پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

آلمان تصمیم تاریخی


آلمان تصمیم تاریخی
برای بسیاری این پرسش مطرح است كه انگیزه گرهارد شرودر برای انتخابات زودهنگام كه از سوی او پس از شكست در انتخابات ایالت نوردراین وستفالن عنوان شد چه بود. حزب سوسیال دموكرات كه قدیمی ترین حزب آلمان است، در سالهای اخیر بخصوص پس از روی كار آمدن گرهارد شرودر از حزبی میانه مایل به چپ به حزبی میانه رو تبدیل شد و به همان نسبت كه از سندیكاهای كارگری فاصله گرفت به سرمایه داران بزرگ نزدیك شد. گرهارد شرودر هنگامی كه برای دومین بار، سه سال پیش با اكثریتی كم دوباره انتخاب شد قول داد با بیكاری در آلمان مبارزه كرده و اجازه ندهد كه بیش از چهار میلیون در آلمان بیكار بمانند. ولی این رقم اكنون به بیش از پنج میلیون رسیده است و تمام ظواهر حاكی از آن است كه در میان مدت نیز كاهش چندانی در این مورد دیده نخواهد شد. این مطلب را در صفحه ۸ پی می گیریم.
ایالت نوردراین وستفالن كه مهمترین و پرجمعیت ترین ایالت آلمان فدرال است همواره از جایگاههای اصلی سوسیال دموكرات ها بود و سندیكاهای بزرگ كارگری در این ایالت كه ساختار اقتصادی آن بر استخراج ذغال سنگ و صنایع سنگین استوار بود از قدرت و نفوذ بالایی در بسیج كارگران برخوردار بودند. سوسیال دموكراتها ولی با پایین آمدن میزان استخراج ذغال سنگ و به دنبال آن بیكاری هزاران كارگر معادن و بسته شدن این معادن راه حلی عملی را پیش پای كارگران بیكار قرار ندادند و با این كه محبوبیت آنان هر روز در این طبقه كارگری پایین می آمد با قول رفرمهای اجتماعی كه در دراز مدت به بار خواهد نشست سعی در آرام كردن فضای كارگری این ایالت كردند.
هر چند احزاب دیگر نیز در این مورد خاص راه حلی عملی را پیش نكشیدند ولی توقع از سوسیال دموكراتها زیادتر از توقعی بود كه از احزاب دیگر وجود داشت. در همان شب انتخاباتی پس از این كه مشخص شد سوسیال دموكراتها انتخابات را باخته اند، گرهارد شرودر به همراهی رهبر حزب سوسیال دموكرات مونته فرینگ در حركتی روبه جلو اعلام كرد كه با توجه به وضع موجود در آلمان از رئیس جمهور خواهد خواست اجازه انتخابات زود هنگام را صادر كند. تحلیل گران سیاسی این حركت روبه جلوی شرودر را در جهت گرفتن باد از بادبان حزب دموكرات مسیحی می دانستند كه در تمام انتخابات ایالتی سالهای اخیر توانسته بود پیروزی های شایانی بدست آورد.
سیستم حزبی و پارلمانی آلمان به صدراعظم این امكان را نمی دهد كه خود پارلمان را منحل كند و برای این منظور ابتدا او باید رأی اعتماد در پارلمان بدست نیاورد و پس از آن از رئیس جمهور با ارائه ادله كافی تقاضا كند كه با انحلال پارلمان موافقت كند. به همین دلیل گرهارد شرودر از بوندستاگ آلمان تقاضای رأی اعتماد كرد و با این كه حزب سوسیال دموكرات و حزب ائتلافی آن سبزها با هم دارای اكثریت كمی بودند، شرودر از طرفدارانش در پارلمان خواست با دادن رأی ممتنع راه را برای انتخابات زود هنگام هموار كنند. این تقاضا پذیرفته شد و پس از آن گرهارد شرودر از رئیس جمهور خواست تا پارلمان را منحل كند. رئیس جمهور گوهلر در فرصتی سه هفته ای این تقاضا را بررسی كرد و پس از مشورت با حقوق دانان رأی به انحلال پارلمان و انتخابات زودرس در ۲۷ شهریور داد.
این موضوع ولی مورد اعتراض چند نفر از اعضای پارلمان از حزب سبزها و سوسیال دموكراتها قرار گرفت و آنها با این استدلال كه دلیلی برای انحلال پارلمان علی رغم اكثریت احزاب حاكم در پارلمان وجود ندارد، به دادگاه عالی آلمان شكایت كردند. دادگاه عالی ولی پس از ده روز بررسی هفته گذشته نظر رئیس جمهور را پذیرفت و راه را برای انتخابات زود هنگام هموار كرد.
ولی تمام نظرسنجی های اخیر نشان می دهد كه گرهارد شرودر هر چند خود از محبوبیت بیشتری نسبت به رقیب حزب دموكرات مسیحی خانم آنجلا مركل برخوردار است ولی حزب سوسیال دموكرات در سراشیبی قرار گرفته و اكنون نمی تواند با بیش از ۳۲ درصد آرا در مقابل ۴۳ درصد آرای حزب دموكرات مسیحی ایستادگی كند. طیف چپ آلمان كه روزی سوسیال دموكراتها مظهر آن بودند اكنون رقیب دیگری نیز پیدا كرده است و سوسیالیستهای شرق آلمان اخیراً با همكاری رقیب دیرینه گرهارد شرودر، اسكار لافونتن كه از حزب سوسیال دموكرات جدا شد حزب جدیدی به نام چپ را شكل داده اند كه براساس نظرسنجی ها حدود ده درصد آرا را در كل آلمان بدست خواهد آورد. اگر مجموعه آرای سوسیال دموكراتها به اضافه حزب سبز كه حدود هشت درصد است را در كنار آرای این حزب قرار دهیم باز هم اكثریتی پارلمانی بدست نخواهد آمد و حزب سوسیال مسیحی ایالت باواریا با حزب دموكرات مسیحی كه خواهر خوانده هستند در صورت ائتلاف با حزب دموكرات های آزاد كه آنها هم در نظرسنجی ها حدود هشت درصد آرا را به خود اختصاص خواهند داد، قادرند حكومت تازه ای را در آلمان به ریاست آنجلا مركل تشكیل دهند.
این بار پس از هفت سال دوباره حزبی روی كار خواهد آمد كه افكارش كاملاً با سوسیال دموكراتها و بخصوص سبزها در تضاد است. آنها طرفدار اقتصاد آزاد سرمایه داری و دارای تمایلات میانه راست هستند كه دقیقاً با سیاستهای دولت بوش همخوانی دارد. آنجلا مركل كه نخستین صدراعظم آلمان از آلمان شرقی سابق است دست پرورده صدراعظم پیشین آلمان هلموت كهل است و در آخرین گردهمایی حزبی در هفته گذشته هلموت كهل كه سالها به دلیل مسائل مربوط به كمك های حزبی از صحنه سیاسی آلمان خارج بود در صحنه ظاهر شد و به عنوان صدراعظم دوران یك پارچه شدن آلمان بار دیگر از او تقدیر به عمل آمد.
در سیاست خارجی با روی كار آمدن دموكرات مسیحی ها و لیبرالهای آزاد، وزیر خارجه ای روی كار خواهد آمد كه تفاوتی آشكار با وزیر خارجه كنونی آلمان یوشكا فیشر خواهد داشت.
آنجلا مركل اكنون تیم اقتصادی خود را نیز كم و بیش معرفی كرده است و تمام ظواهر نشان می دهد كه كارفرمایان آلمانی از این انتخاب او بر خلاف كارگران راضی هستند.
بورس آلمان از هنگامی كه زمزمه انحلال پارلمان و انتخابات زودرس آغاز شد روبه رشد گذاشته است و نشان از حركتی روبه رشد در ماههای آینده را در صورت انتخاب آنجلا مركل دارد.
ولی گرهارد شرودر روباه كارآزموده سیاست است و با وجود همه نظرسنجی ها شكست او سخت تر از آن است كه عده ای اكنون تصور آن را دارند. اما او در هر صورت دیگر قادر نخواهد بود به سیاستهای پیشین خود ادامه دهد و از هم اكنون به نظر می رسد كه سوسیال دموكراتها ممكن است ناخواسته تن به ائتلافی بزرگ با دموكرات مسیحی ها بدهند كه در آن صورت آنجلا مركل صدراعظم خواهد شد و شخص دیگری از سوسیال دموكراتها به جای شرودر در پست معاون صدراعظم و وزیر امور خارجه انجام وظیفه خواهد كرد.
راه برای ائتلاف بین دموكرات مسیحی ها و دموكراتهای آزاد اكنون باز است، ولی خبره سیاست مداران سوسیال دموكرات شاید ترفند دیگری برای باقی ماندن در قدرت حتی به طرز معدود اندیشیده باشد. در آخرین ساعت روز یكشنبه ۲۷ شهریور و پس از اعلام نتایج اولیه فصل تازه ای در سیاست آلمان گشوده می شود. آنجلا مركل اكنون همه امتیازهای لازم را داراست و اوست كه باید تصمیم بگیرد با چه حزبی ائتلاف كند.
اقتصاد دارای ركود آلمان مسلماً از ائتلافی بزرگ از حزب دموكرات مسیحی و سوسیال دموكرات استقبال خواهد كرد ولی دموكراتهای آزاد نیز خود را برای ائتلاف با دموكرات مسیحی ها آماده كرده اند. در صورت شكست احزاب حاكم كنونی سبزها دوباره به حزب مخالفی با ایدئولوژی چپ تبدیل خواهند شد كه در چند سال اخیر از آن فاصله گرفته بودند.

عباس لقمانی
منبع : روزنامه همشهری


همچنین مشاهده کنید