جستجو در وب و.....

دور از ذهن نیست اگر انتظار داشته باشیم اینترنت برای هر سوال یا موضوعی كه به فكرمان خطور می كند جواب و پاسخی در خود داشته باشد البته كه چنین است ‚ خوشبختانه به همین منظور در اینترنت ابزارهایی هم طراحی گردیده اند تا ما را در مسیر جستجوی اطلاعاتمان یاری رساند كه این ابزار ها اصطلاحا موتورهای جستجو نامیده میشود. شیوه كار بدین نحو است كه شما ابتدا به سایت وب موتور جستجو وارد شده سپس در بخش نوار جستجو كلمات كلیدی خود را وارد ساخته و با فشردن كلید Enter از موتور جستجو میخواهید تا به دنبال اطلاعات درخواستی تان در پایگاه داده خود جستجویی را به انجام رسانده و پس از گذشت زمان اندكی جوابهای منطبق ما مورد پرس و جوی شما را ارائه كند.
اطلاعات را در اینترنت چگونه پیدا كنیم
پیدا كردن اطلاعات در اقیانوس اینترنت به ابزار جستجو نیاز دارد . خوشبختانه ابزاری به نام موتورهای جستجوگر (search engines) یا پایگاههای جستجوگر وجود دارد‚ كه با وارد كردن كلمه یا كلمات مورد نظر خود و زدن دكمهء search به احتمال زیاد میتوانید اطلاعات مربوط به آن كلمه یا كلمات را پیدا كنید.
موتور جستجو در مقابل دایركتوری
بعضی از پایگاههای جستجوگر با استفاده از برنامه های قدرتمندی به نام (( موتور جستجو)) كه گاهی spider (دام انداز) ‚ یا crawler (یابنده ) نامیده میشوند بطور خودكار به جستجو در وب می پردازند . بعضی از نمونه های چنین پایگاههایی شامل پایگاه Alta Vista (به نشانی http://www.altavista.com كه از برنامه ای بنام ((Scooter)) بهره میگیرد ‚ و پایگاه HotBot (به نشانی وب http://www.hotbot.com كه از برنامه ((Slurp The Web Hound)) بهره میگیرد‚ است . موتورها با استفاده از یك برنامه كامپیوتری به منظور جستجوی اینترنت برای كلید واژه هایی كه بر روی صفحه ها یا عنوانهای پایگاههای وب ظاهر میشوند كار می كنند. در مقابل ‚ دیراكتوریهای وب‚ مانند یاهو (http://www.yaho.com) ‚ فهرستهایی از پایگاههای وب هستند كه بوسیله متخصصان گردآوری و در یك پایگاه داده ای (database) ذخیره میشوند. بعضی از موتورهای جستجوگر‚ مانند Lycos (http://www.lycos.com) Infoseek (http://www.infoseek.com)وExcite (http://www.excite.com) امكانات موتوری خود را با خدمات دیركتوریٍ وب تكمیل می كنند
دستور زبان و عملگرهای بولی (Boolean)
این موتورها و دیركتوریها برای خودشان امكانات و خصوصیات پیشرفته و قدرتمندی دارند‚ ۰ اما اكثر آنها از دستور زبانی مشترك (مانند استفاده از علامتهای جمع و تفریق ) به همراه عملگرهای بولی (۲) (AND,OR یا AND NOT) بهره می گیرند. برای این كه با دستور زبان هر پایگاه جستجوگری آشنا شوید به بخشٍ help آن پایگاه مراجعه كنید . دستور زبان و عملگرهای بولی به كاربران كمك می كنند كه نتایج جستجوی ویژه ای را بدست آورند. بعنوان مثال ‚ فرض كنید می خواهید اطلاعاتی دربارهء فیلمهای علمی – تخیلی دهه ۱۹۵۰ بدست بیاورید. اگر در پایگاه جستجوگر فقط كلمه movies را تایپ كنید نتیجه ‚ فهرستی نامحدود از فیلمهای سال ۱۹۲۰ گرفته تا برندگان فستیوال فیلم كن خواهد بود. اما اگر جستجوی خود را ماهرانه و و با استفاده از دستور زبان پایگاه جستجوگر و عملگرهای بولی انجام دهید‚ میتوانید به فهرستی دست یابید كه اطلاعات مورد نظر شما را ارائه میدهد.
بعنوان مثال ‚ میتوانید از علامتهای گیومه دوتایی انگلیسی (“) برای یافتن صفحه هایی از وب بهره بگیرید كه فقط شامل كلمات داخلی آن باشد . مثلا جستجو برای “movies of the ۱۹۵۰” فهرستی از پایگاههایی را ارائه خواهد داد كه حاوی این عبارت است . اگر این فهرستنیز چنان طولانی باشد كه براحتی نتوان نتیجه گرفت‚ میتوانید از علامتهای جمع (+) یا تفریق (-) برای كوچكتر كردن فهرست نتیجه بهره بگیرید. بعنوان مثال ‚ با تایپ +science +fiction كاربران میتوانند نتیجه جستجو را فقط به صفحاتی كاهش دهند كه حاوی كلمه های science و fiction است ‚ هر چند لزوما“ ترتیب آنها همان نیست كه ذكر كرده ایم . از سوی دیگر‚ اگر بخواهید فهرستی از پایگاههایی را ببینید كه science را ذكر می كند اما fiction را ندارد‚ وارد كردن عبارت +science +fiction باعث خواهد شد كه صفحات نامربوط از نتیجه جستجو حذف شود. سرانجام ‚ اگر كسی بخواهد همه صفحاتی را كه بطریقی كلمه fiction را دارند ببیند میتواند fiction را بعنوان پارامتر جستجوی خود تایپ كند. علامت ستاره باعث خواهد شد كه فهرستی از صفحاتی بیابد كه حاوی كلمه fiction و همچنین كلمه هایی هستند كه fictional یا fictionally .عملگرهای بولی شبیه به علامتهای جمع و تفریق كار می كنند . بعنوان مثال‚ تایپ عبارت movies AND science AND fiction باعث خواهد شد كه پایگاههایی فهرست شوند كه حاوی هر سه این كلمات هستند‚ هر چند ترتیب آنها ممكن است به ترتیب ذكر شده نباشد . جستجو برای movies AND science AND fiction باعث خواهد شد كه فهرست پایگاههای حاوی كلمه های moviesو scienceو بدون كلمه fiction ظاهر شود‚ عبارت science OR fiction فهرست همه صفحاتی را كه یكی از این دو كلمه یا هر دو را دارند نشان خواهد داد
امكانات جستجوی پایگاههای جستجوگر
بسیاری از موتورها و دیركتوریهای جستجوی وب خصوصیات مشابهی دارند اما بعضی از آنها امكانات متمایز دیگری نیز دارند.
یا هو : یا هو یكی از ابزارهای اصلی جستجو در وب از لحاظ تعداد استفاده كننده و سادگی كار است.
http://www.yahoo.com Alta Vista . استفاده از امكان refine در این پایگاهٍ جستجو باعث میشود كه نتایج بطور خودكار در موضوعات مختلف مرتبط با كلید واژه های وارد شده قرار بگیرد. به عنوان مثال انتخاب امكان refine پیش از جستجوی +science +fiction باعث میشود كه گروهها و طبقه های مختلفی در اختیار كاربر گذاشته شود تا از میان آنها انتخاب كند. شاید جستجو كننده بخواهد جستجو شامل كتاب و تلویزیون برای فیلمهای علمی – تخیلیٍ دههء ۱۹۵۰ باشد و پایگاههایی كه به فیلمهای مدرن اختصاص دارند از دامنه جستجو حذف شود . با حذف بعضی از موضوعات و درخواست برای بعضی دیگر جستجو سریعتر و قابل قبول تر خواهد شد.
http://www.altavista.com
Excite : این پایگاه بخشی به نام Search Wizard دارد كه شبیه به فرمان refine در Alta Vista عمل می كند.
http://www.excite.com
Infoseek : امكانات جستجوی مختلفی دارد . جستجو را میتواند به كشورها یا نواحی جغرافیایی خاصی محدود كند.
http://www.infoseek.com
HotBot و Lycos :دو پایگاه جستجوگری هستند كه كار با آنها ساده است . آنها به استفاده كنندگان كمك می كنند تا دقیقا داده های مورد نیاز خود را پیدا كنند.
http://www.lycos.com
http://www.hotbot.com
Goto :اگر یك جستجوی ساده و بدون نتایج نامربوط می خواهید پاسخ پایگاه جستجوگر Goto به نشانی وب http://www.goto.com است . كاربران میتوانند از علامتهای بولی و سایر علامتها بهره میگیرند اما در اینجا نیازی به چنین علامتهایی نیست . آنچه را میخواهید به انگلیسی ساده تایپ كنید‚ Goto به شما نتیجه را ارائه خواهد كرد.
بعنوان مثال جستجو برای science fiction movies of ۱۹۵۰ نتایج مورد نظرتان را ارائه خواهد كرد . با قرار دادن علامت ستاره بعنوان علامت ضرب پیش از هر كلمه ‚ میتوانید تأكید خود را برای Goto مطرح كنید . بعنوان مثال تایپ عبارت movies+۲.۰*fiction باعث میشود كه اهمیت fiction دو برابر باشد . هنگام استفاده از چنین امكاناتی به یاد داشته باشید كه قبل از علامت ستاره از یك عدد اعشاری بهره بگیرید.
جستجوی گسترده وب با پایگاههای جستجو گر فراگیر
گشت زنی در میان ۳۲۰ میلیون صفحه وب جهان پهنا بدون موتورها و پایگاههای جستجوگر(search engine) كار دشواری است . طبق بعضی از بررسیها ‚ ۷۵ درصد از كاربران راه خود را از طریق موتورهای جستجوگر یا دیركتوری وب (web directory) پیدا می كنند . پایگاههای جستجوگر یك فهرست بزرگ از پایگاههای وب را در اختیار دارند. با این حال بهترین پایگاههای جستجوگر حدود ۴۰ درصد از اطلاعات اینترنت را میتوانند پیدا كنند. یك راه وسیع تر كردن دامنه جستجو استفاده از پایگاههای متاسرچ (metasearch) یا جستجوگر فراگیر است. این پایگاهها درخواست شما را بطور همزمان به چندین پایگاه جستجوگر می فرستند و سپس نتایج را در یك فهرست جامع ارائه می دهند. دهها پایگاه جستجوگر فراگیر بر روی وب وجود دارد اما اكثر آنها شبیه به هم كار میكنند . بسیاری از آنها از دستور زبان استاندارد پایگاههای جستجوگر (مانند قرار دادن + و – و سایر علامتها در جلوی كلمات مورد پرسش ) و عملگرهای بولی (استفاده از AND و OR یا NOT برای تركیب كردن كلمه های درخواستی ) بهره می گیرند . برای اطلاعات بیشتر درباره دستور زبان این پایگاهها به بخش help آنها مراجعه كنید.
پایگاه جستجوگر فراگیر خود را انتخاب كنید پایگاههای جستجوگر از لحاظ زمان پاسخ دهی متفاوت هستند. بعضی از آنها‚ مانند پایگاه Surfy (http://www.surfy.com) به كاربران امكان می دهند كه بطور همزمان ۴۰ پایگاه جستجوگر را مورد سئوال قرار دهند. نظر به این كه چنین جستجویی میتواند وقت گیر باشد بعضی از پایگاههای جستجوگر فراگیر مانند Cyber ۴۱۱ (http://www.cyber۴۱۱.com) (http://www.dogpile.com) و( Mamma (http://www.mamma.com) امكان محدود كردن زمان جستجو از چند ثانیه تا چند دقیقه را فراهم می كنند . البته زمان كوتاهتر جستجو به معنی فهرست نتیجه كوچكتر است .
Meta Crawler
این پایگاه از سال ۱۹۹۵ فعال بوده است و در حال حاضر یكی از پایگاههای جستجوگر فراگیر پرطرفدار است . این پایگاه به ۹ پایگاه اصلی جستجوی وب دسترسی دارد .
http://www.metacrawler.com()
Cyber ۴۱۱
از ۱۶ پایگاه جستجوی وب بهره می گیرد. امكان محدود كردن زمان جستجو را دارد .
Dogpile
به ۲۵ پایگاه جستجوی وب دسترسی دارد . امكان محدود كردن زمان جستجو را فراهم می كند . دستور زبان آن بطور خودكار به دستور زبان پایگاهها ی جستجوی تحت پوشش ترجمه میشود.
Highway۶۱
برای این كه جستجو گستردگی زیادی نداشته باشد میتوانید از این پایگاه بهره بگیرید . به ۶ پایگاه اصلی جستجوی وب دسترسی دارد . امكان حذف پایگاه یاهو (Yahoo) از میان این ۶ پایگاه را دارد . (بسیاری از استفاده كنندگان پایگاههای جستجوگر وقتی از طریق پایگاهی چون یاهو به نتیجه نمی رسند به فكر استفاده از پایگاههای جستجوگر فراگیر می افتند).
رابطهای جستجوی متحد شده (USI )
USIها انواع دیگری از پایگاههای جستجو هستند. برخلاف پایگاههای جستجوی فراگیر ‚ USIها پایگاههای جستجوی متعارف را بطور همزمان به كار نمی گیرند. آنها فهرستی از پایگاههای جستجو را در خود دارند و كاربران میتوانند به دلخواه خود یك یا چند پایگاه جستجو را انتخاب كنند و در صورت نتیجه نگرفتن پایگاههای دیگر را انتخاب كنند. به همین دلیل آنها را پایگاههای جستجوی ترتیبی می نامند . بسیاری از این پایگاههای جستجوی ترتیبی انواع مختلف پایگاههای جستجو را گروه بندی می كنند. بعنوان مثال صفحه جستجوی پایگاه All-In-One به نشانی http://www.albany.net/allinone) ۱۲۰ پایگاه را بصورت طبقه بندی شده در اختیار كاربران قرار می دهد. پایگاه جستجوی ترتیبی Beaucoup (به نشانی وب http://www.beaucoup.com حدود ۱۲۰۰ پایگاه جستجو را بصورت طبقه بندی شده فراهم كرده است .
WebTaxi
این پایگاه ‚ ۱۵۵ پایگاه جستجوگر متعارف را در ۱۴ طبقه تقسیم بندی كرده است . با انتخاب هر طبقه میتوان یك جستجوی فراگیر انجام داد.
http://www.webtaxi.com
iSleuth
اگر از پایگاههای جستجوگر معمولی مانند یاهو یا حتی پایگاههای جستجوگر فراگیر دیگر نتیجه نگرفته اید . این پایگاه را امتحان كنید . بیش از ۳۰۰۰ بخش جستجو دارد . پس از آن كه كاربر یك اصطلاح مورد نظر خود را در جعبه اصلی جستجو تایپ كند‚ iSleuth فهرستی از پایگاههای جستجوی مناسب را به نمایش در می آورد . میتوانید این پایگاهها را به ترتیب امتحان كنید .
http://www.isleuth.com
با استفاده از پایگاههای جستجوگر فراگیر و USI ‚ احتمال پیدا كردن داده های مورد نظر خود را بیشتر خواهید كرد.
پایگاههای جستجو گر تخصصی
پایگاههای جستجوگر تخصصی نتایج بهتری ارائه می دهند.
هر چه اینترنت بیشتر رشد می كند اطلاعات بیشتری در آن ذخیره میشود و یافتن آنها نیز دشوارتر میشود . پایگاههای جستجوگری چون Alta Vista ویاهو سالهاست كه با نمایه گذاری پایگاههای وب جهان پهنا به این مسئله پاسخ گفته اند . پایگاههای جستجوگر عمومی مانند یاهو – هر چقدر خوب هم كه باشند معمولا نتایجی ارائه می دهند كه حتی با آنچه شما میخواهید نزدیك نیست . پایگاههای جستجوگر جدیدی برای حل این مسئله به وجود آمده اند كه فقط پایگاههایی را می یابند كه نیاز شما را برطرف می سازد. این پایگاهها حوزه هایی تخصصی دارند.
باریك كردن میدان جستجو
برای این كه دریابید پایگاههای جستجوگر تخصصی چگونه كار می كنند فرض كنید می خواهیم كلمه Microsoft را روی یك پایگاه جستجوگر عمومی و یك پایگاه جستجوگر ویژه تجاری جستجو كنیم . پایگاه جستجوگر عمومی تعداد زیادی رابط به موضوع كلی میكروسافت بدست می دهد. جستجوگر ویژه تجاری فقط رابطهایی را فراهم می كند كه با جنبه های تجاری – تخصصی معرفی شده است .
در زیر تعدادی از نمونه های پایگاههای جستجوگر تخصصی معرفی شده است . پایگاه وب واژه نامه های OneLook صدها واژه نامه موجود در اینترنت – هم واژه نامه های عمومی و هم واژه نامه های تخصصی از شعر و موسیقی و بازرگانی گرفته تا پزشكی و علائم اختصاری – را جستجو می كند. نشانی وب این پایگاه بقرار زیر است :
http://www.onelook.com
كلمه ای را كه می خواهید تعریف آن را به دست آورید در این پایگاه وارد كنید میتوانید مشخص كنید كه در واژه نامه های عمومی ‚ تخصصی ‚ یا همه واژه نامه ها آن را پیدا كند. بر اساس نوع جستجویی كه خواسته اید ‚ OneLook فهرستی از پایگاههایی را می یابد كه حاوی تعریف آن كلمه هستند. سپس میتوانید به منبع یا منابعی كه می خواهید ‚ مرتبط شوید.
پایگاه News Index برای كسانی كه به اخبار علاقه دارند مناسب است . این پایگاه در سال ۱۹۹۶ تأسیس شد و به شما امكان می دهد كه اخبار را از بیش از ۳۰۰ منبع خبری در سراسر دنیا جستجو كنید . نشانی وب این پایگاه به قرار زیر است :
http://www.newsindex.com
كلمه یا كلماتی را كه میخواهید جستجو كنید. تایپ كنید تا همه مقاله هایی را كه حاوی آن كلمه یا كلمات است پیدا كنید . این پایگاه فهرستی از پیوندگاهها (link) را می یابد كه دارای مقاله یا مقالاتی حاوی كلمه مورد نظر شما هستند. در این فهرست ‚ عنوان مقالات نیز می آید . با تقه زدن روی پیوندگاه ‚ پایگاه News Index شما را به پایگاه حاوی مقاله مورد نظرتان می برد . اگر در جستجوی اطلاعات چندرسانه ای باشید پایگاه Scour.Net را امتحان كنید . نشانی وب این پایگاه بقرار زیر است :
http://www.scurnet.com
پایگاه Scour.Net در پایگاههای جند رسانه ای در اینترنت بدنبال صدا‚ ویدئو‚ یا تصویر می گردد و در پی آن فهرستی از فایلها را به همراه منبع آن ارائه می دهد. روی پیوندگاه هر كدام كه تقه بزنید ‚ Scour آن فایل را بطور خودكار به اجرا در می اورد .