پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


بازارهای ال ان جی ایران


درماه های اخیر، مسئولان شركت ملی صادرات گاز ایران، مذاكرات گسترده ای برای بازاریابی و فروش ال.ان.جی با كشورهای مختلف دنیا انجام داده اند. براساس اظهارات ركن الدین جوادی، مدیرعامل شركت ملی صادرات گاز، در صورت نهایی شدن مذاكرات ایران ۲ میلیون تن ال.ان.جی به ژاپن صادر خواهد كرد. بر همین مبنا ایران در مناقصه فروش ۵/۴ میلیون تن ال.ان.جی به مكزیك در دو مرحله تأیید صلاحیت شده است و سرانجام این كه كشورهای ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و انگلیس خواهان خرید سالانه ۱۰ میلیون تن ال.ان.جی از كشورمان هستند. مدیرعامل شركت ملی نفت ایران، نیز چندی پیش از توافق های اولیه با دو شركت چینی «ساینوپك» و «CNPC» برای بازاریابی ۱۲ میلیون تن ال.ان.جی در این كشور خبر داده است؛ با وجود این، ایران برای تبدیل شدن به یك قطب مهم در این عرصه با مشكلات فراوانی روبه روست. ایران و قطر در برداشت از حوزه گازطبیعی پارس جنوبی كه دارای ذخیره ای افزون بر ۱۳ تریلیون مترمكعب است، رقابت گسترده ای دارند و در این رقابت تولید و صادرات ال.ان.جی فرصت مغتنمی برای ایران به منظور ورود به بازارهای جهانی گاز ایفا می كند. به طورطبیعی دوكشور در عرصه صادرات، بازارهای محدود و مشخص دارند كه هر یك دیگری را محدود می كند. از این نظر، قطر در سال های اخیر كوشیده است خود را از محدود شدن در این بازار برهاند و با دستیابی به فناوری حمل ال.ان.جی به آن سوی بازار منطقه سرك بكشد، حال آن كه ایران تاكنون در این زمینه هیچ گام عملی بر نداشته است. اگرچه فازهای ۱۱، ۱۲ و ۱۳ طرح توسعه میدان پارس جنوبی با هدف تولید سالانه دست كم ۲۷ تا ۳۵ میلیون تن ال.ان.جی درحال پیگیری است تا با ۶ خط تولید با ظرفیت تولید و صادرات ۵/۴ میلیون تن در سال فراهم شود، برای محقق شدن این آرزو باید زمینه های آن را فراهم كرد. شركت فرانسوی «توتال» نقش بسزایی درساخت تأسیسات ال.ان.جی ایران دارد و با وجود فشارها و تحریم های آمریكا در این عرصه فعال است. شركت مالزیایی «پتروناس» كه پیش از این در كار ساخت تأسیسات تولید گاز مایع فعال بود، در اردیبهشت سال جاری به بهانه رقم قراردادها از مشاركت در ال.ان.جی پارس جنوبی خارج شد و توتال هم اكنون سهم ۳۰ درصدی پتروناس را در اختیار گرفته و حضور برخی شركت های معتبر از شرق آسیا نیز در گسترش طرح های تولید مسجل است.در عرصه فروش و بازاریابی اگرچه ایران در مناقصه فروش ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن ال.ان.جی كره جنوبی به دلیل قیمت بالاتر از سایر رقیبان شكست خورد، موفقیت هایی نیز به دست آورده است. توافق ۲۲ میلیارد دلاری میان ایران و هند برای صادرات ۵ میلیون تن ال.ان.جی به این كشور از جمله این موفقیت هاست. قراردادی كه ظرفیت های بسیاری پیش روی كشور می گشاید. درحال حاضر هند به عنوان یك بازار روبه رشد انرژی، توجه بسیاری را به خود جلب كرده و قراردادهای مشابهی با قطر و اندونزی به امضا رسانده است. برآوردها نمایانگر این واقعیت است كه هند تنها ۳۰ درصد از منابع انرژی خود را از منابع داخلی تأمین می كند و بقیه آن وارداتی است. پیش بینی می شود نیاز سالانه این كشور به منابع انرژی همپای میزان رشد این كشور افزایش یابد. به طور طبیعی این بازار آنقدر بزرگ هست كه بتواند هر صادر كننده ای را به خود جذب كند. توافق شركت های پتروپارس وICO هند برای اجرای پروژه یك فاز طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی برای تولید ال.ان.جی ضرورت تصمیم گیری های جدید برای صادرات این محصول را فراهم كرده است.مشاركت شركت ملی نفتكش، شركت ملی كشتیرانی ایران و هند برای ساخت كشتی های ویژه حمل ال.ان.جی از جمله تصمیم هایی است كه راه را برای صادرات گازمایع و تحقق صدور سالانه ۳۵ میلیون تن ال.ان.جی تا سال ۲۰۱۵ باز می كند، زیرا یكی از مشخصه های بازار صادرات گاز طبیعی، محدودیت جغرافیایی آن است. حمل گاز از كشوری به كشور دیگر به طریق عادی به دو روش لوله كشی و یا حمل با تانكر به صورت ال.ان.جی عملی می شود و از این منظر، همواره به مرزهای جغرافیایی یا محدوده های تكنولوژیك محدود است. محدودیت حمل سبب می شود هم از قدرت چانه زنی كاسته شود و هم امكان فروش محدود. به این لحاظ دستیابی به امكانات نوین حمل گازطبیعی ال.ان.جی سبب می شود ما بتوانیم به بازارهای گسترده تری بیندیشیم. هم اكنون سهم كنونی ایران از بازار جهانی گاز كمتر از نیم درصد است و طبق برنامه ها قرار است این سهم تا دو سال آینده به ۵/۱ و در افق۲۰ ساله به۱۰ درصد برسد. اگرچه برخی كارشناسان علت شكست ایران در مناقصه فروش ال.ان.جی به كره جنوبی را مسائل سیاسی ارزیابی می كنند، نمی توان از مؤلفه هایی چون دوری بازارهای مصرف و نبود امكانات انتقال گازمایع چشم پوشی كرد، مسائلی كه موجب بالابودن قیمت های پیشنهادی ایران نسبت به سایر كشورهای تولیدكننده منطقه نظیر اندونزی و مالزی می شود. برای رفع این معضل، درآخرین جلسه شورای اقتصاد دولت خاتمی، اعطای تسهیلات ۱۹۳ میلیون دلاری به منظور ساخت كشتی های ویژه حمل ال.ان.جی به شركت صدرا تصویب شد. درحال حاضر، تعداد كشتی های مخصوص حمل ال.ان.جی دردنیا حدود ۱۷۰ فروند است كه به دلیل محدود بودن تعداد سازندگان آنها، ساخت این كشتی ها بسیار اهمیت دارد. براساس برآوردها، برای ساخت پنج فروند از این كشتی ها به بیش از یك میلیارد دلار سرمایه نیاز است. پیش بینی می شود ایران در چهار سال آینده ۲۸ فروند كشتی ویژه حمل گاز مایع ال.ان.جی داشته باشد. سه شركت كشتی سازی «هیوندای»، «سامسونگ» و «دوو» كه از بهترین سازندگان كشتی های حمل ال.ان.جی محسوب می شوند، آمادگی خود را برای پذیرش سفارش های ایران مطرح كرده اند.
ایران با آن كه دومین ذخایر بزرگ گاز جهان را پس از روسیه دراختیار دارد، درسال گذشته هیچ سهمی از صادرات گاز مایع نداشته است. اما برنامه های انجام شده برای جذب سرمایه گذاری درسال های اخیر، آینده ای درخشان در این عرصه را نوید می دهد. در سال ۲۰۰۴ میلادی ۱۷۷ میلیارد متر مكعب ال.ان.جی در دنیا معامله شد. ژاپن با واردات ۷۷ میلیارد متر مكعب گاز مایع، بزرگ ترین واردكننده و اندونزی با صادرات ۳۳ میلیارد مترمكعب گاز مایع، بزرگ ترین صادركننده ال.ان.جی در سال گذشته میلادی شناخته شدند. به نظر می رسد با پایان یافتن تأسیسات برداشت گاز مایع در پارس جنوبی، در اختیار گرفتن تجهیزات و وسایل حمل ونقل ایران از سال ۲۰۰۹ به بعد ضمن بهره برداری بیشتر و بهتر از میدان گازی مشترك با قطر، به یكی از رقیبان اصلی اندونزی، الجزایر و مالزی در صادرات گازمایع تبدیل شود.
منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا


همچنین مشاهده کنید