انرژی باد

ایران از جمله نقاط منحصر به فرد در دنیا محسوب می‌شود كه هم به لحاظ انرژی های فسیلی و هم از نظر انرژی های تجدیدپذیر استعدادهای بسیار مناسبی دارد. با وجود این به دلایل مختلفی نظیر ارزانی قیمت حامل های انرژی فسیلی، نبود فناوری استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در كشور، فرهنگ حاكم بر مصرف انرژی، به كارگیری وسیع و عملی از انرژی های تجدیدپذیر به عنوان منبعی قابل اعتماد در تامین انرژی، این انرژی ها در كشور، مورد غفلت واقع شده و برنامه ریزی های مناسبی در این باره نشده است.وجود نواحی سوزان در مرکز، جنوب و بخشی از جنوب شرق ایران، وزش باد های موسمی و دائم در بخش های غربی و شمال غرب و رودخانه های بزرگ در بخش های بزرگی از کشور، منابع بزرگی از این انرژی ها را در دسترس قرار داده است که در صورت توجه جدی تر، می توان استفاده از این انرژی ها را افزایش داد.انرژی باد با ساخت ماشین های اولیه بادی در روزگار قدیم مورد استفاده قرار گرفت. شاید نخستین ماشین های بادی را ایرانیان و یونانیان ساخته باشند. ایرانیان برای خرد کردن دانه ها و مصری ها، رومی ها و چینی ها برای قایقرانی و آبیاری از انرژی باد استفاده کرده اند.بعد ها استفاده از توربین های بادی با محور قائم در کشور های اسلامی معمول شد. سپس دستگاه های بادی با محور قائم با میله های چوبی توسعه یافت؛ به طوری که در اواسط قرن نوزدهم در حدود ۹ هزار ماشین بادی به منظورهای گوناگون مورد استفاده قرار می گرفت.انرژی بادی به طور عمده به وسیله توربین های بادی سه پره ای بسیار بزرگ تولید می شود که بر بالای برجک های بلندی قرار می گیرند و مانند پنکه هایی کار می کنند که به حالت عکس می گردند. این توربین ها به جای آن که از برق برای ایجاد باد کمک بگیرند، از باد برای تولید برق استفاده می کنند. باد پره ها را به چرخش در می آورد و پره ها محوری را می چرخانند که به یک ژنراتور متصل است، در نتیجه این چرخش، برق تولید می شود. توربین هایی که در ابعاد صنعتی برای ارائه خدمات عمومی ساخته می شوند،قادرند از ۷۵۰ کیلووات تا ۵/۱ مگاوات برق تولید کنند. منازل، دیش های ارتباطات راه دور و پمپ های آب از توربین کوچکی استفاده می کنند که کمتر از ۵۰ کیلووات برق تولید می کند. توربین های بادی سه پره در خلاف جهت باد و پره هایشان رو در روی باد قرار می گیرد. نوع متداول دیگر توربین بادی، توربین دوپره است که در مسیر موافق باد قرار داده می شود. فناوری استفاده از باد برای ایجاد برق، جزء منابع جدید تولید برق است كه امروزه سریع ترین رشد را در سطح جهانی دارد.انرژی باد می‌تواند هر سال ۵۸۰۰ كوادریلیون بی.‌تی.‌تو انرژی تولید كند. این مقدار ۱۵ برابر مصرف انرژی جاری جهان است (هركوادریلیون بی.‌تی.‌یو برابر ۱۷۲ میلیون بشكه نفت است).براساس برخی گزارش های منتشر شده، ظرفیت نصب توربین های بادی در جهان از اوایل دهه ۹۰ هر سه سال دو برابر شده است. البته این رشد از سال ۲۰۰۰ به بعد بسیار سریعتر بوده است. در واقع با قاطعیت می توان اعلام كرد که هیچ كدام از فناوری های انرژی، دارای چنین نرخ رشدی نیستند.وضعیت فناوری توربین های بادی را می توان به دو بخش تقسیم كرد: نخست اجزای ساخت داخل كه دانش فنی آن موجود است و در كارخانجات كشور تولید می شود؛ از قبیل پره ها، بدنه، دماغه، برج و دوم اجزای وارداتی كه دانش فنی آنها موردنیاز است و روی فناوری آنها باید تحقیق شود. این تجهیزات در گام اول باید وارد شوند و از طریق مهندسی معكوس در صورت دارا بودن توجیه اقتصادی نسبت به تولید آن در كشور اقدام كرد كه شامل ژنراتور، گیربكس، بلبرینگ، تجهیزات جانبی هیدرولیك، سیستم های كنترلی الكتریكی و مونیتورینگ و سیستم های گردانYAW است. در روند توسعه این فناوری ها، توجه به محورهای زیر در برنامه های ملی ضروری است: زیر ساختارها، امکانات و تجهیزات، ارتباطات و اطلاعات، منابع مالی و اعتباری، توسعه منابع انسانی، توسعه استانداردها و ارزیابی و نظارت.یكی از بحث هایی كه در اقتصاد ما همواره مطرح بوده، مزیت نسبی كشور ما در برخی از فعالیت های اقتصادی است و به طور منطقی توصیه می‌شود كه باید بر این مزیت نسبی تاكید و فعالیت های اقتصادی به سمت توجه به این مزیت های نسبی سوق داده شود. برای نمونه، ما در مورد انرژی مزیت نسبی داریم، زیرا مواد اولیه و پایه ای زیر بنایی آنها در ایران وجود دارد.نکته مهم تر تولید انرژی از طریق نیروگاه ها (هسته ای، آبی و گازی و یا ترکیبی) نیازمند تامین بعضی از تجهیزات به ویژه در زمینه کنترل دیجیتال فرآیند هاست که این خود از طریق واردات قابل حل و بحث خروج ارز برای تامین و یا تعمیر آنها همواره مطرح است؛ از این رو استفاده از فناوری بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر(خورشیدی و باد) به واردات و در نتیجه ارزبری زیاد نیاز ندارد، بلکه امکان صادرات تجهیزات و یا انرژی حاصل از ایجاد این گونه نیروگاه های تجدید پذیر در کشور می تواند مطرح باشد.درخصوص فناوری مرتبط با تولید محصولات مورد بحث در این پروژه باید اذعان کرد که با توجه به ارزان بودن انرژی و نیروی کار زیاد و ارزان، امکان رقابت در سطح بین المللی وجود دارد به شرط آن که در تولید تجهیزات از فناوری روز دنیا (بحث اتوماسیون در خطوط تولید) استفاده شود.انرژی بادی نیز همانند انرژی خورشید پیش تر استفاده می شده است. توربین‌های بادی و مزارع بادی تنها در جایی كه باد مداوم می وزد، قرار گرفته‌اند. در امتداد بیشتر سواحل آمریکا، شرایط خوبی برای استفاده از انرژی بادی وجود دارد، مردم زیادی خواستار قرارگیری توربین‌ها در سواحل هستند. باد منبع انرژی تجدید پذیری‌است كه آلودگی به همراه ندارد و از این رو برخی آن را جانشین خوبی برای سوخت فسیلی می‌دانند. یکی از نکات برتر سیاست زیست محیطی، حفظ شرایط آب و هوایی است. کاهش گازهای آلاینده در کنار کاهش مصرف سوخت های فسیلی و استفاده بیشتر از انرژی های پاک صورت می گیرد.

منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا