پنجشنبه, ۳۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 18 April, 2024
مجله ویستا
شکوهمند و پر راز
باید گفت نقش‌هایی كه در طاق كوچك حجاری شده به اهمیت نقش‌های طاق بزرگ نیست و گفته می‌شود كه این كتیبه‌ها در زمان بهرام پسر شاپور حجاری شده است.
نقش دیواره راست این طاق چهره شاه را نشان می‌دهد كه پا بر روی سینه اسیری گذاشته است، مرحوم محمد حسن خان صنیع‌الدوله در مرآت‌البلدان می‌گوید: «طاق بستان عبارت است از دو ایوان و طاق متصل به هم، در كوهی كه حد شمالی صحرای كرمانشاهان و به عبارت دیگر در دنباله كوه بیستون و مسافت آن تا شهر كرمانشاهان كمتر از دو فرسخ كه در قسمت شرقی این شهر واقع است.»
به اعتقاد این نویسنده، حجار طاق بستان یك معمار یونانی بوده و به علت اینكه نمای ساختمان هیچ نسبتی به حجاری‌های داخل طاق ندارد و از این قبیل صورت حجاری شده در اغلب معابد و ساختمانهای قدیم یونان دیده می‌شود.گفته می‌شود وقتی عربها به ایران حمله كردند، این یادگار بزرگ را ناقا كردند. اما هنوز هم بسیاری از حجارها از این حجاری متحیر می‌شوند. زیرا با كمال دقت موهای یال و دم اسب و حلقه‌های زره سوار حجاری شده، به اعتقاد برخی، این سوار، رستم است اما برخی دیگر بر این باورند كه سوار، خسروپرویز است. بالای سر سوار سه صورت دیگر نقش شده اگرچه این سه صورت محو شده و چیزی جز خطوط و حدود آنها معلوم نیست ولی باز چیزی كه پدیدار می‌شود این است كه لباس شخا وسطی مرصع به مروارید و كمربندی از چهار رشته مروارید و بند شمشیرش نیز مروارید است و از جواهر و زینتی كه در سروبر دارد و تركیب هلالی كه بالای تاج اوست و زلفهای بلند كه بر شانه‌هایش آویخته و قد بلندتر بودن از دو نفر دیگر مشخا می‌كند كه این صورت، صورت پادشاه است.
شخصی كه در طرف چپ او ایستاده است، یك دست او نیز وصل به این تاج است، لباس او نسبت به نفر اول بسیار ساده‌تر است و صورتش را نیز عربها در حمله خود درهم شكسته‌اند. از وضع لباس او معلوم می‌شود كه این صورت، متعلق به زنی بوده است. شخا سومی نیز به سر تاجی دارد، موهای بلند به شانه او آویخته، جبه بلندی به دوش اوست شبیه به جبه‌های یونانی و در هر دو دستش كاسه‌یی دارد اما كاسه در دست چپ او معلق است مثل اینكه بخواهد به كسی شراب بدهد و اینكه آب از كاسه جاری باشد. در دیوارهای این طاق بزرگ، صورت شكارگاه‌هایی رسم شده است. در یك سمت در باتلاقی، شكارگاهی حجاری شده كه صید ماهی و شكار مرغابی و گراز انجام می‌شود.
قایق زیادی در این باتلاق دیده می‌شود و گویی كسانی كه در این قایق نشسته‌اند، گروهی زن هستند. در مقابل این شكارگاه بحری، شكارگاه بری است كه شكارچی‌ها برخی بر فیل و بعضی دیگر بر اسب سوارند و در پی آهوها می‌دوند تا آنها را شكار كنند.
جالب است بدانید دو لوح به خط پهلوی در دو طرف، دو صورت حجاری شده كه در سمت راست شاپور دوم معروف به‌ذوالاكتاف پسر هرمز دوم و در طرف چپ نیز بهرام پسر شاپور است. «سیلوستر دساسی» كه از شرق‌شناسان مشهور فرانسوی است و در خواندن خط پهلوی مهارت كامل دارد این خط را خوانده و ترجمه كرده و به واسطه ترجمه او مشخا شده كه این دو صورت شبیه شاپور ذوالاكتاف و بهرام پسر اوست و یكی از دو ترجمه این است: این صورت بنده خدای شاپور عزیز، شاهنشاه ایران و انیران است كه از سلسله آسمانی پسر بنده خدای هرمز عزیز، شاهنشاه ایران و انیران از سلسله آسمانی پسر بزرگ شاهنشاه نرسی عزیز است.می‌گویند فرشی از جواهر بر كف طاق بوده كه هنگام حمله اعراب میان فرماندهان آنها تقسیم شده است. طاق بستان از دیرباز مورد حمله مهاجمان به ایران بوده و در زمان حضور نیروهای روسی و انگلیسی خساراتی به آن وارد شده اما همچنان شكوهمند و پرغرور است.
مورخان و جغرافی‌نویسان دوره اسلامی از طاق بستان با نام‌های متفاوتی یاد كرده‌اند بطوری كه ابن فقیه و ابن رسته این مكان را «شبدیز» و یاقوت حموی آن را «قصر شیرین» نامیده است. همچنین حمدالله مستوفی از طاق بستان با نام طاق وسطام نام برده است. اهالی محل نیز محوطه را با نام «طاق وسان» و طاق بستان می‌شناسند زیرا «سان» در لفظ محلی به معنی سنگ است و به این ترتیب طاق وسان یعنی طاقی كه در سنگ كنده شده باشد. در پایان باید گفت در خصوص پیدایش و زمان ساخت طاق بستان سه نظریه مختلف وجود دارد: دیدگاه اول مربوط به قرن چهارم قبل از میلاد است. دیدگاه دیگری می‌گوید كه این ایوان در قرن ششم میلادی ساخته شده است. محقق دیگری نیز معتقد است كه طاق بستان همراه با نقوش دیوار انتهای آن در زمان پیروز یكم ساخته شده است. ولی صحنه‌های شكارشاهی در دیوارهای جانبی ایوان متعلق به زمان خسروی دوم است. امروزه دیدگاه سوم در محافل ایران شناسی طرفداران بیشتری دارد. در هر صورت اگر در سفرهای تابستانی‌تان به غرب كشورمان و بویژه استان كرمانشاه سفر كردید حتما از بنای طاق بستان بازدید كنید.
منبع : روزنامه اعتماد
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران اسرائیل رژیم صهیونیستی ارتش جمهوری اسلامی ایران ایران و اسرائیل دولت وعده صادق جنگ جنگ ایران و اسرائیل مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران حسین امیرعبداللهیان
سیل هواشناسی سلامت سیلاب تهران شهرداری تهران پلیس سازمان هواشناسی وزارت بهداشت تعطیلی مدارس محیط زیست قتل
قیمت خودرو تورم قیمت دلار خودرو بازار خودرو ایران خودرو بانک مرکزی بورس قیمت طلا دلار مالیات قیمت سکه
سینمای ایران فضای مجازی تلویزیون کتاب گردشگری سریال دفاع مقدس تئاتر موسیقی فیلم بازیگر
دانشگاه تهران شورای عالی انقلاب فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان
عملیات وعده صادق فلسطین جنگ غزه حمله ایران به اسرائیل غزه روسیه چین طوفان الاقصی اسراییل حماس لبنان ترکیه
فوتبال پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا استقلال رئال مادرید بارسلونا کشتی فرنگی بازی سپاهان تراکتور لیگ برتر کشتی
هوش مصنوعی تلگرام تبلیغات اپل دوربین وزیر ارتباطات ایرانسل ایلان ماسک ناسا عیسی زارع پور
دارو پزشک دیابت کاهش وزن مغز سلامت روان زوال عقل