بیماری پارکینسون

این بیماری بر اساس چهار علامت مخصوص آن مشخص می شود:
- ارتعاش دست و پا در حالت استراحت (لرزش بیمار همزمان با ارتعاش دست و پا در حالت استراحت)
- آرام شدن حركت
- سختی حركت ( خشك شدن) دست و پا یا بدن
- تعادل بد (تعادل ضعیف)
در حالی كه دو یا بیشتر از این علایم در بیمار دیده شود، مخصوصا وقتی كه در یك سمت بیشتر از سمت دیگر پدیدار شود، تشخیص پاركینسون داده می‌شود مگر اینكه علایم دیگری همزمان وجود داشته باشد كه بیماری دیگری را نمایان كند. بیمار ممكن است در اوایل، بیماری را با لرزش دست و پا یا با ضعیف شدن حركت احساس كند و دریابد كه انجام هر كاری بیشتر از حد معمول طول می كشد و یا اینكه سختی و خشك شدن حركت دست و ضعف تعادل را تجربه می‌كند.
اولین نشانی‌های پاركینسون مجموعه‌ای متفاوت از ارتعاش، سفت شدن عضلات و تعادل ضعیف هستند. معمولا علایم پاركینسون ابتدا در یك سمت بدن پدیدار می شوند و با گذشت زمان به سمت دیگر هم راه پیدا می كنند. تغییراتی در حالت صورت و چهره روی می دهد، از جمله ثابت شدن حالت صورت (ظاهرا احساسات كمی بر چهره نمایان می‌شود) و یا حالت خیرگی چشم ( به دلیل كاهش پلك زدن). علاوه بر اینها، خشك شدن شانه یا لنگیدن پا در سمت تحت تاثیر قرارگرفته عوارض دیگر (عادی) این بیماری است. افراد مسن ممكن است نمایان شدن یك به یك این نشانه های پاركینسون را به تغییرات افزایش سن ربط بدهند، ارتعاش را به عنوان “لرزش” بدانند، برادیكنسیا را به “آرام شدن عادی” و سفت شدن عضلات را به “آرتروز” ربط بدهند. حالت قوز این بیماری را هم خیلی از این افراد به سن یا پوكی استخوان ربط می دهند. هم بیماران مسن و هم بیماران جوان ممكن است بعد از بیش از یك سال كه با این عوارض روبرو بوده اند برای تشخیص به پزشك مراجعه كنند. از هر۱۰۰ نفر بالای سن ۶۰ سال یك نفر به پاركینسون مبتلا می‌شود و معمولا این بیماری در حدود سن ۶۰ سالگی آغار می‌شود. افراد جوانتر هم می‌توانند مبتلا به پاركینسون شوند. تخمین زده می‌شود كه افراد جوان مبتلا به پاركینسون (مبتلا شده در سن چهل یا كمتر) ۵ تا ۱۰ درصد كل این بیماران را تشكیل می دهند.
*پیشرفت بیماری پاركینسون
بعد از بیماری آلزایمر بیماری پاركینسون معمولترین بیماری مخرب اعصاب به حساب می آید. پاركینسون یك بیماری مزمن و همیشه در حال پیشرفت است. این بیماری نتیجه از بین رفتن یا ضعیف شدن و لطمه خوردن سلولهای عصبی در مغز میانی است. این سلولهای عصبی ماده‌ای به نام دوپامین، ترشح می كنند. دوپامین پیام‌های عصبی را از سوبستانتیا نیگرا (مغز میانی) به بخش دیگری از مغر به نام كارپوس استراتوم می برد. این پیام ها به حركت بدن تعادل می بخشند. وقتی سلول‌های ترشح كننده دوپامین در سوبستانتیا نیگرا می میرند، مراكز دیگر كنترل كننده حركات بدن نامنظم كار می كنند. این اختلال ها در مراكز كنترل بدن در مغز باعث به وجود آمدن علایم پاركینسون می شوند. اگر ۸۰ درصد سلول‌های ترشح كننده دوپامین از بین بروند، علامتهای پاركینسون پدیدار می شوند. علایم پاركینسون در مراحل اولیه بیماری ملایم و بیشتر اوقات در یك سمت بدن دیده می شوند و گاه حتی احتیاج به درمان پزشكی ندارند. ارتعاش در حالت استراحت یك علامت ویژه بیماری پاركینسون است، كه یكی از معمولترین علایم‌های پاركینسون به حساب می آید. ولی بعضی از مبتلایان پاركینسون هیچ وقت با این مشكل برخورد نمی كنند. بیماران ممكن است دست لرزان خود را در جیب یا پشت پنهان كنند یا چیزی را برای كنترل ارتعاش در دست نگه دارند. لرزش می تواند بیشتر از هر محدودیت جسمی دیگر اثر منفی روحی داشته باشد. با مرور زمان علایم اولیه بدتر و وخیم تر می شوند. یك رعشه ملایم تبدیل به یك ارتعاش مزاحم و ملموس می شود. ممكن است تكه كردن غذا و استفاده از دست مرتعش به مرور زمان سخت‌تر شود. برادیكینسیا (آرام شدن حركت) به مشكلی كاملا محسوس بدل می شود كه محدود كننده‌ترین علامت و اثر پاركینسون است. آرام شدن حركت می تواند مانع انجام عادات روزانه شود: لباس پوشیدن، ریش زدن و یا حمام كردن ممكن است وقت بسیار زیادی از روز را بگیرند. تحرك ضعیف می‌شود و مشكلاتی بوجود می‌آورد مانند نشستن و برخاستن از صندلی یا اتومبیل و یا غلتیدن در رختخواب. راه رفتن آهسته‌تر می‌شود و بیمار حالت قوز پیدا می‌كند ( سر و شانه به طرف جلو تمایل پیدا می‌كند). صدای بیمار یك نواخت می‌شود. كمبود تعادل می‌تواند باعث افتادن بیمار شود. دست خط ریزتر و ناخوانا می شود. حركات غیر ارادی مانند حركت دست در حال پیاده‌روی كم می شود. علایم پاركینسون معمولا دست یا پای یك طرف بدن اختصاص دارد ولی با مرور زمان به دست یا پای سالم همان طرف هم سرایت می‌كند. این علایم پیشرفت می‌كند تا سمت دیگر بدن را هم تحت تأثیر قرار دهد. معمولا این پیشرفت تدریجی است اما سرعت این پیشرفت از بیمار تا بیمار تفاوت دارد. مهم است كه بیماران پاركینسون در حال پیشرفت علایم با پزشك خود صحبت و مشورت كنند تا پزشك بتواند درمان را برای بیمارش فراهم كند زیرا بدن هر بیمار به طور مختلف و متفاوت به داروهای گوناگون واكنش نشان می دهد. هدف از درمان برای بیماران از بین بردن علایم نیست بلكه تحت كنترل درآوردن عوارض است. این امر می تواند به بیمار كمك كند تا مستقل عمل كند و یك كنترل مناسب برای این بیماری مزمن بوجود آورد. این بیماری از بین نخواهد رفت ولی كنترل عوارض آن می تواند تا حد زیادی جلوی ناتوان كردن و از كار افتادگی را بگیرد. بیماران پاركینسون اغلب از این موضوع كه بیماری آنها همواره در حال پیشرفت است، آگاه هستند و این موضوع می تواند باعث نگرانی شدید آنها شود. مبتلایان پاركینسون ممكن است بخواهند خود و مشكلات خود را بیش از حد نیاز تحت كنترل درآورند و خود را با دیگر افراد مبتلا مقایسه كنند. نگرانی در مورد پیشرفت بیماری و امكان ادامه كار هم غیرعادی نیست. پیشگویی و تخمین زدن پیشرفت این بیماری در یك بیمار مشخص غیر ممكن است. سرعت پیشرفت و محدودیت های جسمی و روحی در بیماران مختلف متفاوت است. نوعی راهنمایی برای تشخیص پیشرفت این بیماری در بیماران مختلف بر اساس پیشروی بیماری از زمان تشخیص وجود دارد ولی این تنها در حد یك پیشنهاد است. وقتی محدودیتهای جسمی پاركینسون به حدی برسد كه كارهای روزمره سخت شوند، درمان علایم پاركینسون آغاز می شود.

منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران