جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

انتخاباتی برای تعیین حاکم سرزمین فراعنه


انتخاباتی برای تعیین حاکم سرزمین فراعنه
«حسنی مبارك» برای پنجمین بار، خود را نامزد انتخابات كرده و نوعی «اصلاحات محدود از بالا» را پذیرفته است. او نه به اصلاحات از نوع مردمی آن اعتقاد دارد و نه پیشنهادهای آمریكا برای اصلاحات در سیستم های حكومتی خاورمیانه را مناسب كشورش می داند اما با چالش های جدی ای روبرو است. اخوانی ها علیه او موضع گرفته اند و یك نامزد جوان به نام «ایمن نور» موقعیت او را به خطر انداخته است. نور می خواهد نامزد فقرا و طبقه متوسط باشد. او می گوید كه مبارك پس از ۲۴ سال حكومت باید برود؛ مباركی كه اكنون ۷۶ساله است و از سال ۱۹۸۱ كه پس از ترور «انور سادات» قدرت رابه دست گرفته، حاكم مطلق كشورش بوده است. حاكمیتی كه هر ۲۴ سال آن با اعمال وضعیت فوق العاده بر كشور همراه بوده است.
اولین انتخابات رقابتی
مبارك اردیبهشت ماه گذشته در پی فشارهای شدید احزاب و گروههای مخالف دولت، اجازه داد كه قانون اساسی مصر به نحوی اصلاح شود كه علاوه بر او، نامزدهای دیگر نیز اجازه شركت در انتخابات را داشته باشند. پس از اصلاح قانون اساسی، ۲۲ سیاستمدار و شخصیت مصری نامزد شركت در انتخابات شدند كه كمیسیون انتخابات ۱۲ نفر از آنان را فاقد صلاحیت اعلام و اسامی ۱۰ نامزد دیگر را منتشر كرد. براساس اصلاحات مذكور در قانون اساسی،اكنون قرار است كه انتخابات در ۷ سپتامبر (۱۶ شهریور) برگزار شود، اگرچه احزابی چون حزب ناصری و تجمع ملی دموكراتیك آن را تحریم كرده اند. احزاب تحریمی معتقدند كه اصلاح قانون اساسی به گونه ای بوده است كه برای دموكراتیك كردن سیستم حكومتی كافی نیست، زیرا طبق اصلاحات به عمل آمده، فقط كسانی می توانند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شوند كه حداقل ۳۰۰ نفر از اعضای پارلمان با نامزدی آنان موافقت كنند و این درحالی است كه اكثریت اعضای پارلمان از طرفداران مبارك هستند و این با آزادی انتخابات در تناقض است.
موضع اخوان المسلمین
اخوان المسلمین بزرگترین گروه اسلامگرای مصری، از نظر حكومت مبارك یك گروه غیرقانونی به شمار می رود و تعدادی از كادرهای ارشد آن در زندان به سر می برند، اما طی سالهای اخیر حكومت به درجات مختلفی، فعالیت های سیاسی اخوان المسلمین را تحمل كرده است.
در انتخابات اخیر ریاست جمهوری نیز دولت مصر تلاش كرده است تا از طریق برخی واسطه ها، حمایت اخوان را از مبارك به دست آورد. حتی برخی منابع سیاسی در «قاهره» عنوان كرده اند كه اخوان المسلمین در قبال آزادی رهبران زندانی خود حاضر به معامله با مبارك و حمایت از وی است اما پس از مدتی این جمعیت اعلام كرد كه هرگز حاضر به حمایت از مبارك نخواهد شد. از جمله «محمد حبیب» معاون اول مرشد عام اخوان المسلمین، ایده حمایت اخوان از مبارك را از اساس بی پایه دانسته است. «محمد مهدی عاكف» مرشد عام اخوان و رهبر گروه نیز با تأیید این موضع، برعدم حمایت از مبارك اصرار ورزیده است. به اعتقاد عاكف، «همین كه مبارك ۲۴ سال در رأس قدرت باشد و هیچگونه اصلاحات سیاسی در این كشور انجام نشود، دلیل كافی برای عدم حمایت گروه اخوان المسلمین از نامزدی وی در انتخابات است. اگرچه دلایل دیگری نیز وجود دارد. به اعتقاد عاكف، مبارك در این دوره از انتخابات نیز برنامه جدیدی ندارد. او بر تفاوت های ایدئولوژیك و فكری اخوانی ها با مبارك تأكید می كند و می گوید: «چگونه امكان دارد كه شخصیت های اسلامی و سیاسی برجسته مصری فقط به این دلیل كه نظر خود را نسبت به نظام حاكم مصر ابراز داشتند، درزندان باشند.»
اخوانی ها حتی به این اظهارات بسنده نكردند و درقاهره، تظاهراتی را علیه مبارك به راه انداختند. تظاهر كنندگان اخوانی كه خواستار كناره گیری مبارك از قدرت بودند، فریاد می زدند: «نه تهدید دوره ریاست جمهوری مبارك را می پذیریم و نه موروثی كردن پست ریاست جمهوری را.»
اخوان حتی درباره تحریم یا شركت در انتخابات نیز هنوز نظر نهایی خود را اعلام نكرده است و احتمال تحریم انتخابات از سوی این جنبش وجود دارد. یكی از دلایلی كه ممكن است اخوانی ها رابه تحریم انتخابات وادار كند، اعتراض جدی آنان به نحوه اصلاح قانون اساسی است. اخوانی ها معتقدند كه قانون اساسی به نحوی اصلاح شده است كه امكان حضور نامزدهای جدی در برابر مبارك وجود ندارد. محمد حبیب جانشین مرشد عام در این باره می گوید: «ماده ۷۶ قانون اساسی كه اخیراً تعدیل و به همه پرسی گذاشته شد، راه را در برابر همه نامزدهای مستقل و از جمله گروه اخوان المسلمین برای مشاركت در این انتخابات بست، اما در عوض، همه درها را به روی رؤسای احزاب و هیأتی كه در برابر نامزد حزب حاكم (مبارك) ضعیف هستند، گشود تا از این طریق نتیجه انتخابات را از قبل به نفع مبارك قطعی كند.» وی قوانین نظارتی بر انتخابات و نحوه نظارت را نیز دارای ایراد می داند و می گوید: «شبكه قوانین ویژه از جمله قانون وضعیت فوق العاده مانع نظارت قوه قضاییه بر روند درست و صحیح انتخابات شده است.»
همین اعتراضات به نحوه برگزاری انتخابات باعث شد كه دادگاه عدالت اداری مصر به سازمانها و نهادهای مدنی اجازه دهد كه بر انتخابات نظارت داشته باشند، اما در شرایط كنونی كسی باور ندارد كه نهادهای مذكور قادر به نظارت دقیق بر انتخابات باشند. لذا مسأله ضرورت نظارت نهادهای بین المللی قوت گرفته است.
نظارت نهادهای بین المللی بر انتخابات
دولت مبارك علی رغم فشارهای داخلی و خارجی، نظارت نهادهای بین المللی بر انتخابات را نپذیرفته است. «اسامه الباز» مشاور سیاسی مبارك و نفر دوم در سلسله مراتب واقعی قدرت در این باره می گوید: «مصر برای پذیرفتن ناظران خارجی در راستای نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری تحت قیمومت كشورهای خارجی قرار ندارد، زیرا مصری ها در جریان انتخابات ریاست جمهوری، نظارت دستگاه قضایی را مشاهده خواهند كرد و پوشش اخبار انتخابات توسط رسانه های خبری جهان نیز موجب رعایت اصول شفاف سازی خواهد بود. «رابرت زولیك» معاون وزیر خارجه آمریكا علی رغم اینكه دولت مصر پذیرش ناظران خارجی را رد كرده، معتقد است كه مصر در آستانه تحولات مهم سیاسی و اقتصادی قرار دارد و مردم از نزدیك شاهد انتخابات رقابتی خواهند بود.»
رقیب سرسخت مبارك
ایمن نور را باید سرسخت ترین رقیب انتخاباتی حسنی مبارك دانست. نور كه چندی پیش محاكمه شد، رئیس حزب الغد است. او چند ماه قبل از سوی دستگاه قضایی مصر متهم شد كه در وكالت نامه های مؤسسان حزبش تقلب كرده است. هنگام محاكمه وی، صدها نفر از طرفدارانش در مقابل دادگاه جمع شدند و فریاد زدند: «ظلم و تبعیض نه، ایمن نور باید تبرئه شود، ای قضات مصر، شهادت ما را گوش كنید.»
ایمن نور معتقد است: «اصلاحاتی را كه مبارك ظرف ۲۴ سال اجرا نكرد، ظرف شش سال آینده نیز اجرا نخواهد كرد.» نور می گوید:« مبارك طوری صحبت می كند كه انگار ما سالها حكومت كرده ایم و او یك منتقد دولت است.» به اعتقاد نور، مبارك باید برود «مبارك باید انصراف دهد و باید درك كند آنچه را كه باید انجام می داده، انجام داده است. ما از او متشكریم. خواه، مردم از او راضی باشند یا نه، باید فرصت را به نسل های جدید و دیدگاههای جدید داد، زیرا مردم به شدت از انحصار قدرت در ۲۴ سال گذشته، یعنی ربع قرن در رنج بوده اند و این برای ملتی پویا چون ملت مصر غیرقابل قبول است. اما اگر او می خواهد بماند، ان شاء الله با وی رقابت می كنیم و بر او پیروز خواهیم شد.»
ایمن نور، برای زیر سؤال بردن مبارك وی را به مناظره دعوت كرد، اما مبارك از این حمله انتخاباتی ایمن نور گریخت و مناظره را نپذیرفت. نور معتقد بود كه مناظره با مبارك می تواند تاریخ مصر را دگرگون كند. پیشنهاد نور، مناظره ای ۶۰دقیقه ای و در تلویزیون رسمی كشور بود، اما «محمد مطروح» رئیس دفتر مبارك با رد تقاضای نور اعلام كرد كه شركت مبارك در مناظره امری مطرود است و مناظره بین ۱۰ نامزد امری پیچیده است كه تاكنون در جهان مورد نداشته است.
مبارك كه رقابت با ایمن نور را جدی گرفته بود، حتی دعوت سران عرب برای نشست اضطراری سران را رد كرد و گفت كه فعلاً وقت این كارها را ندارد.
ایمن نور ۴۰ ساله كه نماینده كنونی مجلس الشعب (پارلمان) از منطقه ای فقیرنشین در قاهره است، خواستار فرصت برابر تبلیغاتی برای همه نامزدها شده است. او می گوید: درحالی كه مبارك، نامزدی خود را در یك مدرسه دولتی اعلام كرده، چرا مقامات باید از ورود او به «بیت الامه» (موزه ای وابسته به وزارت فرهنگ) جلوگیری كنند. نور انتقاد از مبارك را افزایش داده و اطرافیان مبارك را به توطئه چینی علیه خود متهم كرده است. به اعتقاد نور، مبارك برخی نامزدهای دیگر را ترغیب كرده است كه علیه او طرح دعوای قضایی كنند.

مراد ویسی
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید