شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا


خدمات‌ ناصری‌


ناصری‌ كه‌ تا سال‌ گذشته‌ از وضعیت‌ جسمانی‌ نسبتا مناسبی‌ برخوردار بود و همزمان‌ مدیر عاملی‌ خانه‌ موسیقی‌ و نیز هدایت‌ اركستر سمفونیك‌ تهران‌ را بر عهده‌ داشت‌ ، از اواخر زمستان‌ به‌ بیماری‌ ریوی‌ دچار شد و حالش‌ بتدریج‌ روبه‌ وخامت‌ گذاشت‌، به‌ نحوی‌ كه‌ در روزهای‌ پایانی‌ عمرش‌ ممنوع‌ الملاقات‌ شده‌ بود تا اینكه‌ در گذشت‌ .
ناصری‌ در جریانات‌ موسیقی‌ پس‌ از انقلاب‌ تاثیر گذار بود و كمتر شورا و یا مجموعه‌ سیاستگذار موسیقی‌ بود كه‌ از حضور وی‌ بی‌ بهره‌ مانده‌ باشد .فریدون‌ ناصری‌ ۷۵ سال‌ قبل‌ (۱۳۰۹ ) در تهران‌ متولد شد. از كلاس‌ پنجم‌ ابتدایی‌ به‌ هنرستان‌ موسیقی‌ رفت‌ و آموزش‌ موسیقی‌ را از آنجا شروع‌ كرد و در اواخر دوران‌ تحصیل‌ فراگیری‌ جدی‌تر موسیقی‌ را نزد دواستاد شناخته‌ شده‌ موسیقی‌ ، باغچه‌ بان‌ و ناصحی‌ دنبال‌ كرد.
وی‌ ۴ سال‌ دوره‌ عالی‌ كنترپوان‌، فوگ‌ و اصول‌ آهنگسازی‌ را نزد ؤمین‌ باغچه‌ بان‌ فرا گرفت‌ و برای‌ ادامه‌ تحصیل‌ به‌ اروپا رفت‌.او در كنسرواتوار سلطنتی‌ بروكسل‌ در كلاس‌ رهبری‌ و آهنگسازی‌ یكی‌ از مدرسان‌ صاحب‌ نام‌ به‌ نام‌ اندره‌ سوری‌ آهنگسازی‌، تصنیف‌ موسیقی‌ فیلم‌ و رهبری‌ اركستر را آموخت‌.ناصری‌ پس‌ از بازگشت‌ از اروپا در دهه‌ ۴۰ و ۵۰ (خورشیدی‌) با رادیو و تلویزیون‌ ایران‌ همكاری‌ زیادی‌ داشت‌ و همزمان‌ با شادروان‌ مرتضی‌ حنانه‌ نیز همكاری‌های‌ جدی‌ و تاثیر گذاری‌ را آغاز كرد.
وی‌ در زمینه‌ موسیقی‌ فیلم‌ آثار متعددی‌ ساخته‌ كه‌ موسیقی‌ فیلم‌ های‌ «ستارخان‌» ساخته‌ علی‌ حاتمی‌، «حسین‌ سیاه‌» از پرویز اصلانلو، «فصل‌ خون‌» از حبیب‌ كاوش‌، «محكومین‌» و «تاریخ‌ سازان‌» از هادی‌ صابر، «كفش‌های‌ میرزا نوروز» از محمد متوسلانی‌، «آن‌ سوی‌ مه‌» از منوچهر عسگری‌ نسب‌ و «ناخدا خورشید» از ناصر تقوایی‌ و تعدادی‌ ازسریال‌ های‌ تلویزیونی‌ از آن‌ جمله‌ اند. ناصری‌ در تالیف‌ كتاب‌ نیز دستی‌ چیره‌ داشت‌ كه‌ كتابهای‌ ترمینولوژی‌ موسیقی‌ و موسیقی‌ روسی‌ از جمله‌ آنهاست‌. این‌ هنرمند همچنین‌ از معدود چهره‌های‌ موسیقی‌ بود كه‌ توانست‌ به‌ عنوان‌ چهره‌ ماندگار این‌ رشته‌ معرفی‌ شود. آخرین‌ حضور ناصری‌ در صحنه‌ موسیقی‌ زمانی‌ بود كه‌ علی‌ رهبری‌ ، چهره‌ نامی‌ رهبری‌ اركستر سمفونیك‌ كه‌ پس‌ از سی‌ سال‌ به‌ ایران‌ بازگشته‌ بود، در هنگام‌ اجرا و رهبری‌ اركستر سمفونیك‌ در تالار وحدت‌ (خرداد ۱۳۸۴) از وی‌ دعوت‌ كرد تا به‌ صحنه‌ بیاید و در صحنه‌ از وی‌ و خدماتش‌ به‌ موسیقی‌ اركسترال‌ سپاسگزاری‌ كرد .
خدمات‌ ناصری‌ به‌ موسیقی‌ ایران‌
آنچه‌، اما فریدون‌ ناصری‌ را به‌ چهره‌ یی‌ تاثیر گذار درتاریخ‌ موسیقی‌ ایران‌ تبدیل‌ كرد، نه‌ كارهای‌ تخصصی‌ وی‌ در ساخت‌ موسیقی‌ فیلم‌، و یا آهنگسازی‌، كه‌ رهبری‌ اركستر سمفونیك‌ تهران‌ و نیز مدیر عاملی‌ خانه‌ موسیقی‌ بود. ناصری‌ در زمانی‌ اداره‌ اركستر سمفونیك‌ تهران‌ را به‌ دست‌ گرفت‌، كه‌ هرگونه‌ فعالیتهای‌ موسیقایی‌ در كشور با مقاومتهای‌ فراوانی‌ روبرو بود و اهل‌ موسیقی‌ از امنیت‌ لازم‌ برای‌ اجرای‌ موسیقی‌ در صحنه‌ های‌ رسمی‌ برخوردار نبودندأ اكثر آنها پراكنده‌ شده‌ بودند و جمع‌ و جور كردن‌ آنها و قبولاندنشان‌ برای‌ حضور در اركستر سمفونیك‌ خود انرژی‌ فراوانی‌ می‌ برد. بحث‌ حرمت‌ موسیقی‌، كه‌ هنوز هم‌ برخی‌ از فقها از برنامه‌ های‌ موسیقی‌ انتقاد دارند، در آن‌ زمانها با شدت‌ و حدت‌ افزونتری‌ در جریان‌ بود و مقاومت‌ و صراحت‌ و تلاشهای‌ امثال‌ ناصری‌ توانست‌ فضاهای‌ تازه‌ تری‌ را به‌ روی‌ اهل‌ موسیقی‌ باز كند.
ناصری‌ صراحت‌ لهجه‌ شگفت‌ انگیزی‌ داشت‌ و بسیاری‌ از مطالب‌ و خواسته‌ ها و نیز انتقاداتی‌ را كه‌ دیگر اهالی‌ موسیقی‌ از به‌ زبان‌ آوردنش‌ در نزد مسوولان‌ كشوری‌ عاجز بودند، با صراحت‌ تمام‌ مطرح‌ می‌ كرد. اركستر سمفونیك‌ تهران‌، اگرچه‌ در سالهای‌ اخیر با برخی‌ انتقادات‌ روبرو بود، اما حضور ناصری‌ به‌ حدی‌ بر دیگران‌ سیطره‌ داشت‌ كه‌ بحث‌ تغییر مدیریت‌ اركستر سمفونیك‌ تهران‌ و گزینش‌ رهبری‌ دائمی‌ برای‌ آن‌ به‌ یكی‌ از مشكلات‌ اهل‌ موسیقی‌ تبدیل‌ شد. در واقع‌ برخی‌ از اهالی‌ موسیقی‌ و نیز اعضای‌ اركستر سمفونیك‌ تهران‌ به‌ دلیل‌ رعایت‌ پیشكسوتی‌ شادروان‌ ناصری‌، از طرح‌ جایگزینی‌ فردی‌ به‌ عنوان‌ رهبر دایمی‌ این‌ اركستر خودداری‌ و مشكل‌ رهبری‌ اركستر را از طریق‌ دعوت‌ رهبران‌ ایرانی‌ ساكن‌ در كشورهای‌ اروپایی‌ حل‌ می‌ كردند، چرا كه‌ ناصری‌ از حدود ۶ سال‌ قبل‌ و به‌ دلیل‌ وضعیت‌ جسمی‌ و كهولت‌ سن‌ ایستادن‌ روی‌ سكوی‌ رهبری‌ اركستر سمفونیك‌ را ترك‌ كرد. همین‌ امر یافتن‌ جایگزینی‌ برای‌ وی‌ را به‌ یكی‌ از سرفصلهای‌ دشوار مدیریت‌ موسیقی‌ تبدیل‌ كرد.ناصری‌ در سالهای‌ پایانی‌ مدیریتش‌ بر اركستر سمفونیك‌ تهران‌، از نبود امكانات‌ و بی‌ توجهی‌ مسوولان‌ مركز موسیقی‌ به‌ وضعیت‌ معیشتی‌ اعضای‌ اركستر سمفونیك‌ و كر سخت‌ گله‌ مند بود و بارها در مطبوعات‌ و رسانه‌ ها وجود چنین‌ وضعیتی‌ را ناگوار و مایه‌ آبروریزی‌ اركستر سمفونیك‌ بیان‌ كرده‌ بود .حضور ناصری‌ به‌ عنوان‌ سومین‌ مدیر عامل‌ خانه‌ موسیقی‌ نیز توانست‌ نقشی‌ دیگر از وی‌ در اذهان‌ اهل‌ موسیقی‌ یه‌ یادگار گذارد. ناصری‌ زمانی‌ این‌ سمت‌ را به‌ دست‌ گرفت‌ كه‌ مدیریت‌ این‌ خانه‌ دچار تفرقه‌ و تشتت‌ عجیبی‌ شده‌ بود و بیم‌ آن‌ می‌ رفت‌ كه‌ تمامی‌ دستاوردهای‌ این‌ نهاد صنفی‌ هنری‌ به‌ جهت‌ برخی‌ اختلافات‌ از كف‌ برود. حضور ناصری‌ در خانه‌ موسیقی‌ آرامش‌ را به‌ این‌ نهاد بازگرداند و وی‌ در مدتی‌ كه‌ مدیر عاملی‌ این‌ نهاد را بر عهده‌ داشت‌، توانست‌ ضمن‌ ساماندهی‌ هیات‌ مدیره‌ و همگامی‌ با آنها به‌ راه‌ اندازی‌ كانونهای‌ ۸ گانه‌ و برگزاری‌ موفق‌ انتخابات‌ برای‌ این‌ كانونها همت‌ گمارد و نیز بیمه‌ و برخی‌ امور صنفی‌ اهل‌ موسیقی‌ را با جدیت‌ افزونتری‌ دنبال‌ كند.وقتی‌ ناصری‌ در خرداد سال‌ ۱۳۸۳ مدیریت‌ عاملی‌ خانه‌ موسیقی‌ را به‌ كامبیز روشن‌ روان‌ وا می‌گذاشت‌، در واقع‌ این‌ نهاد دوران‌ تاسیس‌ خود را به‌ رغم‌ تمامی‌ افت‌ و خیزها پشت‌ سر گذاشته‌ بود و می‌ رفت‌ كه‌ گامهای‌ تازه‌تری‌ را در جهت‌ حفظ‌ و اعتلای‌ موسیقی‌ ایرانی‌ ونیز حمایت‌ از اهالی‌ موسیقی‌ بردارد.

ابوالحسن‌ نجواكارشناس‌ موسیقی‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید