سهامی مستقل شوند. سی سی تی وی ۵ شبكه ورزشی موفق تلویزیونی احتمالاً اولین شركت از این سری خواهد بود. شین هوای مالی، كه بخشی از آژانس خبری شین هوا است اخیراً سهامش در توكیو به فروش رسیده است. سه شركت بزرگ اینترنتی چین یعنی سینا، سوهو و نت ایز نیز در حال حاضر در فهرست بورس نزدك آمریكا قرار گرفته اند.در حالی كه اصلاحات تدریجی سی سی تی وی بین سران حزب هنوز مورد بحث است، شبكه دولتی شانگهای به سرعت در حال گسترش است و شركای مالی تازه ای جذب می كند. لی رویگنگ مدیر شبكه مخلوطی چند رسانه ای با ۱۲ شبكه تلویزیونی و ۱۱ شبكه رادیویی، یك سرویس اینترنتی شش تیم ورزشی و گروه های هنری مثل اركستر سمفونی شانگهای ایجاد كرده است. این مجموعه سال گذشته كلاً درآمدی بالغ بر ۲۹۰ میلیون دلار داشت. در ماه اكتبر این شركت شراكتش را با روزنامه جوانان پكن و گوانگز و برای انتشار یك نشریه اقتصادی در شانگهای اعلام كرد. لی ویوك كوتو تحلیلگر مدیا پارتنرز در هنگ كنگ پیش بینی می كند كه طی ده سال آینده شبكه دولتی شانگهای جهانی خواهد شد. رسانه های چین نیاز به زیرساخت های مدرن دارند. رادیو و تلویزیون به یاری ۱۰۰ میلیون مشترك شبكه های كابلی جهانی شده اند.استفاده از كامپیوتر های شخصی به سرعت در حال افزایش است.قدم بعدی تلویزیون های دیجیتال است. دولت قصد دارد در سال ۲۰۰۵ ، ۳۰ میلیون مشترك تلویزیون های دیجیتال داشته باشد و تا سال ۲۰۱۵ كلیه برنامه هایش را دیجیتال كند.اما هیچ یك از اینها بدون ایجاد بازار رقابت سودی برای صنعت رسانه چین ندارد. مردم چین نه تنها به رسانه های رسمی كشورشان اعتماد ندارند بلكه از دست آن خسته شده اند. اخبار عصر سی سی تی وی ۱ هنوز با حضور مقامات چینی آغاز می شود و صفحه یك روزنامه های پیپلزدیلی، وركز دیلی و چاینایوث دیلی شبیه به همند.
حضور خارجی ها
نیاز به مفاهیم و فناوری تازه پكن را وادار كرده كه در رسانه های خارجی را به روی خارجی ها باز كند.آی دی جی آمریكا یكی از سردمداران انتشار مجلات در چین است. نیوزكورپ وایاكام و تایم وارنر نیز تعداد محدودی برنامه در ایالت گوانگدونگ دارند. برداشتن برخی قوانین محدودكننده مثل ممنوعیت سرمایه گذاری خارجی در تولید كه در ماه دسامبر انجام می شود، به سود این شركت ها خواهد بود.وایاكام اولین قرارداد مشترك تلویزیونی را برای تولید برنامه های كودكان به زبان ماندارین با تلویزیون شانگهای بست. ماه گذشته وارنر برادرز نیز اولین سرمایه گذاری مشترك برای تولید فیلم در چین را اعلام كرد. شركت های تبلیغاتی بیش از ۳۳۰ نمایندگی خارجی در چین دارند.در ماه ژوئن نیز WPP انگلستان نیز اولین شركتی بود كه اكثریت سهام یك نمایندگی بزرگ داخلی را خریداری كرد.اما پیشرفت به كندی انجام می شود با اینكه چارلز چاو، معاون مدیر عامل ام تی وی آسیا به شدت علاقه مند به فرصت های موجود در چین است اما قراردادش هنوز موفق به كسب تایید نهایی نشده است. حتی در رادیو كه آگهی های ارزانقیمت تر و شنوندگان زیادی دارد، اوضاع به همین منوال است.شركت های خصوصی و كوچك كه اغلب توسط چینی هایی كه از خارج از كشور می آیند، اداره می شود، چشم انداز رسانه این كشور را سریع تر عوض می كنند. هانگ هوانگ توانسته است مجله گلاسه لوكسی مثل تایم اوت، سونتین و آی لوك را منتشر كند كه در جذب آگهی بسیار موفق بوده اند. خانم هوانگ اخیراً به این نتیجه رسیده است كه فروش مطالبش به رادیو و تلویزیون سودآورتر از این نیز خواهد بود. اما حتی در دنیای نشریات رنگارنگ چین هم مشكل توزیع به شدت بازار را تحت تاثیر قرار می دهد. خانم هوانگ افرادی را استخدام كرده كه مجلاتش را با دوچرخه توزیع كنند.در بخش تلویزیون نیز اوضاع خیلی بهتر نیست. چینی های مقتصد حاضر به پرداخت بهای شبكه های كابلی نیستند، خصوصاً اینكه شبكه های دولتی مرتب دارند برنامه های خارجی شان را افزایش می دهند. علاوه بر این رقابت شدید بین شبكه های كابلی باعث كاهش قابل توجه نرخ ها نیز شده است. بسیاری از مردم نیز از طریق دستگاه های ماهواره كه قدغن نیز هستند با هزینه كم از شبكه های فراوانی استفاده می كنند.و اما بالاخره مانع اصلی بر سر راه رشد سریع صنعت رسانه در كشور چین همچنان مسائل سیاسی هستند. به رغم ایجاد وب سایت ها و نشریات انتقادی مثل كایجینگ، چین قصد ندارد كنترل ایدئولوژیك خود را از دست دهد. مدیرمسئول روزنامه ساثرن مترو پولیتن دیلی چندی پیش به دلیل انتشار یك گزارش افشاگرانه در مورد سارز دستگیر شد. روزنامه های داخلی نیز مرتباً از مقامات فكس هایی دریافت می كنند كه در مورد مسائل ممنوعه به آنها هشدار می دهند. بخش اطلاعات دولت نیز مرتباً همه چیز از رنگ موی مجریان تلویزیون گرفته تا نامه های الكترونیكی را كنترل می كند.بخش اعظم آزادی های موجود در چین بیشتر ظاهری است تا واقعی.دولت مركزی اجازه داده است كه مظاهر فساد مالی تا حد محدودی از طریق رسانه ها مورد انتقاد قرار گیرند و در عین حال جانب احتیاط را نگه داشته است. كنفرانس های مطبوعاتی اخیر در این مورد بیشتر به این خاطر برگزار می شوند كه داستان مورد علاقه دولت را به گوش مردم برسانند.اما فشار داخلی برای آزادی نیز آنقدر ها قوی نیست. حتی شی شوگانگ سردبیر كایجینگ نیز گاهی سانسور را لازم می داند. او می گوید: «چین به شكلی نامتعادل در حال رشد است و دولت باید شرایط را باثبات و متعادل كند.» از خارجی ها نیز برای مهارت های خلاقه و فناوری شان استقبال می شود اما در بخش های حساسی مثل اخبار، این گروه اجازه فعالیت ندارند. شاید رسانه های چین بسیار فعال به نظر برسند، اما هنوز راهی طولانی برای رسیدن به آزادی در پیش دارند.


مترجم: گلاره اسدی
منبع:روزنامه شرق ۱۵/۹/۱۳۸۳ به نقل از اكونومیست
منبع : باشگاه اندیشه


همچنین مشاهده کنید