تجارت الکترونیک

آیا تجارت سنتی پاسخگوئی نیازهای موجود در جوامع بشری می باشد ؟
با پیشرفت تكنولوژی و گسترش جوامع بشری ، لزوم به كارگیری روشی نوین در تجارت كاملاً محسوس می باشد . شیوه ای كه بتواند با دفع نقص ها و عیوب موجود ، جایگزین مناسبی برای تجارت سنتی باشد . این مت جایگزین ، باید با سود دهی بالا ، كاهش هزینه ها ، گسترش دامنه تجارت ، افزایش فروش و در آمد و صرفه جویی در وقت همراه باشد . از میان موارد بر بهره مندی از مزایای ذكر شده در بالا ، دارای امنیت ، سرعت و دقت بیشتری در مقایسه با گزینه های موجود می باشد . تجارت الكترونیك خرید و فروش كالا و ارائه خدمات از طریق اینترنت می باشد . از همین رو باعث گسترش طیف انتخاب مصرف كننده ، كاهش قیمت كالاها از طریق حذف واسطه ها ، كاهش هزینه های عمومی ، افزایش صادارات غیر نفتی ، ایجاد رقابت میان تولید كنندگان و عرضه كنندگان می شود . یكی از بارزترین مشخصه های تجارت الكترونیك كاهش آلودگی به واسطه كاهش تردد می باشد ، همچنین به كارگیری تجارت الكترونیك در داد و ستد كالا یا ارائه خدمات امكان تغییر روند بازگشت سرمایه را به كاربران می دهد . متأسفانه با وجود تمامی مزایای تجارت الكترونیك به دلایل متعددی از جمله : نامأنوس بودن این روش برای عموم مردم ، كمبود منابع آموزشی مناسب در این زمینه ، كمبود سیستم پرداخت الكترونیكی و استفاده نكردن از قابلیتهای موجود و سوء استفاده از بحث تجارت الكترونیك . این روش در كشور ما مورد بی مهری قرار گرفته است .
تقدیر و تشكر :
با تقدیر و تشكر از موءسسه آموزشی امام حسین (ع) و دست اندركاران این همایش كه این فرصت را در اختیار جوانان قرارداده و روحیه تحقیق و پژوهش را در ما زنده كردند .
مقدمه ای بر تجارت الكترونیك :
اینترنت در ابتدای پیدایش تنها جهت تبادل اطلاعات ، آنهم به صورت متن ساده مورد استفاده قرار می گرفت كه بعدها امكان انتقال فایل ،نامه الكترونیكی نیز میسر گردید. در این زمان تنها استفاده تجاری از اینترنت ،دادن اطلاعات از یك كالا یا سرویس بود. آنهم به صورت متن و در مواقعی هم به صورت نامه الكترونیكی در اختیار متقاضیان قرار می گرفت و در نهایت خریدار با فروشنده تماس گرفته و مبادله خارج از شبكه انجام می شد.با ظهور صفحات وب این امكان به وجود آمد كه فروشندگان بتوانند محصولات خود را در محیط شبكه به عموم معرفی كنند.نقطه عطف مبادلات الكترونیكی زمانی بود كه امكان پرداخت پول در محیط اینترنت و به وسیله كارت های اعتباری میسر شد و این موضوع باعث تكمیل هر چه بیشتر فرایند تجارت الكترونیك گردید.با آشنایی مردم و تجار با مزایا و فواید تجارت الكترونیك،حجم كمی و كیفی مبادلات از این طریق رو به افزایش گذاشت. اما ناامنی و بی قانونی اینترنت باعث نگرانی هایی می شد.با مرور زمان و ظهور پروتكل های ایمنی متعدد ،عرضه نرم افزارها و سخت افزارها ی پیشرفته و امن ،قانونمند شدن محیط شبكه و افزایش فرهنگ و دانش كاربران اینترنت ،امروزه سطح ایمنی مبادلات اینترنتی نسبت به گذشته به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است.
تجارت الكترونیك چیست ؟
هر گونه خرید و فروش كالا و خدمات از طریق اینترنت و هر آنچه كه مرتبط با آن است را تجارت الكترونیك نامیده اند.
انواع تجارت الكترونیك:
۱) تاجر با تاجر(BUSINESS TO BUSINESS=B۲B)
۲) تاجر با مشتری(BUSINESS TO CUSTOMER=B۲C)
۳) مشتری با مشتری(CUSTOMER TO CUSTOMER=C۲C )
مزایای تجارت الكترونیك:
الف)مزایای تجارت الكترونیك برای تجار وكسبه:
۱) گسترش دامنه كسب و كار و به تبع آن افزایش فروش و در آمد.
۲) كاهش هزینه ها در بسیاری از بخش های یك تجارت و كسب كار از قبیل :تبلیغات ،بازاریابی و...
۳) پشتیبانی بهتر ،سریعتر،موثرتر.
۴) یك كسب وكار اینترنتی از تمام نقاط دنیا و به صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته و۳۶۰روز سال در دسترس است.
۵) اتوماسیون كارها و افزایش سرعت انجام امور دریافت،سفارش،امور حسابداری،ثبت آمار موجودی و ...
ب)مزایای تجارت الكترونیك برای مردم و مصرف كنندگان:
۱) افزایش قدرت انتخاب مصرف كننده و امكان دسترسی به انبوه كالا از تعداد زیادی عرضه كننده و در نتیجه انتخاب بهترین كیفیت با حد اقل قیمت.
۲) حذف واسطه ها كه باعث كاهش قیمت كالاها می شود.
۳) ایجاد رقابت در بین تولید كنندگان و عرضه كنندگان كه این موضوع باعث كاهش قیمت ها و افزایش كیفیت كالا و خدمات رسانی به مشتری می گردد.
۴) صرفه جویی بسیار در وقت مردم.
۵) سادگی و راحتی در انجام سفارش ها.
ج)مزایای تجارت الكترونیك برای جامعه:
۱)كاهش هزینه های عمومی.
۲)كاهش تردد كه باعث كاهش آلودگی هوا می شود.
۳)ایجاد اشتغال در سطحی وسیع و با هزینه كم.
۴)صادرات كالا و خدمات به اقصی نقاط دنیا و ایجاد در آمد ارزی برای كشور.
۵)امكان توسعه مناطق كمتر توسعه یافته و دسترسی آسان به منابع مناطق توسعه یافته.
كالا یا خدمات در اینترنت:
آیا بر روی شبكه اینترنت باید كالا فروخت یا خدمات؟یكی از اولین چیزهایی كه هنگام ایجاد یك كسب و كار اینترنتی می بایست درباره آن تصمیم بگیرید،این است كه آیا میخواهید یك محصول را بفروشید یا خدمات ارایه كنید.كالای فیزیكی:
تجارت الكترونیك
مزایا:توانایی كسب درآمد نا محدود را دارد ،زیرا محدودیت زمانی ندارد.
معایب:۱)نیازمند انبار كردن و حمل و نقل می باشد ،مگر اینكه حمل را از وظایف تامین كننده حذف نماییم.
۲)عموما" احتیاج دارد كه تعداد زیادی سفارش داشته باشید تا درآمد معقولی را حاصل نماید.مگر اینكه محصولی را بفروشیم كه به تنهایی سود سرشاری را نصیبمان نماید
خدمات
مزایا:۱)ساده و سریع به شما سود می رساند،زیرا كل مبلغ پرداختی برای خدمات به جیب شما می رود.
۲)خدمات میتواند مانده درآمد زیادی را حاصل نماید،زیرا مشتری ممكن است چندین بار از خدمات شما استفاده نماید.
معایب:در آمد این كار در حد متوسطی است ،زیرا در طول روز فقط چند بار محدود می توانید خدمات ارایه نمایید،مگراینكه كارمندانی را استخدام نمایید كه خدمات دهی به مشتریان را انجام دهند.
اگر به جریان نقدینگی فوری نیازمندید،راه اندازی یك سایت ارائه خدمات سریع ترین راه برای تولید در آمد می باشد،اما در طولانی مدت این فروش محصول است كه با سود رسانی بالاتر ،سود بیشتری را به شما می رساند.
كسب درآمد از طریق اینترنت
تجارت الكترونیك
چه كسانی از اینترنت پول در می آورند؟امروز تنها چهار نوع شركت اصلی وجود دارد كه با وجود تمام مشكلات محیط شبكه به این نوع تجارت مشغولند.
۱) شركتهای بزرگ(گربه های چاق)
بسیاری از این دسته از شركتها هیچگونه تبلیغاتی در محیط شبكه انجام نمی دهند .شاید این گونه می اندیشید كه URL آنها در اینترنت و تبلیغات آنها در خارج از شبكه برای شناساندن كسب و كارشان كافی باشد و شاید این تفكر در مورد اغلب آنها درست باشد .البته منظور شركتهایی نظیر CNN , NIKE , PENZOILو ...می باشد.
۲) شركت های متوسط و چابك (ریسك كنندگان)
شركتهایی كه در این دسته قرار می گیرند كابوهای الكترونیكی همچون YAHOO(جستجوگر اینترنتی)،netcom,netscapeو شركتهای ارائه كننده خدمات اینترنتی معروف به isp می باشند.این شركت ها از روش بسیار متفاوتی در تجارت الكترونیك استفاده می كنند و امیدوار هستند كه این روش ها ،روزی سود سرشاری را برای آنها فراهم آورد.بسیاری از این نوع شركتها ور شكست می شوند ، اما تعداد اندكی نیز موفق شده و به طور خارق العاده ای رشد می نمایند .
۳- شركتهای بی تجربه كوچك ( جستجو گران طلا )
این گروه شركتهای را در بر می گیرد كه توسط یك نفر اداره می شوند و دارای تجربیاتی در تجارت سنتی یا تجارت اینترنتی هستند . طرز فكر آنها درباره تجارت اینترنتی همانند طرز فكر جستجو گران طلا است .
۴- شركتهای كوچك و چابك ( برندگان میدان )
تجارت الكترونیك
برندگان این نوع تجارت ، شركتهای كوچكی هستند كه توسط افراد با تجربه اداره می شوند وسطح بالایی از آگهی را به نمایش می گزارند . آنها به سختی كار می كنند تا وب سایت شان ارتقاء پیدا كند . در حال حاضر این دسته از شركتها دارای میزان بالایی از موفقیت در اینترنت هستند . این شركتها كه معمولاً در هنگام شروع توسط یك نفر اداره می شوند می توانند به طور خارق العاد ه ای توسعه پیداكرده و به شركتهای بزرگ با تعدا د بسیار زیادی كارمند تبدیل گردند .
بررسی وضعیت تجارت الكترونیك در ایران :
در حال حاضر با وجود اینكه اینترنت و تجارت الكترونیك در جوامع توسعه یافته و نیمه توسعه یافته رشد چشم گیری داشته است ، اما متأسفانه درایران با وجودی كه دارای ظرفیتها و پتانسیل های بالایی در زمینه تجارت الكترونیك است ، آنچنانكه باید و شاید است این مقوله مورد توجه قرار نگرفته است . این موضوع ناشی از عوامل متعددی است كه به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره كرد :
۱- نا آشنایی اكثر مردم ، كاربران اینترنت و خصوصاً تجار و كسبه نسبت به مزایا و فواید بسیار زیاد تجارت الكترونیك .
۲- نبود دیدگاه استفاده حرفه ای و كار آمد از اینترنت در جامعه و خصوصاً در میان جوانان .
۳- نبود تفكر بهره گیری از فناوری اطلاعات و تجارت الكترونیك جهت حل بسیاری از معضلات جامعه از قبیل : بهره وری پایین ، تورم ، اشتغال جوانان ، صادرات غیر نفتی و ...
تجارت الكترونیك
۴- كمبود منابع آموزشی مناسب و متنوع در زمینه IT و تجارت الكترونیك .
۵- مشكلات متعدد در زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری مرتبد با تجارت الكترونیك.
۶- كمبود سیستم پرداخت الكترونیكی در كشور .
۷- برداشتها و تصور غلط از تجارت الكترونیك در بین تجار و صاحبان كسب و كار .
۸- استفاده نكردن از قابلیتها و امكان موجود در ایران ( هر چند امكانات موجود در ایران نسبت به كشورهای توسعه یافته كمتر است ولیكن حتی از ۱۰درصد این امكانات هم استفاده نمی شود . در حالی كه می توان با این امكانات به ظاهر كم ، كارهای بزرگی را انجام داده و كمبودها را با استفاده منابع و امكانات كشورها ی توسعه یافته جبران كرد .)
۹- سوء استفاده از بحث تجارت الكترونیك توسط عده ای سود جو و ترویج روش های كلاه برداری به اسم تجارت الكترونیك و سركیسه كردن جوانان با وعده های واهی.
برداشت آخر
به دلایل گوناگونی در گذشته از اینترنت و تجارت الكترونیكی استفاده كمتری می شد كه از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره داشت
۱) حضور در اینترنت بسیار پر هزینه بود:به طور مثال گرانی تجهیزات
سخت افزاری و نرم افزاری مرتبط با فناوری اطلاعات
تجارت الكترونیك
۲) نیاز به آموزش های تخصصی بالا بود .
۳) عدم آگاهی مردم و كاربران و خصوصاً تجار و كسبه نسبت به مزایای تجارت الكترونیك.
اما امروزه نسبت به گذشته به دلایل گوناگونی استفاده از اینترنت و تجارت الكترونیك رشد چشمگیری داشته است كه از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره كرد:
۱-كاهش شدید هزینه های اینترنتی :به علت كاهش قیمت تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری می توان با هزینه كمی در اینترنت حضور داشت.
۲-وجود نرم افزارهای متنوع و ساده و مرتبط با تجارت الكترونیك .
۳- پیش رفت علم و آگاهی كاربران و صاحبان تجارت و كسب و كار از اینترنت و تجارت الكترونیك .
۴- استفاده عمومی از اینترنت .
تجارت الكترونیك
فرهنگ اصطلاحات
UNIFORM UNIVERSAL RESOURCE LOCATOR (URL)
همان آدرس وب سایت می باشد.
ارائه كننده خدمات اینترنتی INTERNET SERVIS POVIDER(ISP)
تكنولوژی اطلاعات INFORMATION TEHNOLOGY(IT)
تجارت الكترونیك
منابع و مأخذ :
۱- سایتهای اینترنتی .
۲- كتاب الكترونیكی " خود آموز تجارت و كسب وكار از طریق اینترنت "
مؤلف : حسین حسین
پور

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان