پرسشها و ابهامات Gmail

در چند سال اخیر با گسترش چشمگیر اینترنت در جهان، شركت‌های بسیاری به کسب‌وکار از طریق این دنیای مجازی پرداختند تا جایی كه، این کسب‌وکار به یكی از بزرگترین عرصه‌های رقابت در بین شركت‌های اینترنتی تبدیل شد و شركتهای زیادی تاسیس شد که فقط به بازاریابی در این دنیا پرداختند.
از آنجا که یكی از اركان مهم تجارت، جذب مشتری است، شركت‌هایی كه به کسب‌وکار در اینترنت می‌پردازند، نیاز به جذب بازدیدكننده برای سایت خود دارند تا محصولات و خدمات خود را معرفی کنند. این شركت‌ها از روش‌های مختلفی برای جذب مشتری و حفظ آن استفاده می‌كنند؛ یكی از بهترین این روشها ارایهٔ خدمات رایگان به مشتریان است. از جمله خدماتی كه در دنیای اینترنت به صورت رایگان ارائه می‌شود، می‌توان به امكان جستجو اشاره كرد؛ شركت‌های بسیاری در سایت‌های خود سرویس جستجو ارایه می‌کنند و هر كدام از آنها، با ارائهٔ خدماتی ویژه سعی در جذب مشتری بیشتر دارند.
در این میان، می‌توان به موتورهای جستجوگری چون yahoo, hotbot, AltaVista اشاره كرد كه از نظر قدمت در ردیف اول هستند؛ تا نیمهٔ دوم دههٔ نود، تنها این سایت‌ها به فعالیت در این زمینه مشغول بودند و تا آن زمان، رقابت میان آنها چندان پیچیده نشده بود. تا اینكه در این سالها، با ظهور گوگل، انقلابی در این زمینه بوقوع پیوست؛ گوگل با ارایهٔ خدمات مشتری‌پسندتر، بازار كار سایت‌های دیگر را به خطر انداخت و این امر موجب شد كه جستجوگرهای دیگر كه در این زمینه قدمت زیادی هم داشتند، به جنب و جوش بیفتند و به رقابت با این مدعی تازه بپردازند.
تاریخچهٔ گوگل
فناوری گوگل را دو دانشجوی مقطع کارشناسی‌ارشد رشتهٔ کامپیوتر دانشگاه استنفورد، در سال ۱۹۹۶ ابداع کردند و در واقع منشأ گوگل یک پروژه دانشجویی بود. در سال ۱۹۹۸، آن دو دانشجو که &#۰۳۹;سرگئی و برین&#۰۳۹; و &#۰۳۹;لری پیج&#۰۳۹; نام داشتند، محصول خود را با نام گوگل به ثبت رساندند و به موجب قراردادی که با دانشگاه استنفورد تنظیم کردند، سود آن را به سه قسمت مساوی بین گروه علوم کامپیوتری دانشگاه و خود تقسیم کردند؛ در سال‏های بعد نیز افراد دیگری در پروژه گوگل سرمایه‏گذاری کردند؛ به طوریکه دانشگاه استنفورد در حال حاضر سهمی کمتر از ۵درصد کل سهام را دارد که البته همین مقدار هم، بالغ بر ۲۵۰میلیون دلار می‌شود.
ویژگی‌های گوگل
قبل از گوگل، جستجوگرها دارای نواقص زیادی بودند و معمولاً به ارائه موضوعات نامربوط و همچنین ارائهٔ لینک‌هایی كه مدت‌ها از اعتبار آنها گذشته بود، می‌پرداختند. علاوه بر این، سرعت جستجو در آنها بسیار پایین بود. ولی گوگل با الگوریتمی جدید شروع به این كار نمود؛ این سایت در هر ۴۸ ساعت، كل فضای اینترنت را یكبار از نو جستجو و بیشتر صفحات آن را در فضای خود ذخیره می‌كرد.
به این ترتیب هم می‌توانست خدمات را با سرعت بیشتری (از روی سرور خود) ارایه كند و هم اینكه هر ۴۸ ساعت، لینک‌های بی‌اعتبار را از سرور خود خارج کند. گوگل از همان ابتدای كار با انجام اقدامات انقلابی و ارائه خدمات جدید، همچون جستجو به زبان‌های مختلف، جستجوی عكس و اخبار و ترجمهٔ سایت‌ها به زبان‌های پرطرفدار دنیا، روزبه‌روز به طرفداران خود می‌افزود. این فعالیت‌ها به قدری مورد توجه عموم قرار گرفت كه با وجود جنب و جوش سایر سرورها، گوگل در مدتی كمتر از یک سال (در سال ۹۹) ششمین جستجوگر پربینندهٔ‌ دنیا شد و طبق آخرین اخبار، در حال حاضر ۴۸درصد جستجوها به‌وسیلهٔ این سایت انجام می‌شود.
این اقدامات انقلابی و ارایهٔ خدمات منحصر به‌فرد، هنوز ادامه دارد؛ راه‌اندازی موتور جستجوگر فعال، كه ایجاد سایتی جدید با آن موضوع را به افراد درخواست‌كننده اطلاع می‌دهد؛ راه‌اندازی orkut كه همچون groupهای yahoo است، ولی با امكاناتی جدیدتر و متنوع‌تر؛ راه‌اندازی G-mail كه شاید دومین حملهٔ موفقیت‌آمیز گوگل بود و نیز انتشار اخباری در مورد راه‌اندازی messenger که از آخرین اقدامات گوگل است. در ادامه به مهمترین این انقلاب‌ها، یعنی G-mail و جنبش باورنكردنی که در دنیای اینترنت به راه انداخته است، می‌پردازیم.
G-mail، صندوق‌پستی پرنشدنی
G-mail با طرح ایده‌های جدید و شعارهای نو و مشتری‌پسند که تا قبل از آن، فرد دیگری از آنها سخن به میان نیاورده بود، مبارزه برای جذب مشتری را از نو آغاز کرد. شعارهای G-Email عبارتند از:
۱- جستجو كنید و مرتب كنید؛
۲- هیچ چیز را دور نیاندازید؛
۳- پیغام‌هایتان را مرتب شده، در كنار هم ببینید؛
۴- از شر تبلیغات تصویری پرحجم خلاص شوید.
گوگل در خبری كه در اول آوریل ۲۰۰۴ منتشر كرد، اعلام نمود یك گیگابایت فضای مجانی صندوق پستی به كاربران خود ارائه می‌دهد. صاحبان این سایت ادعا كردند برای كاربران تبلیغ تصویری نمی‌فرستد؛ بلكه لیستی از تبلیغات مرتبط با موضوع نامه و آن هم به صورت نوشتاری در اختیار بازدیدكنندگان قرار می‌دهند و این در حالی است كه تا قبل از این، بزرگترین سرورهای پست‌الکترونیکی دنیا، مثل yahoo و hotmail، فضایی كمتر از ۴مگابایت را به صورت مجانی را اختیار هر كاربر قرار می‌دادند و برای اختصاص فضای بیشتر، از كاربران خود پول دریافت می‌كردند.این خبر تا حدی برای این سرورها و همچنین مردم تعجب‌آور بود، بلافاصله خبرهای گوناگونی در تكذیب این ادعای گوگل و نسبت دادن آن به دروغ اول آوریل در محافل و سایت‌های مختلف خبری منتشر شد. روزنامهٔ گاردین در شمارهٔ ۱۷ آوریل نوشت: یك گیگابایت فضای رایگان برای پست الكترونیك!! آیا امكان‌پذیر است؟
آیا واقعاً امکان‌پذیر است؟
گوگل هنوز به طور کامل G-mail را راه‌اندازی نکرده و تنها آن را به صورت آزمایشی به کاربران فعال bloggerهای خود ارائه داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که علت این تأخیر، عملی نبودن این ماجرا نیست؛ بلکه علت آن را باید در سیاست‌های گوگل جستجو کرد.
برای بررسی امكان‌پذیری این موضوع باید به چند نكته توجه کرد:
۱- بعد از پخش خبر ادعای گوگل در دنیا، شركت دیگری به نام SpyMac نیز ادعاکرد که چنین فضایی را به کاربران می‌دهد و هم‌اكنون نیز اقدام به ارائه این خدمات كرده است. هر چند خدمات این سایت، از نظر كیفیت و نحوهٔ ارائهٔ‌ خدمات در مقابل ادعای گوگل قابل مقایسه نیست، اما نشان می‌دهد چنین امری امکان دارد.
۲- ذخیرهٔ حجم زیادی از اطلاعات، كار جدیدی برای گوگل نیست؛ همانطور كه گفتیم گوگل حجم زیادی از دنیای اینترنت را به صورت cash در خود ذخیره كرده است.
۳- از آنجا که کاربران از بدو ورود تمام یك گیگابایت فضا را مصرف نمی‌كنند، لازم نیست كه از همان ابتدا به همه افراد یك گیگابایت فضا اختصاص داده شود و این امر در طول زمان انجام می‌گیرد؛ اگر گوگل بتواند جلوی استفاده‌های دیگر غیر از نامه‌های الکترونیکی را بگیرد، حدود ۱۰۰ سال طول می‌كشد كه این فضا پر شود؛ هر گیگابایت حدود ۵۰۰هزار نامه را در برمی‌گیرد و اگر هر فرد روزانه به طور متوسط ۱۵ پیام دریافت كند، پرشدن این فضا حدود ۱۰۰ سال طول می‌كشد؛ پس به راحتی می‌توان دید كه این فضا عملاً پر نمی‌شود.۴- گوگل ادعا كرده است كه یك نسخه از تمام نامه‌های الکترونیکی را در سرور خود نگه می‌دارد و حتی اگر افراد هم آن را از صندوق پستی خود پاك كنند، ممكن است كه این اطلاعات از سرور گوگل پاك نشود.
این موضوع اگرچه به این معنی است که کاربران امکان نابود کردن هیچ سندی را که یک‌بار به گوگل سپرده‌اند ندارند و ممکن است مشكل امنیتی برای افراد ایجاد كند، اما موجب می‌شود كه فضای كمتری توسط نامه‌های الکترونیکی تكراری اشغال شود. طبق بررسی انجام شده، حجم بسیاری از فضای سرورها را نامه‌های الکترونیکی تكراری، كه افراد برای هم forward می‌كنند، تشكیل می‌دهد. این اقدام گوگل از اتلاف فضا به منظور ذخیرهٔ‌ نامه‌های الکترونیکی تكراری جلوگیری می‌كند.
۵- اگر فرض كنیم كاربران G-mail از همان ابتدا ۱میلیارد نفر (یک‌ششم جمعیت كل جهان) باشند كه هر كدام تمام یك گیگابایت فضای خود را استفاده كنند، در مجموع به یك میلیارد گیگابایت حافظه نیاز است. با توجه به پیشرفت تكنولوژی‌های ذخیره‌سازی، می‌توان ۲۵۰ گیگابایت را با استفاده از تکنولوژی falashII در فضایی برابر ۳۸×۲۳۴×۱۳۳ میلیمتر مكعب ذخیره کرد. بنابراین برای یك میلیارد مگابایت، چهار میلیون حافظهٔ flashII نیاز خواهیم داشت. یعنی فضایی برابر ۴۷۳۰ مترمكعب كه اگر ارتفاع فضا را ۳ متر (یك ساختمان معمولی) در نظر بگیریم، به حدود ۱۶۰۰ مترمربع فضا نیاز است.
دیگران چه خواهند کرد؟
همانطور که اشاره کردیم، این اخبار موجب جنب و جوش سرورهای پست الکترونیکی دیگر شده است. پس از اینکه گوگل به صورت محدود به ارائهٔ G-mail پرداخت، yahoo برای مقابله با آن، ظرفیت صندوق پستی هر کاربر را تا ۱۰۰ مگابایت و به صورت مجانی افزایش داد و هم‌اکنون شاهد این افزایش فضا و تغییرات دیگری در yahoo هستیم که البته اشکالاتی در آن مشاهده می‌شود. در این بین، اخباری که از شرکت مایکروسافت به گوش می‌رسد، بسیار جالب است؛ بیل گیتس که خود از مخالفان ارایهٔ خدمات مجانی است و حتی پیشنهاد کرده بود که برای ارسال e-mail نیز از فرستنده پول دریافت شود، اعلام کرده است که فضای ۲مگابایتی Hotmail را به ۲۵۰ مگابایت افزایش خواهد داد. با وجود این، هنوز ناباوری در مورد ارایهٔ خدمات مجانی گوگل و هدف ارایهٔ این‌ خدمات وجود دارد؛ علاوه بر آن، در مورد همچنین تأمین مخارج آن سؤال‌هایی وجود دارد.
کلید این صندوق در دست کیست؟
مسئله مهم دیگر در این رابطه، مسئله امنیت اطلاعات است؛ گوگل در صفحهٔ‌ privacy مربوط به G-mail، ادعا كرده است كه به طور معمول، اطلاعات افراد توسط هیچ شخصی خوانده نمی‌شود و رده‌بندی این اطلاعات و موضوع‌بندی آنها تماماً توسط كامپیوتر صورت می‌گیرد و همچنین ادعا نموده است كه این اطلاعات را در اختیار شركت‌های دیگر قرار نمی‌دهد. ولی كمی بعد از این ادعاها، چیزهای دیگری به چشم می‌خورد.اگرچه گوگل ابتدای این صفحه را با این شعارهای زیبا شروع كرده است، ولی چند خط پایین‌تر، در مورد مواردی كه گوگل اجازه دارد از اطلاعات افراد استفاده كند، مطالبی آمده است كه تمام مطالب بالا را زیر سؤال می‌برد. مثلاً اعلام شده است که اگر گوگل شك كند که کاربر اقدام به ارایه مطالبی بر علیه گوگل یا شركت‌های تابعه کند یا كارهایی برخلاف قوانین انجام دهد، مثلاً اقدام به ارسال Spam كند، گوگل حق دارد به بررسی مطالب وی بپردازد.
همچنین این سایت اطلاعات شخصی فرد را می‌تواند در اختیار دولتمردان قرار دهد؛ ضمناً تضمین نمی‌كند كه این اطلاعات در سرور گوگل در كشور کاربر بماند و بر این موضوع تاکید كرده است كه این اطلاعات به سرور گوگل در آمریكا فرستاده شده و در آنجا نگهداری می‌شود. همچنین اعلام کرده است كه این اطلاعات را می‌تواند در اختیار شركت‌های متعلق به گوگل قرار دهد.
G-Email، صندوقچهٔ اسرار
واقعیت چیست؟! چرا G-mail هنوز به‌طور کامل راه‌اندازی نشده است؟ هدف از این خدمات چیست؟ آیا گوگل می‌خواهد علاوه بر بلعیدن بیشتر فضای اینترنت در سرور خود، فضای mail، یعنی اطلاعات شخصی مردم را نیز ببلعد؟ آیا این كار، گوگل را به پایگاه اطلاعات مردم دنیا تبدیل نمی‌كند؟ آیا هدف گوگل، راه‌اندازی یك مركز جاسوسی در مورد مسایل خصوصی مردم نیست؟ آیا این شركت، به‌وسیلهٔ ابرقدرت‌های دنیا اداره می‌شود و هزینهٔ‌ آن را این دولتها تقبل می‌كنند؟ آیا گوگل فقط با ارائه تبلیغات نوشتاری می‌تواند هزینه‌های هنگفت این تسهیلات را تأمین كند؟
آیا آینده، همه مسایل را روشن می‌کند؟! اگر جواب این سوال‌ها را هم ندانیم، باز هم در سایهٔ این جنگ بزرگان اینترنت، می‌توانیم راحت‌تر و ارزان‌تر زندگی کنیم.


منبع: نشریهٔ طیف دانشگاه صنعتی امیرکبیر

منبع : شرکت مخابرات استان تهران