پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

رنگ ودنیای رنگها


رنگ ودنیای رنگها
"به نام آنكه عشق را زاد و به نام آنكه عشق از او زاد"
"رنگ و دنیای رنگ ها"۱
"رنگ ها مظهر عشق و زبان نقاش اند. رنگ منشور زندگی و راز طبیعت است. رنگ ها فرزندان نور هستند و نور ما در آنها. رنگ ها انسان را تربیت می كنند و ضریب اطمینان روانی افراد را بالا می برند و نفوذ عجیبی بر سلسله اعصاب انسانی دارند, رنگ به فرم كمال بخشیده و به آنها جان می دهد.همخوانی و همنشینی رنگ ها, حرف اول استفاده از رنگ را می زند, رنگ ها یك ارزش ذاتی دارند و دارای خصوصیات حركت و صدا هستند و بالاخره "نور" این اولین پدیده ی جهان هستی, جوهر و ماهیت جان خود را در جهان از طریق رنگ ها بر ما آشكار ساخت پس آیا می دانید كه :تمام فرم هـا را آدمی در قالـب رنـگ تشخیص داده و عمیق ترین و واقعـی تـریـن اسرار در رنگ ها نهفته شده است؟ آیا می دانید انسان با دیدن هفت رنگ به آیتی از صلح و آرامش دست می یابد؟ پس رنگ جان زندگی و منشور زیستن است و به قولی "حس هفتم".
در جامعه ای كه بنابه هر دلیلی استفاده از رنگ های تیره و بدون تنوع رایج است، روان پریشی جمعی بروز می كند، رنگ ها موهبت خود را به همه می رسانند ولی رموز نهان تر خود را فقط برای شیفتگان واقعی مكشوف می سازند. در واقع انتخاب یك رنگ شناسنامه ی احساس یك فرد است.امـروزه در درمـان بسیاری از بیماری ها استفاده از انرژی و هاله ی ساطع شده از كالبد انسان رواج یافته است. رنگ همیشه یك زبانی بوده و در روان شناسی یونگ از رنگ به عنوان "مجموعه ای از نادانسته ها" یاد شده است. احساس را كه بشر نسبت به رنگ داشته از توجه به آثار باستانی مصر، یونان و ایران باستان می توان درك كرد. دنیای ما از فرم و رنگ تشكیل یافته و با همان برانگیختگی كه در دنیای هنر از "رنگ، صوت، آوا" انتظار می رود.بر خلاف پژوهش های علمای غربی، شرق خیلی كم به این مسئله اهمیت داده، به نزدیكترین نظریه در خصوص تأثیر رنگ ها كه در تعریف چاكراهای۲ طب هنر آمده است، توجه كنیم : "وقتی عصبانی می شوید، صورت شما قرمز می شود، اگر گیاهان را در زیر نور قرمز پرورش می دهند در مقایسه با نور سبز و آبی رشد آنها ۴ برابر می شود. آنچه از این سخنان برداشت می شود، یك نیروی مادی و جسمی از رنگ سرخ است و رنگ زرد نهایت سرخ است. چاكرای اول كه مبنای آن در ستون فقرات است در واقع به عنوان مرجع تأثیرپذیری این رنگ است۳.در معارف هندی و آئین یوگا (یوگا "اتحاد") رنگ ها مراحلی از سیر و سلوك را به سالك نشان می دهد چنانچه ابیاتی به خدای یوگا "جنانشوار ماهاراج" نسبت می دهند كه در این ابیات مراحل مختلف حركات و تغییرات سلـوك معنـوی سـالـك (سیرا یوگا) را در طـول تجربیات معنوی اش به خوبی شرح داده, حال ترجمه ی این ابیات :
"بدن انسان همانند گل نیلوفری است با چهار گلبرگ در چهار رنگ و اندازه كه هر كدام از این گلبرگ ها معنی ویژه دارند. گلبرگ اول "بدن زمخت"۴ می باشد كه رنگ آن قرمز است، گلبرگ دوم "بدن ظریف"۵ است كه به وسیله ی آن می خوابیم و خواب می بینیم و رنگ سفید دارد و سومین گلبرگ "مشكی" است و چهارمین گلبرگ آبی است و درخشان، هدف تمرینات معنوی نیز كسب این نور می باشد."
حال مطلبی می خوانیم در مورد دنیای رنگ و ظهور آن در رویا از دكتر ارنست اپلی :
"نماد گرایی رنگ ها در رویا موجب تأملات و تعبیرات گوناگون شده است زیرا عناصر رنگی رویا تأثیر شدیدی روی فرد می گذارند. شاید بدانید كه گوته امیدوار بوده بتواند فرضیه ی رنگ هایش را به همه بقبولاند. او می دانست كه "پرداختن به رنگ ها همواره توأم با خطر بوده است" رنگ ها در رویا رویدادهای روانی هستند و بخشی از سرنوشت ما نیز به حساب می آیند. در سرزمین های متعادل، رنگ سبز، رنگ زندگی و حیـات است، وقتـی شیطـان در لبـاس سبز ظاهر می شود، هنوز لباس باستانی خدایی را بر تن دارد، ظهور سبز در رویا (البته بیش از اندازه) علامت طغیان نیروهای نباتی است. اما برای رویابین راه پیمایی كرده در برفی طولانی، به نشان آسایش و تسلی خاطر است. رنگ سبز در رویا فونكسیون مربوط به حواس است. رنگ سرخ فعـال است، آتشیـن مـزاج،سودایی، برانگیزاننده و با شدت كمتر همواره در ادبیات ملل نشان عشق، ادراك قلبی، احسان، شفقت است."
رنگ "آبی" همیشه رویدادهای معنوی و متعالی حیات ماست. فونكسیون اندیشه و عمل متعالی و رنگی مؤنث شاهد آن شنل حریم مقدس است. رنگ زرد رنگ "شهود و دل آگاهی" است.
"گوته" می گوید : "زرد رنگی است شاد و روشن و آرام و به سهولت ناخوشایند می شود."
رنگ "حنایی" رنگ خاك است، ساده، گرم، مادرانه و در رویا اشاره به توجه ما به وجود ساده ی زندگی دارد.
سیاه نماد ناخود آگاهی كامل عزا و ظلمت و شومی است. در كلیسا جشن مردگان در لوای سیاه برگزار می شود.
ارغوانی نماد تسلیم و رضاست. بنفش مراقبه و تمركز و در عوالم مذهبی توبه و كفاره.
سفید در رویا دعوتی است به یك راه حل با استحاله.
همین مطالب البته قابل تعمیم به هاله ی ساطع شده در تمام كالبدهای انسانی نیز هستند.۶
در واقع آئورا (هاله) حاصل اجتماع نیروهای فیزیكی، عاطفی، اثیری، ذهنی روح یك فرد است و از نظر فیزیكی امواج ظریف و نورانی اطراف هر چیز مادی (از جمله انسان) است. نوسانات این هاله سمبل شناخت افراد و شخصیت واقعی آنان است :
هاله سفید : قدرت معنوی، زرد : قدرت روح، نیلی : سمبل و نماد اشراق، شهود و درك مستقیم است. محققین بر این عقیده اند كه مصری ها اولین كسانی بودند كه نظریه ی تطبیق رنگ ها را در قالب فرمول و رمز درآوردند.
فاسدترین و تباه ترین روح ها صاحب هاله ای به رنگ "قرمز زرشكـی" بـا سـایـه هـایـی از سیاه بوده، رنگ صورتی در هاله، فروتنی، پالایش، سكوت را نشان می دهد. بخصوص در زندگی پر از آرامش هنرمندان.
سیاه نماد ناخود آگاهی كامل عزا و ظلمت و شومی است. در كلیسا جشن مردگان در لوای سیاه برگزار می شود.
ارغوانی نماد تسلیم و رضاست. بنفش مراقبه و تمركز و در عوالم مذهبی توبه و كفاره.
سفید در رویا دعوتی است به یك راه حل با استحاله.
همین مطالب البته قابل تعمیم به هاله ی ساطع شده در تمام كالبدهای انسانی نیز هستند.۶
در واقع آئورا (هاله) حاصل اجتماع نیروهای فیزیكی، عاطفی، اثیری، ذهنی روح یك فرد است و از نظر فیزیكی امواج ظریف و نورانی اطراف هر چیز مادی (از جمله انسان) است. نوسانات این هاله سمبل شناخت افراد و شخصیت واقعی آنان است :
هاله سفید : قدرت معنوی، زرد : قدرت روح، نیلی : سمبل و نماد اشراق، شهود و درك مستقیم است. محققین بر این عقیده اند كه مصری ها اولین كسانی بودند كه نظریه ی تطبیق رنگ ها را در قالب فرمول و رمز درآوردند. فاسدترین و تباه ترین روح ها صاحب هاله ای به رنگ "قرمز زرشكـی" بـا سـایـه هـایـی از سیاه بوده، رنگ صورتی در هاله، فروتنی، پالایش، سكوت را نشان می دهد. بخصوص در زندگی پر از آرامش هنرمندان.در تقسیم رنگ ها، از "رنگ های گرم و سرد" یاد می كنند و زرد، قرمز، نارنجی، صورتی، قهوه ای، شرابی از رنگ گرم می گوید و رنگ های سرد از طیف سبز تا بنفش می باشد. طول موج نور قرمز به اشعه ی ماورای بنفش نزدیك است. نقاشی های آبی "پیكاسو" بیزاری و بیهودگی را بیان می كند.در هنر و ادبیات جهان و ایران "خورشید" ما در نور جایگاه خاصی دارد و از جمله عرفان بودایی, كه نفوذ آن در عرفان اسلامی روشن است – به طور مثال نیلوفر و نیلوفری و نیلی نماد عرفان است و بودا اعتقاد دارد كه انسان باید نیلوفری باشد، در مرداب رشد كند ولی پاك و خوش بو بماند. (طبیعتاً‌ به نفوذ این فكر در اشعار سهراب سپهری توجه دارید.)۷
"عارف در نگاه سپهری مثل گل نیلوفر رمز انقطاع است به همین دلیل در یوگا به "وضعیت نیلوفری" می نشینند.۸ (لوتوس)
دكتر شریعتی در كتاب " تاریخ و شناخت ادیان" صفحه ی ۱۵۲ از جلد دوم می گوید :"انسان می تواند در قلب زندگی مادی جزیره ای پاك و نیلوفری شود و سهم اش را از خورشید بگیرد."
"جالب تر اینكه طبق نظر "ویل دورانت" در شرق اقوام آریایی در ایران و هند، نیلوفر را بطن جهان و حاصل سریر خداوند می دانسته اند."۹
میترا خدای نور و خورشید در شرق جایگاه خاصی می یابد (خصوصاً در شیعه)، فی المثل طلب همتی كه سپهری در اشعار خود از میترا می كند جالب است "ته تاریكی، تكه خورشیدی دیدم، خوردم و از خود رفتم ..."
"در اوستا، مهر, ایزد روشنایی آسمانی است با صدها گوش جهان را می نگرد، می بیند، می شنود و می داند."۱۰
در پایان می توان گفت، تمام تمدن جهان مدیون ادبیات و فرهنگ است و مطالعه، یافتن و جستجو كردن و بخشیدن به دیگران، همان رنگ غالب خمّی است كه تمام مصراع های نیمه تمام بودنمان را به یك بیت تبدیل می كند :
هین بجو كه ركن دولت جستن است
هر گشادی در دل اندر بستـن اسـت
كو و كو می گو بجـان چـون فـاختـه
ز همـه كـــار جهـــان پــرداختـــه

"مولانا علیه الرحمه"

و این دعوتی است ترا در انتظار ....
صدیقه ایفایی القلندیس

پاورقی هـا :
۱- مجله موفقیت, كبیر گوهر شهرام, شماره "۲۵ و ۲۶"
۲- مراكز انرژی در بدن كه ۶ چاكرای اصلی می باشد این مراكز تمام اعمال و واكنش های اعصاب در بدن را كنترل می نماید و مراكز آگاهی انسانند. (تجلی آگاهی، ص ۳۱۵)
۳- روشن دل، حمیدرضا، مجله موفقیت شماره های ۲۷ و ۳۸.
۴- Subtle body
۵- Causal body
۶- اك – ویدیا, كالبدهای انسانی, ص ۱۷۳.
ـ۷- و.ك به هشت كتاب سهراب سپهری.
۸- نگاهی به دنیای سپهری، دكتر شمیسا
۹- نیلوفر خاموش – صالح حسینی
۱۰- فرانتس كومن، رازهای میترا ص ۱۸۸
منابع و مآخذ
۱- اپلی ارنست, به تعبیر رویا، فصل ۱۰، مترجم : دل آرا قهرمان
۲- سوامی موكتانرا، تجلی آگاهی، مترجم : دكتر حمیدرضا جعفری
۳- مجله موفقیت، شماره های ۳۷،۲۶،۲۵ منبع : اینترنت


همچنین مشاهده کنید