زگیل، بی‌خود زگیل نشد

شنیده‌اید كه می‌گویند:< فلانی خیلی زگیل است> شاید این بهترین اصطلاحی باشد كه در مورد آدم‌های سمج به كار رفته است چون هیچ چیز مثل زگیل به آدم نمی‌چسبد و خلاص شدن از شرش خیلی واقعا سخت است. زگیل شایع‌ترین بیماری پوستی است كه با وجود درمان، اغلب اوقات دوباره عود می‌كند. در هر دوره‌ای از زمان، ۱۰ درصد جمعیت دچار زگیل هستند و ۷۵ درصد افراد در طول زندگی خود، زگیل را تجربه می‌كنند.
ویروس زگیل>
زگیل در واقع تكثیر نامنظم و‌البته غیرسرطانی سلول‌های پوست است كه توسط ویروسی به نام <پاپیلوما> ایجاد می‌شود. این ویروس سلو‌ل‌های پوست را وادار می‌كند تا مكان مناسبی به همراه مواد مغذی برای آن فراهم كند. به این مكان تكثیر ویروس‌ها، از لحاظ پزشكی زگیل می‌گویند: <زگیل‌ها می‌‌توانند به‌صورت منفرد و یا در دسته‌جات بزرگ در هر قسمتی از بدن نمایان شوند و در كودكان شایع‌تر از بزرگسالان هستند. زگیل‌ها با اندازه كوچك (در حدود ۱ تا ۳ میلی‌متر) شروع شده و به تدریج بزرگ‌تر می‌شوند، سطحی خشن و حدودی كاملا واضح دارند و معمولا درد و خارش ندارند.>
چرا زگیل درمی‌آوریم؟
همان‌طور كه گفته شد، عامل زگیل در واقع یك نوع ویروس است. بنابراین همان‌طور كه سایر عفونت‌های ویروسی منتقل می‌شوند، ویروس عامل زگیل هم می‌تواند به بدن شما منتقل شود. تماس مستقیم با افراد دچار زگیل و یا استفاده از وسایل آنها، از مهم‌ترین راه‌های انتقال ویروس زگیل است. البته مقاومت مستقیم ایمنی افراد در مقابل ویروس زگیل متفاوت است و هر كسی كه ویروس وارد بدنش شد، لزوما بیمار نمی‌شود. در مجموع می‌توان گفت استفاده از حمام‌های عمومی، زخم‌ها و آسیب‌های مكرر پوستی، سركوب سیستم ایمنی بدن ناشی از مصرف برخی داروها و یا بیماری‌هایی مانند ایدز و نیز مصرف سیگار از عوامل تشدیدكننده خطر ابتلا به زگیل هستند.برای جلوگیری از ابتلا‌ به زگیل، سعی كنید در اطراف استخر، كلوپ‌های ورزشی و در خانه از دمپایی استفاده كنید تا از ایجاد بریدگی و ترك در پاهایتان جلوگیری شود، چون ویروس‌ها می‌توانند از این منافذ به راحتی به پوست نفوذ كنند. از آنجائی‌ كه ویروس زگیل در مكان‌های مرطوب رشد و تكثیر می‌یابد، بهتر است كفش‌های خود را به ‌طور متناوب تعویض كنید تا در فاصله این پوشیدن متناوب، كفش‌ها خشك شوند.
انواع زگیل
زگیل انواع مختلفی دارد كه بر حسب محل ایجاد آن، به چند دسته تقسیم می‌شود.
زگیل معمولی: اغلب در اطراف ناخن‌ها و در پشت دست ظاهر می‌شود و معمولا دارای سطحی زبر است و رنگی زرد و یا قهوه‌ای دارد. این زگیل‌ها می‌توانند دردناك شده و در انجام كارهای روزانه مشكل ایجاد كنند.
زگیل پا: در كف پا ایجاد می‌شود و بر روی آن نقاط سیاه دیده می‌‌شود كه همان رگ‌های خونی هستند كه زمانی آن را تغذیه می‌كردند. به دسته ‌های زگیل كف پائی، موزائیك می‌گویند كه احتمال دردناك شدنشان بسیار زیاد است.
زگیل مسطح: زگیل‌های كوچك صافی هستند كه گاه در دسته‌های صدتائی دیده می‌شوند و اغلب در صورت كودكان به وجود می‌آیند.
زگیل تناسلی: در ناحیه تناسلی به وجود می‌آید و از طریق روابط جنسی منتقل می‌شود. این زگیل‌ها از سایر زگیل‌ها مسری‌تر هستند. در زنان زگیل تناسلی می‌تواند به دهانه رحم نفوذ كند و اینجاست كه ممكن است با زگیل به استقبال سرطان بروید! نترسید، خبر خوب، این است كه اغلب زگیل‌ها توسط ویروس‌های پاپیلومای نوع ۶ و ۱۱ ایجاد می‌شوند كه همراهی كمی با سرطان دارند اما از آنجا كه این ضایعات دردناك نیستند و ممكن است در صورت عدم توجه، كشف نشوند، باید به آن دقت كنید و در صورت شك كردن، هر چه زودتر به پزشك مراجعه كنید.
درد بی‌درمان زگیل
یك‌سری درمان‌های سنتی برای زگیل وجود دارند كه هرگز تحت بررسی دقیق علمی قرار نگرفته‌اند اما در عین حال برای بسیاری افراد موِثر بوده‌اند. شما هم می‌توانید آنها را امتحان كنید.
از كپسول‌های كه حاوی ویتامین‌A و یا روغن كبد ماهی هستند استفاده كنید. به این ترتیب كه كپسول‌ را شكسته و محتویات مایع آن را روی زگیل بمالید. روزی یك‌بار انجام این عمل كافی است. واكنش زگیل‌های مختلف نسبت به این نوع درمان متفاوت است اما به نظر می‌رسد كه زگیل‌های جوان با این روش در عرض یك‌ماه از بین می‌روند.
مصرف ویتامین C در درمان زگیل‌های كف پای برخی افراد تا‡ثیر داشته است. چند قرص ویتامین‌C را خرد كرده و با آب به‌صورت خمیر در آورید. سپس خمیر را روی زگیل بگذارید و آن را با یك بانداژ بپوشانید، طوری كه خمیر به خارج از محل مورد نظر تراوش نكند. شواهدی وجود دارد مبنی بر آنكه اسید اسكوربیك (موجود در ویتامین )C می‌تواند ویروس مولد تبخال را هم از بین ببرد. به خاطر داشته باشید كه ویتامین‌C ممكن است پوست را تحریك كند، بنابراین فقط خود زگیل را با خمیر بپوشانید.
راه دیگر، استفاده از روغن كرچك به‌صورت موضعی است. به این صورت كه روزی ۲ بار و هر بار یك قطره روغن كرچك‌ را بر روی زگیل بگذارید و در صورت امكان روی آن را بپوشانید. همچنین می‌توانید از خمیر غلیظ روغن كرچك با جوش شیرین استفاده كنید. خمیر را روزی ۲ بار بكار ببرید. برای ممانعت از تغییر وضعیت خمیر می‌توانید از بانداژ و دستكش و یا جوراب استفاده كنید.زگیل در جای مرطوب به خوبی رشد می‌كند، بنابراین بهتر است موضع را خشك نگه دارید. برای این منظور می‌توانید از پودر بچه و یا پودر تالك استفاده كنید. اگر زگیل بر روی پاهای شما قرار دارد، حتی تا روزی ۱۰ بار می‌توانید از پودر تالك استفاده كرده و مرتبا جوراب‌هایتان را عوض كنید. اگر هیچ كدام از این اقدامات موِثر واقع نشد، چاره‌ای ندارید جز اینكه به سراغ پزشك بروید.
درمان‌های علمی:
به طور كلی ۲ گروه اصلی درمان برای زگیل وجود دارد: درمان‌های فیزیكی و درمان‌های شیمیایی. هر دوی این درمان‌ها تخریبی هستند، یعنی ضایعه را تخریب می‌كنند ولی عفونت ویروسی را درمان نمی‌كنند، چرا كه به طور كلی از بین بردن ویروس‌ها كار آسانی نیست و دانش پزشكی به همین دلیل، هنوز از درمان ریشه‌ای عفونت‌های ویروسی از قبیل ایدز، هپاتیت و حتی سرماخوردگی ناتوان است.
اغلب درمان‌های عمومی و تجاری به منظور رفع زگیل، فراورده‌های مختلف اسید سالیسیلیك هستند. قبل از استفاده كردن از این داروها باید به ۳ نكته دقت كنید: اول اینكه یقین حاصل كنید موردی كه در حال درمان آن هستید، زگیل است نه چیز دیگر. دوم اینكه به‌طور صحیحی از دارو استفاده كنید. سوم اینكه اگر زگیل با وجود مصرف دارو در طی مدت ۱ الی ۲ هفته هیچ روند بهبودی نشان نداد، بهتر است برای تغییر درمان، به پزشك مراجعه كنید. در حال حاضر معروف‌ترین روش دارویی كه برای درمان زگیل به‌كار می‌رود، محلولی تركیبی است كه حاوی اسیدسالیسیلیك، اسید لاكتیك و كلودیون است. برای به كار بردن آن ابتدا ضایعه را ۵ دقیقه در آب ولرم قرار دهید تا پوست ضخیم روی ضایعه نرم شده و راه برای نفوذ دارو، هموار شود.سپس موضع را خشك كرده و بافت‌های مرده و آثار داروئی قبل را با سنگ‌پا پاك كنید سپس با محلول تركیبی فوق، سطح ضایعه را بپوشانید. دقت كنید كه محلول‌ با بافت‌های اطراف ضایعه تماس پیدا نكند. چرا كه سبب تحریك و زخم در پوست سالم اطراف ضایعه می‌‌شود. برای جلوگیری از این مسئله، اطراف زگیل را با لاك ناخن، وازلین و یا پماد اكسیددوزنگ بپوشانید و سپس محلول را روی ضایعه قرار دهید. چنانچه برای زگیل پا اقدام می‌كنید بهتر است این عمل را در هنگام خواب انجام دهید كه مجبور نیستید راه بروید و در نتیجه دارو پاك نمی‌شود. صبح‌ها دوباره محل مورد نظر را در آب ولرم قرار دهید و با سنگ‌پا تكه‌های نرم را بزدائید و محلول مورد نظر را دوباره به كار ببرید. برای زگیل‌های دست یك‌بار استفاده از محلول، آن‌هم در هنگام شب كافی است. درمان را تا برطرف شدن ضایعه ادامه دهید، این كار ممكن است حتی تا چند ماه نیز طول بكشد. عجله نكنید و حوصله به خرج دهید.
به طور كلی در نظر داشته باشید كه برای درمان زگیل، اگر یك روش بعد از ۳ دوره درمان باعث بهبودی نشد، آن وقت باید روش را عوض كرد.
سرما درمانی (كرایوتراپی)، جراحی‌ و درمان با لیزر نیز ۳ روش موِثر و رایج دیگر هستند. كرایو برای بیماران دارای زگیل‌های با تعداد كم تا متوسط توصیه می‌‌شود. مهم‌ترین عارضه جانبی آن هم درد یا تاول البته موقتی در محل است و به‌دنبال آن، ۲۰ تا ۴۰ درصد هم خطر عود وجود دارد. درمان جراحی از آنجا كه مستلزم برداشت عمقی ضایعه است، به مهارت جراح بستگی دارد. خطر عود با استفاده از این روش، حدود ۲۰ درصد است. درمان با لیزر بهترین روش درمانی زگیل‌های وسیع داخل پیشابراه و واژن است. نكته جالب این است كه دود حاصل از این نوع درمان می‌تواند حاوی ویروس پاپیلومای انسانی باشد و به همین دلیل پزشكانی كه این عمل را انجام می‌دهند حتما باید از ماسك استفاده كنند. برای درمان با لیزر بین ۵ تا ۵۰ درصد احتمال عود در نظر گرفته می‌شود. مزیت روش‌های فیزیكی نسبت به روش‌های شیمیایی، علیرغم هزینه بالاتر و عوارض جانبی مانند زخم در محل درمان و‌... این است كه بیمار سریع‌تر از آنها نتیجه می‌گیرد و نیاز به مراجعات مكرر ندارد. به عبارت دیگر این نوع درمان‌ها برای بیماران عجول مناسب‌ترند.
چند نكته مهم
برای جلوگیری از گسترش ویروس، ناحیه دچار زگیل را شانه نكنید، برس نزنید و اصلا‌ح نكنید.
از كوتاه كردن ناخن‌هایی كه اطراف آنها زگیل وجود دارد، از ناخن‌گیر جداگانه استفاده كنید.
اگر در اطراف ناخن‌های شما زگیل وجود دارد، ناخنتان را نجوید!>
زگیل را نتركانید زیرا باعث گسترش بیشتر ویروس می‌شود. اگر كودك شما زگیل دارد، روی زگیل را با باند بپوشانید تا آن را نتركاند.
دستتان را حتی‌الا‌مكان خشك نگه دارید. ویروس عامل زگیل در محیط‌های مرطوب غیرقابل مهار است.
در صورت دست زدن به زگیل، دستتان را به دقت بشویید.

دكتر هانیه زائر رضایی