سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

یبوست


- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- از عدم دفع مدفوع احساس ناراحتی می‌کنید.
- عادت اجابت مزاج ناگهان تغییر کرده است.
دچار درد شکم یا استفراغ شد‌ه‌اید.
- یبوست نشانهٔ چیست؟
- از عدم دفع مدفوع احساس ناراحتی می‌کنید.
- عادت اجابت مزاج ناگهانی تغییر کرده است.
- دچار درد شکم یا استفراغ شده‌اید.
- یبوست نشانهٔ چیست؟
همهٔ کارهای هفتگی را به‌طور عادی انجام می‌دهید و مشکلی ندارید، اما اگر برنامهٔ اجابت مزاج هم هفتگی شود و احساس بادکردگی و ناراحتی کنید، احتمالاً دچار یبوست شده‌اید.
به طور کلی، احساس ناراحتی احتمالاً بهترین مشخص کنندهٔ یبوست است. اما تغییر عادت اجابت مزاج از روزانه به یک‌بار در هفته علامت کاملاً واضحی برای آن است. نشانه‌های دیگر آن عبارتند از: زورپیچ، مدفوع کم و سفت، و بواسیر.
بسیاری چیزهای عادی می‌توانند مقدار طبیعی مدفوع را کاهش دهند؛ از جمله، برخی داروها، کمبود فیبر غذائی یا آب، کم‌حرکتی و آهن زیاد. اما بسیاری گرفتاری‌های گوارشی نیز یبوست ایجاد می‌کنند. شدت یبوست در این اختلالات از نشانگان قولون تحریک‌پذیر تا حالات شدیدی مثل سرطان قولون (کولیت)، بیماری کرون، التهاب دیورتیکول، و کاهش گردش خود در قولون تغییر می‌کند. در بعضی بیماری‌های گوارشی فرد تا دو هفته از دفع مدفوع محروم می‌شود. چون قولون قادر به انقباض درست نیست.
سعی نکنید یبوستتان را به پیری مربوط کنید. به گفتهٔ پزشکان، با کمی مراقبت از دستگاه گوارش همیشه اجابت مزاج طبیعی خواهید داشت. دلیلی برای درست کار نکردن شکم در دوران پیری وجود ندارد.

- درمان یبوست
اگر شکم درد ندارید، احتمالاً خودتان می‌توانید یبوست را برطرف کنید.
غذاهای فیبردار بخورید. فیبر که یک تودهٔ غذائی غیر قابل هضم در غلات سبوس نگرفته، میوه‌ها، و سبزیجات است. لااقل دو کار مهم برای جلوگیری از یبوست انجام می‌دهد. فیبر به‌جای تبدیل فوری به مایع در طی گوارش، به‌صورت توده‌ای اسفنجی در می‌آید و با جذب مایع در روده و قولون مدفوع را نرم می‌کند.
اما کار فیبر به‌همین ختم نمی‌شود: ورود فیبر به رودهٔ بزرگ چراغ سبزی برای انقباض آن است. و چون قولون آخرین قسمت دستگاه گوارش است، خیلی زود احساس اجابت مزاج می‌کنید.
فرآوردهٔ فیبردار بخورید. اگر قادر به خوردن میوه و سبزی نیستید، می‌توانید از فرآورده‌های فیبردار مثل متاموسیل یا سیتروسل استفاده کنید. ولی مواظب باشید: اگر به اندازهٔ کافی مایعات همراه آن نخورید، یبوست شدیدتر می‌شود. پس دستور استفاده از آنها را با دقت رعایت کنید.
مایعات بخورید. برای جلوگیری از یبوست، بیشتر پزشکان خوردن بیش شش تا ده لیوان آب یا آب‌میوه را در هر روز تجویز می‌کنند.
مسهل نخورید. اگر برای اجابت مزاج هر هفته مسهل محرک می‌خورید، باید بسیار مواظب باشید، چون شواهد نشان داده است که این کار قولون را آسیب می‌رساند. خوردن مداوم مسهل، مثلاً اگر یک سال هر روز خورده شود، بدتری کاری است که می‌‌توان برای رودهٔ بزرگ انجام داد.
ورزش کنید. ورزش با تحریکات حرکات رودهٔ بزرگ از یبوست جلوگیری می‌کند.
آهن به اندازه بخورید. گرچه آهن مادهٔ کانی مهمی، مخصوصاً برای زنان، است. اما زیادی آن در بدن باعث یبوست می‌شود. خوردن آهن باید حتماً زیر نظر پزشک باشد. می‌توانید به‌جای قرص آهن از قرص‌های مولتی ویتامین همراه با کانی‌ها استفاده کنید.
داروهایتان را کنترل کنید. برخی داروها با ممانعت از تشکیل مواد شیمیائی که مدفوع را در روده به‌جلو می‌رانند باعث یبوست می‌گردند. از جمله‌ داروهای پائین‌آورندهٔ فشار خون، داروهای اعصاب، و حتی برخی ضد حساسیت‌ها و مسکن‌ها. اگر به هر دلیلی داروی بدن نسخه استفاده می‌کنید. و دچار یبوست شده‌اید، مدتی آن را کنار بگذارید و ببینید که آیا یبوست برطرف می‌شود یا نه. به هر حال، قبل از خوردن هر دارو با پزشک خود مشورت کنید.
تنقیه کنید. یبوست مقاوم ممکن است نیاز به تنقیه داشته باشد. فرآورده‌ٔ مجاز حاوی مایعی وارد روده می‌کنند که باعث تحریک انقباض آن و دفع مدفوع می‌گردد. این کار به‌ندرت و فقط طبق دستور انجام دهید.
به پزشک مراجعه کنید. اگر با روش‌های گفته شده یبوست درمان نشد، پیش از خوردن هر دارو به پزشک مراجعه کنید تا او آزمایش سیگموئیدبینی و آزمایش‌های دیگر را انجام دهد و علت یبوست را بیابد.


همچنین مشاهده کنید