ضرورت های آزادسازی قلعه فلک الافلاک

حریم قلعه تاریخی فلک الافلاک در خرم آباد لرستان در حالی در تصرف دستگاه ها و ارگان های دولتی یا متصرفان دیگر قرار گرفته که می توان از این مجموعه باستانی، موقعیت ها و فرصت هایی برای توسعه گردشگری ایجاد کرد و بر رونق جذابیت های فرهنگی وهنری این استان افزود. قلعه تاریخی فلک الافلاک واقع بر تپه ای باستانی است و قدمت آن به دوران ساسانیان باز می گردد . در مجاورت آن دره ای تاریخی است که چند غار مسکونی پیش از تاریخ در آن قرار دارد. مجموعه قلعه و تپه باستانی همراه با حریم آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اند. موقعیت قلعه و تپه باستانی در وسط شهر بسیار ممتاز است . زیرا از سوی شرق و جنوب شرقی توسط رودخانه خرم آباد و از سوی غرب و شمال با خیابان های اصلی فلک الافلاک و محله دوازده برجی احاطه شده است. مساحت محدوده مورد بحث در قلعه به حدود ۵۰۰۰ متر مربع می رسد ولی در خصوص تپه باستانی وحریم آن حدود ۱۱۵ هزار متر مربع است. این قلعه از سال ۱۳۵۴ به محل نمایشگاه منطقه ای مردم شناسی لرستان و سپس موزه آثار و صنایع فلزی دوره اسلامی تبدیل شده است.اما حریم قلعه هیچ گاه کاربری تاریخی – فرهنگی نداشته است، بلکه در طی سالیان ( به خصوص بعد از انقلاب) توسط دستگاه های مختلف تصرف شده و نه تنها کاربری آن متناسب با ماهیت تاریخی – فرهنگی مجموعه نبوده است، بلکه به سبب موقعیت ممتاز شهری کل مجموعه ، مرتبا ساخت و سازهایی در اطراف تپه و قلعه صورت گرفته و می گیرد. به طوری که حریم این تپه و قلعه باستانی منحصر به فرد تاریخی _ فرهنگی که ارزش جهانی و استثنایی دارد ، کاملا نامتناسب با ماهیت اصلی تاریخی _ فرهنگی محل شده است. این وضعیت به نحوی است که حتی از بیرون مجموعه نیز حریم منظر قلعه ( درونمای قلعه ) در اغلب موارد کاملا از بین رفته و پوشیده شده است . ساخت و سازهای دانشگاه لرستان ، باشگاه افسران، سپاه پاسداران ، ساختمان زندان و حتی مغازه های ساخته شده توسط شهرداری چنان اطراف قلعه و تپه باستانی را احاطه کرده که حتی برای بازدید از قلعه راه عبور مناسبی وجود ندارد. متأسفانه در بعضی قسمت ها خاکبرداری هایی برای انجام ساخت و سازها شده و استحکام تپه باستانی و قلعه روی آن را متزلزل کرده است. اهمیت قلعه ومحوطه باستانی اطراف آن برای شهر خرم آباد و استان لرستان در صورتی آشکار می شود که باور کنیم برای توسعه گردشگری در منطقه خرم آباد و استان لرستان به عنوان یکی از قدیمی ترین استان های کشور با آثار فرهنگی – تاریخی متعدد در آن، می توان این قلعه و حریم اطراف آن را به عنوان جاذبه مهم گردشگری فرهنگی تبدیل به « مرکز مطالعات تاریخی – فرهنگی استان لرستان » کرد تا با این مطالعات و شناسایی منابع فرهنگی و امکان احیا و بهره گیری از همه این منابع در منطقه ، توسعه کل استان لرستان حاصل شود . در نتیجه می توان امید داشت در مدتی نه چندان طولانی، با برنامه ریزی های مناسب از جانب استانداری لرستان و همکاری سازمان های میراث فرهنگی و ایرانگردی و جهانگردی بتوان از حاصل مطالعات برای ایجاد یک قطب گردشگری مناسب و حتی کاهش فقر و بیکاری در منطقه بهره جست. انجام چنین امر مهمی مسلما با همکاری همه دستگاه های ذی ربط و ذی نفع میسرخواهد بود و البته گام اول آن « آزادسازی حریم قلعه و تپه باستانی»است.

منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی