شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا
راهی بی‌بازگشت
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد كه هر بیمار «تراجنسیتی» در صورت عدم رسیدگی ممكن است بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر را در اجتماع درگیر بیماری خود كند كه این امر شدیدا به بحران‌های اجتماعی خواهد افزود.بیماری تراجنسیتی یا ترنسكشوالیسم به نوعی اختلال جنسیتی گفته می‌شود كه در آن جنسیت جسمی بیمار با جنسیت روحی او در تضاد است و شخا از پذیرش جنسیت ظاهری خود بشدت ناراضی است. افراد تراجنسیتی از زمانی كه خود را می‌شناسند قویا احساس می‌كنند كه به جنسی مخالف تعلق دارند و در قالب جسمی اشتباه به دنیا آمده‌اند.دكتر كاهانی كه اخیرا كتاب اختلال هویت جنسی را در مورد بیماری تراجنسیتی نوشته معتقد است منشا اصلی این پدیده دقیقا مشخا نیست و بطور قطع نمی‌توان گفت كه چه عواملی در به وجود آمدن آن دخالت دارند.وی می‌افزاید، عواملی همچون تاثیر خانواده و دریافت‌های حسی فرد در سنین زیر ۵ سال می‌تواند از جمله عوامل بیرونی به وجود آورنده این اختلال به شمار آید. به عنوان مثال والدینی كه از جنسیت فرزندشان راضی نیستند و با سپردن نقش‌های جنس مخالف به فرزندشان به نوعی سعی در پر كردن این خلا دارند می‌توانند در او اختلالات هویت جنسی به وجود آورند.براساس آمارهای موجود در سطح جهان بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از این بیماران به دلیل فشار ناشی از تضاد جسم و روح خود دست به خودكشی می‌زنند و بقیه بیماران نیز یا در صورت امكان تغییر جنسیت می‌دهند یا به انواع بیماری‌های روانی،از جمله افسردگی‌های شدید مبتلا می‌شوند.
تراجنسیتی چگونه ظاهر می‌شود
شیوع این پدیده نادر در جنس مذكر بیشتر از جنس مونث است بطوری كه طبق آمار منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی از هر صد هزار پسر متولد شده یك نفر و از هر چهارصد هزار دختر متولد شده یك نفر دارای این اختلال هستند.تراجنسیتی‌ها از بدو شناخت خود از سنین زیر سه سال رفتارها و گرایشات جنس مخالف را از خود بروز می‌دهند و با وجودی كه هیچگونه اختلالی درجسم آنها مشاهده نمی‌شود عمیقا احساس می‌كنند كه در كالبدی اشتباه متولد شده‌اند و جنسیت حقیقی آنها با آنچه هستند متفاوت است.بدین ترتیب پسربچه‌های «تراجنسیتی» گرایش به انجام بازی‌های دخترانه دارند از پوشیدن لباس‌های پسرانه متنفرند و رفتاری دخترانه را از خود بروز می‌دهند. دختربچه‌های «تراجنسیتی» نیز حركات و رفتارهای پسرانه دارند و از انجام كارها و بازی‌های دخترانه امتناع می‌كنند. به گفته دكتر كاهانی ویژگی بارز افراد تراجنسیتی این است كه این بیماران خواستار یك زندگی سالم و طبیعی هستند و برای دورشدن از اختلال هویت جنسی و اجتناب از یك زندگی نامتعارف و غیراخلاقی به عمل تغییر جنسیت روی می‌آورند.جراحی «تراجنسیتی»ها بدون گذراندن دوره آزمایشی نگران‌كننده است.در حال حاضر تنها راه متعارف درمان این بیماری تغییر جنسیت از طریق عمل جراحی یا هورمون درمانی است به گفته دكتر كاهانی كسانی كه امكان این كار برایشان وجود ندارد چاره‌یی جز كنار آمدن با شرایط موجود و پذیرش وضعیت خود ندارند و سایر راه‌های پیشنهاد شده برای درمان این بیماران تاكنون راه به جایی نبرده است.كاهانی در عین حال تاكید می‌كند باید در ارایه مجوزهای عمل تغییر جنسیت دقت و حساسیت فراوانی صورت گیرد چرا كه بسیاری از متقاضیان عمل در واقع تراجنسیتی نیستند و داشتن انحرافات جنسی و سایر اختلالات دیگر آنان را به سمت عمل سوق می‌دهد.این در حالی است كه باید برای ساماندهی و حمایت از این بیماران از تشكیل ج‌پجها و كمیته‌های مربوط به آنها حمایت كرد اگرچه بسیاری از بیماران پس از انجام عمل از وضعیت خود ابراز رضایت می‌كنند اما همگی بر این نكته تاكید دارند عمل تنها یك مرحله از مراحل درمان است و شرایط قبل و بعد از عمل نیز به همان اندازه و حتی بیشتر می‌توانند در بهبودی و نجات تراجنسیتی‌ها نقش داشته باشند و در صورتی كه برای بیماری این شرایط مهیا نباشد انجام عمل تغییر جنسیت به صلاح او نیست.از جمله شرایط پیش از عمل آن است كه بیمار به دلیل عدم خویشتن‌داری به انواع انحرافات جنسی مبتلا نشده باشد و بتواند پس از عمل یك زندگی سالم را داشته باشد. از دیگر شرایط لازم رضایت خانواده و شرایط مالی است كه بدون هركدام از آنها عمل جراحی به هیچ‌وجه به بیماران توصیه نمی‌شود.
عمل جراحی بیمار نیز باید مطابق با استانداردهای جهانی و با رعایت تمامی اصول تخصصی اورولوژی و جراحی پلاستیك صورت گیرد كه متاسفانه به عقیده كارشناسان و بسیاری از بیماران در ایران عمل‌های صورت گرفته در سطح مطلوبی نیست و بسیاری از بیماران از ناتوانی‌های جنسی یا مشكلات دفع ادرار شكایت دارند.دكتر سید مهدی صابری از اعضای هیات موسس احتا و روانپزشك قانونی می‌گوید سپری شدن یك دوره آزمایشی یك تا دو ساله قبل از عمل برای هر بیمار امری لازم و ضروری به نظر می‌رسد چرا كه هر بیمار از لحاظ علمی كه قصد تغییر جنسیت را دارد باید یك تا دو سال هورمون درمانی كرده و به صورت آزمایشی در نقش جنس مخالف زندگی كند تا در این مدت در مورد تصمیم خود نسبت به عمل اطمینان یابد چرا كه پس از عمل تغییر جنسیت هیچ راه بازگشتی وجود ندارد. اما در ایران عملا چنین دوره‌یی وجود ندارد و بیشتر بیماران بدون گذراندن دوره آزمایشی اقدام به عمل می‌كنند كه این خود بسایر نگران‌كننده است. بر این اساس «احتا» باید تلاش كند چنین دوره‌یی در ایران جا بیفتد و بحث صدور كارت هویت موقت را پیگیری كنند.
پس از تغییر جنسیت چه می‌شود؟
پس از عمل نیز بیماران باید از شرایط محیطی و اجتماعی خوبی برخوردار باشند و اطمینان داشته باشند كه می‌توانند بارها با موفقیت وارد جامعه شده و مورد پذیرش اطرافیان واقع شوند.مرحله پس از عمل بخش مهمی از فرایند درمان است كه در طول آن بیمار باید بتواند با وجود دیدگاه‌های منفی عامه مردم در مورد تغییر جنسیت در جامعه و در بین اطرافیان جا بیفتد و مورد قبول قرار گیرد.كارشناسان معتقدند اگر بیمار از شرایط پس از عمل خود مطمئن نیست به هیچ وجه نباید این عمل را انجام داد چرا كه او پس از عمل از سوی بسیاری از اطرافیان و محافل اجتماعی طرد خواهد شد و باید بتواند در مقابل این ضربه‌ها بایستد در غیر این صورت انجام عمل تغییر جنسیت نه تنها وضعیت را بهتر نمی‌كند بلكه فرد تراجنسیتی را گرفتار مهلكه‌یی می‌كند كه هیچ راه بازگشتی در آن نیست.متخصصان امور اجتماعی معتقدند كه باید با اطلاع‌رسانی درست و فرهنگ‌سازی دیدگاه‌های غلط موجود در مورد تراجنسیتی‌ها و عمل تغییر جنسیت را عوض كرد و برای مردم این حقیقت را روشن كرد كه كسانی كه به تغییر جنسیت روی می‌آورند منحرف جنسی نیستند و بیمارانی هستند كه برای داشتن زندگی بهتر و سالم‌تر این راه را انتخاب می‌كنند.وضعیت بیماران تراجنسیتی ساماندهی می‌شود.از سال ۱۳۸۰ به بعد بحث حمایت از بیماران تراجنسیتی در ایران بعدی جدی‌تر به خود گرفته است در این مدت كمیته حمایت از بیماران دارای اختلالات جنسی در وزارت بهداشت تشكیل شده است این در حالی است كه برای كمك به بیماران در تهیه هزینه عمل دولت مبلغی را در اختیار بهزیستی قرار داده تا به صورت وام در اختیار بیماران قرار دهد. بخش آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی تاكنون ده‌ها نفر از این بیماران را تحت حمایت خود قرار داده است.این در حالی است كه دكتر راه‌چمنی رییس سازمان بهزیستی كه در راس سازمان بهزیستی قرار دارد در این رابطه ابراز بی‌اطلاعی كرده و از هرگونه اظهارنظری خودداری می‌كند.اما دكتر معتمدی وزیر بخش آسیب‌های اجتماعی ما را بی‌جواب نمی‌گذارد او می‌گوید: جلسه‌یی در همین رابطه در وزارت كشور تشكیل می‌شود كه در این جلسه كه با حضور نمایندگان سازمان بهزیستی وزارت رفاه، وزارت بهداشت، وزارت كشور برگزار می‌شود همچنین بحث مسوولیت واگذاری بیماران اختلالات جنسی و تمركز یافتن آن تحت یك ارگان بررسی می‌شود.اما مهمترین مشكل در بحث حمایت از این بیماران كمبود بودجه است هم اكنون برای این اقدام سالانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان بودجه در اختیار بهزیستی قرار می‌گیرد كه این میزان در مقایسه با تعداد بیماران بسیار ناچیز است و بهزیستی در عمل نمی‌تواند كمك مالی شایانی در اختیار این بیماران قرار دهد.
امام خمینی ۴۲ سال پیش تغییر جنسیت را مجاز اعلام كرد
مریم خاتون ملك آرا اولین «تراجنسیتی» كه بعد از انقلاب در ایران مجوز عمل جراحی تغییر جنسیت گرفته است و اكنون متولی دو كمیته و ج‌پج حمایت از بیماران تراجنسیتی است می‌گوید: من قبل از عمل شوخی تلخ طبیعت بودم و بعد از عمل یك شاهكار خلقتم. منظور من از «من» من نوعی است كه می‌فرماید: چون گل صدبرگ ما را بو یكی است.
امام خمینی اولین كسی است كه در تاریخ فقه و حقوق به بررسی عمل تغییر جنسیت پرداخت. وی در سال ۱۳۴۲ در جلد دوم كتاب تحریرالوسیله این موضوع را مطرح كرد. ایشان در این كتاب تصریح می‌كند كه تغییر جنسیت در صورتی كه با تشخیا پزشك متخصا باشد حرام نیست و افراد مضطر مجازند كه این عمل را انجام دهند.
البته آیات عظام آیت‌الله سیستانی، مقام معظم رهبری، آیت‌الله لنكرانی، آیت‌الله صانعی، آیت‌الله محمدابراهیم جناتی، آیت‌الله محمد آصف محسنی در افغانستان، علامه محمدحسین فضل‌الله در لبنان، آیت‌الله خرازی و... نیز به این موضوع اشاره كرده‌اند.به هرحال معدودی از مراجع شیعه همچون آیت‌الله خویی و آیت‌الله میرزا جواد تبریزی با تغییر جنسیت مخالفند. در سایر ادیان الهی از جمله در كتب مقدس مسیحیت بحثی از تغییر جنسیت نیست اما روحانیون و كلیسا تغییر جنسیت را حرام می‌دانند و آن را تغییر در خلقت خدا تلقی می‌كنند. همچنین فقهای اهل سنت نیز با این عمل مخالفند.
كلام آخر...
«فرزندان تراجنسیتی ما هر چه باشند از ما هستند و پاره تن ما، بنابراین چرا پاره تن خود را انكار می‌كنیم ؟» به هرحال این كلام خطاب به پدر و مادران و خانواده‌های بیماران تراجنسیتی است كه درك درستی از این مشكل ندارند.از سویی دیگر مردم نیز باید با پدیده تراجنسیتی بیشتر آشنا شوند تا بتوانند به این بیماران كمك كنند. خوشبختانه پدیده تغییر جنسیت یا بهتر بگوییم تعیین جنسیت در ایران سال‌ها است كه نهادینه و قانونمند شده است. اما حمایت و كمك‌هزینه‌های عمل بحثی است كه از سوی مسوولان ذی‌ربط باید مورد توجه و تاكید بیشتری قرار گیرد.
فاطمه رمضان‌زاده
تراجنسیتی چگونه ظاهر می‌شود
شیوع این پدیده نادر در جنس مذكر بیشتر از جنس مونث است بطوری كه طبق آمار منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی از هر صد هزار پسر متولد شده یك نفر و از هر چهارصد هزار دختر متولد شده یك نفر دارای این اختلال هستند.تراجنسیتی‌ها از بدو شناخت خود از سنین زیر سه سال رفتارها و گرایشات جنس مخالف را از خود بروز می‌دهند و با وجودی كه هیچگونه اختلالی درجسم آنها مشاهده نمی‌شود عمیقا احساس می‌كنند كه در كالبدی اشتباه متولد شده‌اند و جنسیت حقیقی آنها با آنچه هستند متفاوت است.بدین ترتیب پسربچه‌های «تراجنسیتی» گرایش به انجام بازی‌های دخترانه دارند از پوشیدن لباس‌های پسرانه متنفرند و رفتاری دخترانه را از خود بروز می‌دهند. دختربچه‌های «تراجنسیتی» نیز حركات و رفتارهای پسرانه دارند و از انجام كارها و بازی‌های دخترانه امتناع می‌كنند. به گفته دكتر كاهانی ویژگی بارز افراد تراجنسیتی این است كه این بیماران خواستار یك زندگی سالم و طبیعی هستند و برای دورشدن از اختلال هویت جنسی و اجتناب از یك زندگی نامتعارف و غیراخلاقی به عمل تغییر جنسیت روی می‌آورند.جراحی «تراجنسیتی»ها بدون گذراندن دوره آزمایشی نگران‌كننده است.در حال حاضر تنها راه متعارف درمان این بیماری تغییر جنسیت از طریق عمل جراحی یا هورمون درمانی است به گفته دكتر كاهانی كسانی كه امكان این كار برایشان وجود ندارد چاره‌یی جز كنار آمدن با شرایط موجود و پذیرش وضعیت خود ندارند و سایر راه‌های پیشنهاد شده برای درمان این بیماران تاكنون راه به جایی نبرده است.كاهانی در عین حال تاكید می‌كند باید در ارایه مجوزهای عمل تغییر جنسیت دقت و حساسیت فراوانی صورت گیرد چرا كه بسیاری از متقاضیان عمل در واقع تراجنسیتی نیستند و داشتن انحرافات جنسی و سایر اختلالات دیگر آنان را به سمت عمل سوق می‌دهد.این در حالی است كه باید برای ساماندهی و حمایت از این بیماران از تشكیل ج‌پجها و كمیته‌های مربوط به آنها حمایت كرد اگرچه بسیاری از بیماران پس از انجام عمل از وضعیت خود ابراز رضایت می‌كنند اما همگی بر این نكته تاكید دارند عمل تنها یك مرحله از مراحل درمان است و شرایط قبل و بعد از عمل نیز به همان اندازه و حتی بیشتر می‌توانند در بهبودی و نجات تراجنسیتی‌ها نقش داشته باشند و در صورتی كه برای بیماری این شرایط مهیا نباشد انجام عمل تغییر جنسیت به صلاح او نیست.از جمله شرایط پیش از عمل آن است كه بیمار به دلیل عدم خویشتن‌داری به انواع انحرافات جنسی مبتلا نشده باشد و بتواند پس از عمل یك زندگی سالم را داشته باشد. از دیگر شرایط لازم رضایت خانواده و شرایط مالی است كه بدون هركدام از آنها عمل جراحی به هیچ‌وجه به بیماران توصیه نمی‌شود.
عمل جراحی بیمار نیز باید مطابق با استانداردهای جهانی و با رعایت تمامی اصول تخصصی اورولوژی و جراحی پلاستیك صورت گیرد كه متاسفانه به عقیده كارشناسان و بسیاری از بیماران در ایران عمل‌های صورت گرفته در سطح مطلوبی نیست و بسیاری از بیماران از ناتوانی‌های جنسی یا مشكلات دفع ادرار شكایت دارند.دكتر سید مهدی صابری از اعضای هیات موسس احتا و روانپزشك قانونی می‌گوید سپری شدن یك دوره آزمایشی یك تا دو ساله قبل از عمل برای هر بیمار امری لازم و ضروری به نظر می‌رسد چرا كه هر بیمار از لحاظ علمی كه قصد تغییر جنسیت را دارد باید یك تا دو سال هورمون درمانی كرده و به صورت آزمایشی در نقش جنس مخالف زندگی كند تا در این مدت در مورد تصمیم خود نسبت به عمل اطمینان یابد چرا كه پس از عمل تغییر جنسیت هیچ راه بازگشتی وجود ندارد. اما در ایران عملا چنین دوره‌یی وجود ندارد و بیشتر بیماران بدون گذراندن دوره آزمایشی اقدام به عمل می‌كنند كه این خود بسایر نگران‌كننده است. بر این اساس «احتا» باید تلاش كند چنین دوره‌یی در ایران جا بیفتد و بحث صدور كارت هویت موقت را پیگیری كنند.
پس از تغییر جنسیت چه می‌شود؟
پس از عمل نیز بیماران باید از شرایط محیطی و اجتماعی خوبی برخوردار باشند و اطمینان داشته باشند كه می‌توانند بارها با موفقیت وارد جامعه شده و مورد پذیرش اطرافیان واقع شوند.مرحله پس از عمل بخش مهمی از فرایند درمان است كه در طول آن بیمار باید بتواند با وجود دیدگاه‌های منفی عامه مردم در مورد تغییر جنسیت در جامعه و در بین اطرافیان جا بیفتد و مورد قبول قرار گیرد.كارشناسان معتقدند اگر بیمار از شرایط پس از عمل خود مطمئن نیست به هیچ وجه نباید این عمل را انجام داد چرا كه او پس از عمل از سوی بسیاری از اطرافیان و محافل اجتماعی طرد خواهد شد و باید بتواند در مقابل این ضربه‌ها بایستد در غیر این صورت انجام عمل تغییر جنسیت نه تنها وضعیت را بهتر نمی‌كند بلكه فرد تراجنسیتی را گرفتار مهلكه‌یی می‌كند كه هیچ راه بازگشتی در آن نیست.متخصصان امور اجتماعی معتقدند كه باید با اطلاع‌رسانی درست و فرهنگ‌سازی دیدگاه‌های غلط موجود در مورد تراجنسیتی‌ها و عمل تغییر جنسیت را عوض كرد و برای مردم این حقیقت را روشن كرد كه كسانی كه به تغییر جنسیت روی می‌آورند منحرف جنسی نیستند و بیمارانی هستند كه برای داشتن زندگی بهتر و سالم‌تر این راه را انتخاب می‌كنند.وضعیت بیماران تراجنسیتی ساماندهی می‌شود.از سال ۱۳۸۰ به بعد بحث حمایت از بیماران تراجنسیتی در ایران بعدی جدی‌تر به خود گرفته است در این مدت كمیته حمایت از بیماران دارای اختلالات جنسی در وزارت بهداشت تشكیل شده است این در حالی است كه برای كمك به بیماران در تهیه هزینه عمل دولت مبلغی را در اختیار بهزیستی قرار داده تا به صورت وام در اختیار بیماران قرار دهد. بخش آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی تاكنون ده‌ها نفر از این بیماران را تحت حمایت خود قرار داده است.این در حالی است كه دكتر راه‌چمنی رییس سازمان بهزیستی كه در راس سازمان بهزیستی قرار دارد در این رابطه ابراز بی‌اطلاعی كرده و از هرگونه اظهارنظری خودداری می‌كند.اما دكتر معتمدی وزیر بخش آسیب‌های اجتماعی ما را بی‌جواب نمی‌گذارد او می‌گوید: جلسه‌یی در همین رابطه در وزارت كشور تشكیل می‌شود كه در این جلسه كه با حضور نمایندگان سازمان بهزیستی وزارت رفاه، وزارت بهداشت، وزارت كشور برگزار می‌شود همچنین بحث مسوولیت واگذاری بیماران اختلالات جنسی و تمركز یافتن آن تحت یك ارگان بررسی می‌شود.اما مهمترین مشكل در بحث حمایت از این بیماران كمبود بودجه است هم اكنون برای این اقدام سالانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان بودجه در اختیار بهزیستی قرار می‌گیرد كه این میزان در مقایسه با تعداد بیماران بسیار ناچیز است و بهزیستی در عمل نمی‌تواند كمك مالی شایانی در اختیار این بیماران قرار دهد.
امام خمینی ۴۲ سال پیش تغییر جنسیت را مجاز اعلام كرد
مریم خاتون ملك آرا اولین «تراجنسیتی» كه بعد از انقلاب در ایران مجوز عمل جراحی تغییر جنسیت گرفته است و اكنون متولی دو كمیته و ج‌پج حمایت از بیماران تراجنسیتی است می‌گوید: من قبل از عمل شوخی تلخ طبیعت بودم و بعد از عمل یك شاهكار خلقتم. منظور من از «من» من نوعی است كه می‌فرماید: چون گل صدبرگ ما را بو یكی است.
امام خمینی اولین كسی است كه در تاریخ فقه و حقوق به بررسی عمل تغییر جنسیت پرداخت. وی در سال ۱۳۴۲ در جلد دوم كتاب تحریرالوسیله این موضوع را مطرح كرد. ایشان در این كتاب تصریح می‌كند كه تغییر جنسیت در صورتی كه با تشخیا پزشك متخصا باشد حرام نیست و افراد مضطر مجازند كه این عمل را انجام دهند.
البته آیات عظام آیت‌الله سیستانی، مقام معظم رهبری، آیت‌الله لنكرانی، آیت‌الله صانعی، آیت‌الله محمدابراهیم جناتی، آیت‌الله محمد آصف محسنی در افغانستان، علامه محمدحسین فضل‌الله در لبنان، آیت‌الله خرازی و... نیز به این موضوع اشاره كرده‌اند.به هرحال معدودی از مراجع شیعه همچون آیت‌الله خویی و آیت‌الله میرزا جواد تبریزی با تغییر جنسیت مخالفند. در سایر ادیان الهی از جمله در كتب مقدس مسیحیت بحثی از تغییر جنسیت نیست اما روحانیون و كلیسا تغییر جنسیت را حرام می‌دانند و آن را تغییر در خلقت خدا تلقی می‌كنند. همچنین فقهای اهل سنت نیز با این عمل مخالفند.
كلام آخر...
«فرزندان تراجنسیتی ما هر چه باشند از ما هستند و پاره تن ما، بنابراین چرا پاره تن خود را انكار می‌كنیم ؟» به هرحال این كلام خطاب به پدر و مادران و خانواده‌های بیماران تراجنسیتی است كه درك درستی از این مشكل ندارند.از سویی دیگر مردم نیز باید با پدیده تراجنسیتی بیشتر آشنا شوند تا بتوانند به این بیماران كمك كنند. خوشبختانه پدیده تغییر جنسیت یا بهتر بگوییم تعیین جنسیت در ایران سال‌ها است كه نهادینه و قانونمند شده است. اما حمایت و كمك‌هزینه‌های عمل بحثی است كه از سوی مسوولان ذی‌ربط باید مورد توجه و تاكید بیشتری قرار گیرد.
فاطمه رمضان‌زاده
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران اسرائیل اصفهان ایران و اسرائیل استان اصفهان حمله ایران به اسرائیل گشت ارشاد حسین امیرعبداللهیان سفر استانی ارتش جمهوری اسلامی ایران دولت وعده صادق
طرح نور فراجا وزارت بهداشت سیل تهران هواشناسی قتل قوه قضاییه فضای مجازی سیلاب شهرداری تهران سازمان هواشناسی
بنزین دولت سیزدهم واردات قیمت خودرو فرودگاه قیمت طلا قیمت دلار خودرو بازار خودرو بانک مرکزی ایران خودرو حقوق بازنشستگان
تلویزیون سعدی فیلم سینمای ایران احسان علیخانی موسیقی کتاب دفاع مقدس
اینترنت مغز
رژیم صهیونیستی عراق فلسطین غزه آمریکا جنگ غزه روسیه سازمان ملل امیرعبداللهیان چین اسراییل حماس
استقلال فوتبال شمس آذر قزوین پرسپولیس باشگاه استقلال لیگ برتر صنعت نفت آبادان لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید بازی بارسلونا تراکتور
هوش مصنوعی گوگل ناسا فناوری سامسونگ تلگرام اپل وزیر ارتباطات عیسی زارع پور
گیاهان دارویی