چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

عادت‌های نامطلوب از تغذیه دیروز تا تغذیه امروز


عادت‌های نامطلوب از تغذیه دیروز تا تغذیه امروز
درست غذا بخوریم
تا وقتی‌ عادات‌ غذایی‌ چون‌ زیاد خوردن‌ شیرینی‌جات‌ و نمك‌ و چربی‌ و نیز كم‌مصرف‌ كردن‌ شیر و لبنیات‌ و سایر منابع‌ كلسیم‌ اصلاح‌ نشوند، از هر روش‌ درمانی‌ هم‌ كه‌ برای‌ كنترل‌ این‌ بیماری‌ها استفاده‌ شود، یك‌ گام‌ هم‌ به‌ سمت‌ سلامتی‌ برداشته‌ نخواهد شد. البته‌ اصلاح‌ این‌ عادات‌ غذایی‌ نادرست، گاو نر می‌خواهد و مرد كهن‌ به‌ علاوه‌ یك‌ برنامه‌ غذایی‌ صحیح تا همین‌ یكی‌ دو دهه‌ پیش، خود ما یا مادرانمان‌ برای‌ پذیرایی‌ مهمان‌ از شربت‌ بیدمشك‌ و زعفران‌ و یا فالوده و‌‌ طالبی‌ استفاده‌ می‌كردیم، در هنگام‌ صرف‌ غذا، دوغ‌ جزء جدانشدنی‌ سفره‌ مهمانی‌هایمان‌ بود.‌یادگرفتن‌ عادات‌ خوب‌ دیگران، یك صنعت پسندیده است‌، مثلا یك‌ عادت‌ خوب‌ مردم‌ آسیای‌ جنوب‌ شرقی، استفاده‌ سویا به‌ جای‌ گوشت‌ قرمز است.‌
از قدیمی‌ها یاد بگیریم‌
تغذیه‌ای‌ كه‌ مادران‌ برای‌ مدرسه‌ بچه‌هایشان‌ می‌گذاشتند، نخودچی‌ و كشمش، گندم‌ و شاهدانه‌ بو داده‌ و نان‌ و پنیر و سبزی‌ بود. در آن‌ زمان‌ خبری‌ از یخمك، كاكائو، چیپس‌ و پفك‌ نبود و یا حداقل‌ مانند امروز، بچه‌ها از این‌ تنقلات‌ استقبال‌ نمی‌كردند.‌ در قدیم‌ بدغذایی‌ اصلا وجود نداشت، خانم‌ خانه‌ همه‌ نوع‌ غذایی‌ از باقلاپلو با گوشت‌ و آبگوشت‌ گرفته‌ تا كله‌جوش‌ درست‌ می‌كرد. و همه‌ اعضای‌ خانواده‌ باید بدون‌ اعتراض‌ می‌خوردند. در حالی‌ كه‌ امروزه، ممكن‌ است‌ چندین‌ غذا به‌ دلیل‌ بدغذایی‌ اعضای‌ خانواده‌ اصلا تهیه‌ نشود زیرا‌ مثلا‌‌ خورش‌ كرفس‌ را پدر دوست‌ ندارد، سالاد كاهو را پسر نمی‌خورد و یا املت‌ را همه‌ اعضای‌ خانواده‌ اصلا نمی‌پسندند.‌در گذشته‌ خانم‌ها، اندازه‌ شكم‌ همه‌ را می‌دانستند و غذا را طوری‌ درست‌ می‌كردند كه‌ اصلا دانه‌ برنجی‌ هم‌ باقی‌ نماند، این‌ عادت‌ باعث‌ می‌شد تا غذا تازه‌ به‌ تازه‌ تهیه‌ شود. در آن‌ زمان، خوردن‌ غذا هم‌ طبق‌ برنامه‌ای‌ منظم‌ و سروقت‌ انجام‌ می‌شد، استراحت‌ بعدازظهر نیز راس‌ زمان‌ خاصی‌ و به‌ مدتی‌ معین‌ برقرار بود. در حالی‌ كه‌ امروز، آن‌قدر برنامه‌های‌ روزانه‌ افراد بی‌نظم‌ است‌ كه‌ گاهی‌ افراد شام‌ را به‌ جای‌ ناهار، ناهار را به‌ جای‌ صبحانه‌ می‌خورند، برخی‌ هم‌ اصلا به‌ یاد نمی‌آورند كه‌ چیزی‌ خورده‌اند یا نه.‌ اگر غذاها پرچرب‌ تهیه‌ می‌شدند و یا روغن‌ كرمانشاهی‌ به‌ برنج‌ افزوده‌ می‌شد، در عوض‌ پیر و جوان‌ آنقدر فعالیت‌ می‌كردند كه‌ كمتر كسی‌ چاق‌ می‌شد. در حالی‌ كه، امروز هیچ‌كس‌ وقت‌ نیم‌ساعت‌ ورزش‌ را هم‌ ندارد اما همه‌ می‌توانند چند ساعت‌ پای‌ تلویزیون‌ بنشینند و تخمه‌ بشكنند و چیپس‌ و پفك‌ بخورند!‌
بدون‌ برنج‌ هرگز
خیلی‌ از خانواده‌ها غذای‌ بدون‌ برنج‌ را، غذا نمی‌دانند، حتما باید هم‌ شام‌ و هم‌ ناهار برنج‌ بخورند. آنها از نخوردن‌ برنج‌ هراس‌ دارند و وقتی‌ رژیم‌ لاغری‌ می‌گیرند، می‌گویند <ما نمی‌توانیم‌ برنج‌ را حذف‌ كنیم.> برنج‌ یكی‌ از غذاهای‌ پر انرژی‌ است‌ كه‌ اگر با كره‌ و یا روغن‌ كرمانشاهی‌ تهیه‌ شده‌ باشد، این‌ انرژی‌ صد چندان‌ می‌شود.‌ یكی‌ از عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ قند خون، چربی‌ خون‌ و چاقی، همین‌ برنج‌ است. خیلی‌ها می‌گویند: <عادت‌ داریم‌ آنقدر بخوریم‌ تا دل‌درد بگیریم.> اكثراً‌ بعد از بروز چاقی، مبالغ‌ گزافی‌ را حاضرند، بپردازند تا یك‌ كیلو از وزنشان‌ كم‌ شود، آنها حاضر به‌ انجام‌ هر كاری‌ هستند، بدون‌ آنكه‌ توجه‌ كنند كاری‌ كه‌ انجام‌ می‌دهند تا چه‌ اندازه‌ عوارض‌ دارد. در حالی‌ كه، با ترك‌ این‌ عادت‌ غلط‌ و مصرف‌ متعادل‌ برنج‌ (حداكثر در یك‌ وعده‌ غذایی) می‌توان‌ به‌ راحتی‌ به‌ تناسب‌ اندام‌ دست‌ یافت. دكتر مظهری، رئیس‌ انجمن‌ تغذیه‌ و متخصص‌ تغذیه‌ و رژیم‌ درمانی‌ می‌گوید: <استفاده‌ از انواع‌ رژیم‌های‌ نامتناسب‌ و غیر علمی‌ لاغری، افراد را به‌ ریزش‌ مو، كم‌خونی، پوكی‌ استخوان‌ و ضعف‌ عصبی‌ مستعد می‌سازد در حالی‌ كه‌ با به‌كارگیری‌ یك‌ رژیم‌ غذایی‌ كم‌ كالری‌ مناسب‌ می‌توان‌ به‌ تدریج‌ به‌ نتیجه‌ دلخواه‌ دست‌ یافت.>‌
پیتزا لذیذترین‌ غذای خطرناك
یكی‌ از محبوب‌ترین‌ غذاهایی‌ كه‌ جوانان‌ و نوجوانان‌ و متاسفانه‌ بچه‌ها از آن‌ استفاده‌ می‌كنند، پیتزاست. اكثر متخصصین‌ تغذیه، مصرف‌ پیتزا را به‌ دلیل‌ سوسیس‌ و كالباس‌ و انرژی‌ فراوانی‌ كه‌ دارد، توصیه‌ نمی‌كنند. مطالعات‌ نشان‌ داده‌ است‌ كه‌ مصرف‌ مداوم‌ غذاهایی‌ كه‌ سوسیس‌ و كالباس‌ از اجزای‌ اصلی‌ آنهاست، التهاب‌ روده‌ و معده‌ را به‌ همراه‌ دارد و با مصرف‌ طولانی‌مدت‌ آن‌ فرد مستعد سرطان، خصوصا سرطان‌ كولون‌ نیز می‌شود. دكتر مظهری‌ معتقد است‌ كه‌ انواع‌ همبرگر و پیتزاها ضمن‌ اشتهاآور بودن، فاقد محتوای‌ لازم‌ بوده‌ و باعث‌ انباشتگی‌ انرژی‌ و در نتیجه‌ چاقی‌ می‌شوند.‌ اما استفاده‌ از گوشت‌ مرغ‌و انواع‌ گوشت‌ سفید به‌ جای‌ سوسیس‌ و كالباس‌ به‌ همراه‌ انواع‌ سبزیجات‌ در تهیه‌ این‌ غذا نه‌ تنها ممانعتی‌ در مصرف‌ پیتزا ایجاد نمی‌كند، بلكه‌ یك‌ غذای‌ اصلی‌ و كامل‌ برای‌ همه‌ گروه‌های‌ سنی‌ فراهم‌ می‌كند كه‌ از مزه‌ بی‌ همتایی‌ نیز برخوردار است.‌
شیرموز به‌ جای‌ شیر
امروزه، اكثر بچه‌ها قبل‌ از رفتن‌ به‌ مدرسه‌ اصلا صبحانه‌ نمی‌خورند. در عوض‌ در زنگ‌های‌ تفریح‌ از انواع‌ شكلات، كاكائو، چیپس‌ و بیسكوئیت‌ استفاده‌ می‌كنند. در هنگام‌ برگشت‌ به‌ خانه‌ هم‌ با آلوچه‌ و لواشك، اشتهای‌ خود را كور می‌كنند و جایی‌ برای‌ ناهار باقی‌ نمی‌گذارند. به‌ جای‌ یك‌ عصرانه‌ مغذی‌ به‌ خوردن‌ شیرینی‌جات‌ می‌پردازند و كمتر از میوه، شیر و لبنیات‌ و انواع‌ سبزی‌های‌ خام‌ استفاده‌ می‌كنند.‌ بچه‌ها به دلیل‌ بوی‌ شیر، آن‌ را دوست‌ ندارند و اصلا از این‌ نوشیدنی‌ استفاده‌ نمی‌كنند در حالی‌ كه‌ می‌توان‌ به‌ جای‌ شیر، شیرموز، شیركاكائو (با كاكائو كم) و شیرهویج‌ را به‌ بچه‌ داد. با این‌ كار یك‌ عادت‌ بد به‌ یك‌ عادت‌ خوب‌ تبدیل‌ می‌شود همچنین‌ می‌توان‌ با استفاده‌ از، ذرت‌ بو داده‌ (پاپ‌ كورن) و انواع‌ كیك‌های‌ خانگی‌ در كنار شیر یك‌ عصرانه‌ كامل‌ برای‌ بچه‌ها تهیه‌ كرد.‌
دكتر مظهری‌ در زمینه‌ مصرف‌ شیر می‌گوید:< مصرف‌ فرآورده‌های‌ لبنی‌ نظیر شیر‌ و ماست‌ در دوران‌ كودكی‌ به‌ دلیل‌ پروتئین‌ و كلسیم‌ فراوانی‌ كه‌ دارند، نه‌ تنها مانع‌ از بروز پوكی‌ استخوان‌ در سنین‌ سالمندی‌ می‌شود بلكه‌ میزان‌ قد را نیز افزایش‌ می‌دهد، زیرا در صورتی‌ كه‌ فرد استعداد بلندی‌ قد را ازنظر ژنتیكی‌ نیز داشته‌ باشد، عواملی‌ چون‌ عدم‌ تامین‌ ریزمغذی‌ها و سیری‌ زودرس‌ ناشی‌ از مصرف‌ تنقلات‌ مصنوعی‌ در كوتاه‌ قدی‌ بسیار موِ‌ثر است.‌>در لوبیای‌ سویا تركیبی‌ شبیه‌ به‌ هورمون‌ استروژن‌ وجود دارد كه‌ ایزو‌ فلاون‌ نامیده‌ می‌شود و به‌ دلیل‌ فعالیت‌ استروژنیك، مانع‌ از بروز بسیاری‌ از بیماری‌ها می‌شود. دكتر احمد زند مقدم، دانشیار دانشكده‌ پیراپزشكی، دانشگاه‌ علوم‌پزشكی‌ اهواز می‌گوید:‌<مصرف‌ سویا به‌ دلیل‌ ایزوفلاون‌هایی‌ كه‌ دارد مانع‌ از بروز سرطان‌ سینه، پروستات، پوكی‌ استخوان‌ و بیماری‌های قلبی عروقی می شود.در صورتی كه پروتئین سویا جایگزین پروتئین حیوانی شود خصوصا در افرادی‌ كه‌ دارای‌ كلسترول‌ بالایی‌ هستند، میزان‌ كلسترول‌ خون‌ كاهش‌ می‌یابد. اما آیا كیفیت‌ سویاهای‌ تولید شده‌ در كشور‌، مانند ژاپن‌ مرغوب‌ است‌ و همان‌ ارزش‌ غذایی‌ را دارد؟> با وجودی‌ كه‌ روزبه‌روز از شیوع‌ بیماری‌های‌ عفونی‌ كم‌ می‌شود ولی‌ بر شمار مبتلایان‌ به‌ بیماری‌هایی‌ افزوده‌ می‌شود كه‌ با نحوه‌ زندگی‌ خصوصا عادات‌ روزانه‌ ما ارتباط‌ دارند.
منبع : روزنامه سلامت


همچنین مشاهده کنید