در صنعت مخابرات، مزیت ما در بخش نرم‌افزار است (دیدگاه دکتر صفوی)

اما نکتة مهم این است که بدانیم دقیقاً در کدام حوزه از مخابرات توانمند هستیم و در کدام بخش، به‌ناچار باید از محصولات خارجی استفاده کنیم. دکتر صفوی، سرپرست پژوهشکده شبکه در مرکز تحقیقات مخابرات ایران و عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در گفتگو با ایتان به بیان این نکته پرداخته است که مزیت ما در بخش نرم‌افزار است:
برای بررسی توان داخلی در صنعت مخابرات باید به تقسیم‌بندی سخت‌افزار/ نرم‌افزار در این صنعت توجه کرد. هم‌اکنون، در پروژه‌های مخابراتی که در آنها از سیستم‌های هوشمند استفاده می‌شود، بیش از ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها مربوط به بخش نرم‌افزار و کمتر از ۳۰ درصد آن مربوط به قسمت سخت‌افزاری پروژه است؛ به همین دلیل، در حال حاضر، کشورهایی که نیروی‌های انسانی مستعدی دارند، فرصت دارند که بخش نرم‌افزاری پروژه‌های بزرگ مخابرات جهان را انجام دهند؛ امروزه، در هندوستان و حتی ایران، شاهد این توانمندی هستیم.
مزیت ما در نرم‌افزار است
به عنوان شاهدی بر این ادعا، می‌توان به تجهیزات " سافت‌سوئیچ " اشاره کرد؛ در حال حاضر، گرایش جهانی مخابرات به سمت سوئیچ‌های چندمنظوره‌ای است که بتوانند چندین کاربرد داشته باشند. به عنوان مثال، یک سوئیچ MSC موبایل ، عملکرد سوئیچ تلفن ثابت را داشته باشد و درعین حال، وظیفه سوئیچ دیتا را انجام دهد و کنترل آن نیز به طور نرم‌افزاری انجام شود. بنابراین، می‌توان گفت روزبه‌روز، نقش نرم‌افزار در پروژه‌های مخابراتی پررنگ‌تر می‌شود. بنابراین، با توجه به نیروی متخصصی كه در اختیار داریم، در کشور ما توان رقابتی بسیار خوبی در حوزة طراحی و کار با نرم‌افزارهای مخابراتی وجود دارد.
خودکفایی به معنای تولید همه‌چیز نیست
در زمینة تولید قطعات سخت‌افزاری باید به این نکته توجه کرد که لازم نیست یک کشور، تمام قطعات مورد نیاز پروژه‌های خود را در داخل بسازد تا خودکفا محسوب شود. ممکن است ما فقط توانایی طراحی سیستم ( system engineering ) داشته باشیم و در عین حال، برخی تجهیزات مورد نیاز را از دیگر کشورها وارد کنیم؛ همان کاری که دیگر کشورها هم انجام می‌دهند. به عنوان مثال، قسمت RF ترمینال‌های VSAT ، که در ایران هم خیلی از آنها استفاده می‌شود، از ژاپن تهیه می‌شود. یعنی درحالیکه کمپانی سازندة اصلی در مریلند آمریکاست و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان ترمینال‌های VSAT در دنیا شناخته شده است، قسمت‌های RF مورد نیاز خود را از ژاپن می‌خرد. دلیل این امر آن نیست که آمریکا نتوانسته‌ است تکنولوژی RF را در VSAT به‌دست آورد ؛ علت آن است که این شرکت، براساس ملاحظات اقتصادی یا به دلیل اولویتی که به سرمایه‌گذاری در بخش‌های دیگر داده است، این قسمت از کار را به ژاپنی‌ها واگذار کرده است.
بنابراین نباید تصور کنیم برای خودکفایی باید حتی کوچکترین بخش‌های سخت‌افزاری، مانند مقاومت یا IC و یا هرگونه چیپ هوشمند را خودمان بسازیم. زیرا در این صورت، چون توان انجام همة بخش‌ها را نداریم، تصور خواهیم کرد که در هیچ زمینه‌ای توان رقابت و تولید نداریم. خودکفایی در مخابرات به این معنی است كه در عین حال كه ممكن است برخی تجهیزات مورد نیاز را از خارج وارد کنیم و یا در قالب پروژه‌های مشترک، آنها را تولید کنیم، بتوانیم توان مهندسی سیستم و طراحی را به دست آوریم. البته نمونه‌هایی از این قبیل، در کشور داریم؛ مثلاً در فناوری ASIC یا IC های با عملکرد خاص ( Application Specific IC )، شرکت‌هایی در کشور هستند که با همکاری دانشگاه‌ها و یا به‌صورت مستقل، طراحی ASIC را انجام می‌دهند، اما کار تولید ( Manufacturing ) آن به تولیدکنندگان سنگاپوری و تایوانی واگذار می‌شود.
باید بر " طراحی سیستم " متمرکز شویم
بنابراین، با توجه به نقاط قوت و مزیت‌هایی که از نظر نیروی انسانی داریم، اگر فعالیت‌های خود را بر نرم‌افزار و به خصوص، در زمینة " طراحی سیستم " متمرکز کنیم، می‌توانیم خیلی خوب با دیگران رقابت کنیم. همانگونه که همة ایرانی‌هایی که در بهترین کمپانی‌های مخابراتی دنیا کار می‌کنند، فقط به قطعه‌سازی نمی‌پردازند؛ بلکه صاحب ایده هستند و چون در محیطی مناسب قرار دارند، به ایده‌های آنها امکان رشد داده می‌شود و می‌توانند آنها را عملی کنند. حتی در بین این افراد، در حد مسئولیت‌های مدیریتی بعضی از کمپانی‌های بزرگ مخابراتی دنیا هم دیده می‌شود.

منبع : شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران