اعراب حجاز بازار نفت را در دست دارند

یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت در بازارهای جهانی، کشور عربستان سعودی است که ۲۵ درصد از کل ذخایر نفتی جهان را در اختیار دارد و از ۵ حوزه بزرگ نفتی خود سالانه ۶۷ میلیارد دلار درآمد صادراتی به‌دست می‌آورد. حجم بالای ذخایر موجود در این کشور باعث پررنگ شدن نقش این کشور در میان تمامی تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت شده و البته نگرانی‌هائی را برای دست‌اندکاران صنعت نفت و اقتصاد جهان به‌وجود آورده است. کایل کوپر تحلیلگر بازار انرژی در مرکز تحقیقات سیتی‌گروپ می‌گوید: اهمیت زیاد عربستان سعودی در صنعت نفت جهان، نگران‌کننده است چون هرگونه اختلال سیاسی و اقتصادی در این کشور می‌تواند در بازار جهانی نفت تأثیر مستقیم داشته باشد. پس امنیت صنعت نفت عربستان سعودی برای حفظ چارچوب‌های اقتصاد جهانی ضروری است.
وی با اشاره به مطلب بالا ادامه داد: در حال حاضر زیرساخت‌های صنعت نفت عربستان بسیار محکم است و اگر یکی از تأسیسات نفتی به هر دلیلی آسیب ببیند به سرعت جایگزین آن نصب می‌شود. مقامات عربستان سعودی برای حفظ امنیت در صنعت نفت کشورشان که اصلی‌ترین موتور محرک اقتصاد این منطقه است، راه دیگری نیز اندیشیده‌اند: دوربین‌های مدار بسته تمامی فضای پالایشگاه‌های نفتی را تحت‌نظر دارند، سنسورهای حساس به حرکت و دمای بدن، هلی‌کوپترهای حفاظتی و بررسی دقیق پیشینه کسانی که در صنعت نفت فعالیت می‌کنند به‌ویژه کارمندان و کارگران این صنعت، همگی باعث شده است دیواری محکم و نفوذناپذیر به دور آن صنعت ارزشمند کشیده شود و صنعت نفت از هر گونه آسیبی به دور باشد.
یکی از اصلی‌ترین شرکت‌های فعال در صنعت نفت کشور عربستان سعودی، شرکت آرامکو (ARamco) است که سالانه ۹۵ درصد از نفت این منطقه را تولید می‌کند و اصلی‌ترین پل ارتباطی بازار عرضه و تقاضاست. حال این شرکت در نظر دارد برای پاسخگوئی به تقاضای روزافزون انرژی در جهان، سطح تولید خود را افزایش دهد. عبدالله جمعه سخنگوی شرکت آرامکو و مدیر اجرائی این شرکت می‌گوید: حجم بالای ذخایر نفتی و منابع انرژی موجود در عربستان سعودی باعث شده است این کشور جایگاه ویژه‌ای در صنعت نفت جهان داشته باشد و سیاستگذاری‌های آن، تغییرات بنیادین در صنعت نفت جهان ایجاد کند.
پیش‌بینی‌ها، حاکی از این مطلب است که اگر عربستان سطح تولید خود را از یازده میلیون بشکه در روز به ۲۳ میلیون بشکه در روز برساند خواهد توانست پاسخگوی تقاضای نفت جهان باشد. سخنگوی شرکت آرامکو رابطه نزدیک بین ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی را باعث رشد سودآوری هر دو منطقه ذکر کرد و افزود: در حال حاضر آرامکو مرکز رابطه بین آرمریکا و عربستان است و از سال ۱۹۳۳ میلادی که قرارداد حفاری و اکتشاف نفت در عربستان بین آرامکو و استاندارد اویل کالیفرنیا ـ اسم شرکت شورون تگزاکو که در آغاز استاندارد اویل بود ـ امضاء شد هر روز بر سطح همکاری دو شرکت اضافه می‌شود و خوشبختانه بهره‌گیری از فن‌آوری و دانش روز آمریکا در کنار سرمایه عربستان باعث شده است سودآوری این ارتباط برای طرفین قرارداد و به‌طور کلی برای دیگر کشورها روز به روز بیشتر شود. از طرف دیگر، جذب سهم زیادی از سرمایه‌های خارجی توسط صنعت نفت عربستان باعث شده است نرخ رشد این صنعت بیش از حد مورد انتظار باشد و با توجه به سیاستگذاری این کشور مبنی بر تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری در صنعت نفت تا ۲۰ سال آینده، می‌توان انتظار تغییرات مثبت بسیار زیادی را در این وادی داشت.
عبدالله در پاسخ به این سؤال که آیا عربستان توانائی افزایش سطح تولیدش را دارد، گفت: در حال حاضر ذخایر تأئید شده انرژی در عربستان سعودی ۲۶۰ میلیارد بشکه است و اگر برنامه‌های اکتشافی به خوبی اجراء شود ۲۰۰ میلیارد بشکه به این ظرفیت اضافه خواهد شد. در طرف دیگر نیز اوج تقاضای انرژی در بزرگترین بازارهای مصرفی یعنی ایالات متحده آمریکا و چین قرار دارد.
رشد تقاضای نفت در کشورهای مذکور بیانگر این است که نیاز به افزایش سطح تولید در تولیدکنندگان و صادرکنندگان محسوس است. به گزارش دولت آمریکا تا پایان سال ۲۰۲۵ میلادی، سطح تقاضای نفت در این بخش از جهان به ۲۸ میلیون بشکه در روز می‌رسد؛ در حالی که هم‌اکنون تنها ۶/۲۰ میلیون بشکه نفت در روز مصرف می‌کند. در مقابل تا پایان سال مورد بررسی تولید نفت در این قطب بزرگ مصرفی و اقتصادی جهان یک میلیون بشکه در روز کمتر خواهد شد. چین نیز در شرایطی نسبتاً مشابه قرار دارد. به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی تا سال ۲۰۲۰ میلادی، سطح تقاضای نفت در جهان به ۱۲۰ میلیون بشکه در روز می‌رسد که ۳۶ میلیون بشکه در روز نسبت به سال جاری افزایش خواهد داشت. طبق این گزارش، تا آن زمان سطح تقاضای آمریکای‌شمالی ۳۰ درصد اضافه می‌شود؛ در حالی که تقاضای نفت در چین دو برابر خواهد شد و اروپا ۹۹ درصد از کل نفت موردنیاز خود را از دیگر نقاط جهان وارد می‌کند.
روشن است که در چنین شرایطی بار تحمیل شده به کشورهای خاورمیانه سنگین‌تر شود. حسین سلطان یکی از اعضاء شرکت ملی نفت امارات (ENOC) در این مورد می‌گوید: سطح تقاضای نفت در جهان روز به روز بیشتر می‌شود و با ادامه این روند، نقش کشورهای خاورمیانه به‌عنوان بزرگترین و اصلی‌ترین عرضه‌کننده این منبع انرژی، روز به روز پررنگ‌تر می‌شود. وی در تکمیل سخنانش افزود: در پایان سال ۲۰۰۱ میلادی، کل ذخایر تأئید شده نفتی جهان ۱۰۵۰ میلیارد بشکه بود که ۶۹ درصد آن در کشورهای خاورمیانه و آفریقای‌شمالی قرار داشت؛ اما این منطقه تنها ۳۱ درصد از کل نفت تولیدی جهان و ۵۰ درصد صادرات نفتی را داشت.
این آمار و ارقام به خوبی ضرورت افزایش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت خاورمیانه و آفریقای‌شمالی و رشد فعالیت‌های اکتشافی و استخراجی را نشان می‌دهد. سلطان با اشاره به رشد سریع اقتصاد و صنعت چین و افزایش بیش از حد نرخ رشد تقاضای انرژی در این منطقه می‌گوید: کشورهای خاورمیانه باید به نقش بااهمیت خود در دنیای کنونی و دنیای آینده واقف شوند و با مدرنیزه کردن تجهیزات تولید نفت و بهره‌گیری از فن‌آوری روز دنیا، راه را برای افزایش سطح تولید و پاسخگوئی به نیاز هموار سازند.
مدیر اجرائی و سخنگوی شرکت آرامکو نیز در تأئید سخنان سلطان گفت: طی چند سال اخیر، سرمایه‌گذاری‌های زیادی برای اصلاح و ارتقاء تجهیزات و زیرساخت‌های تولید، فرآوری و حمل‌ونقل انجام شده است و به موجب آن، آرامکو فرصت می‌یابد تا ظرفیت تولید خود را ۱۲ میلیون بشکه در روز افزایش دهد و با توجه به اینکه در ۷ دهه اخیر همواره این شرکت ظرفیت تولید خود را متناسب با سطح تقاضای جهان افزایش داده است، این بار نیز سربلند از این آزمون، بیرون خواهد آمد و موفق می‌شود سهم زیادی از رشد تقاضای نفت جهان را پاسخ دهد.
وی در پایان گفت: عربستان سعودی برای پاسخ به نیاز انرژی جهان می‌تواند ظرفیت تولید خود را به دو برابر سطح موجود برساند ولی اجراء این طرح منوط به توافق تمامی اعضاء اوپک و مناسب بودن شرایط بازار برای پذیرش این تولید مازاد است.

منبع: oil world

منبع : مجله گسترش صنعت