انتفاضه سوم؛ کابوس اسرائیل

اما با گذشت پنج سال از عمر انتفاضه كنونی (انتفاضه دوم) می توان به این نتیجه رسید كه تخلیه شهرك های صهیونیستی و خروج نیروهای ارتش شارون متاسفانه تنها با جنگ علیه آنان ممكن است؛ درست مشابه آنچه كه در عقب نشینی های اسرائیل از سینا و جنوب لبنان اتفاق افتاد.دولت اسرائیل این عقب نشینی را نشانه قدرت و نه ضعف خود می داند. شارون كه خود معمار این شهرك ها است، سعی دارد تخریب آنها را با ذكر دلایل جمعیت شناختی توجیه كند؛ جدا شدن از یك و نیم میلیون سكنه غزه كه ۲۰ درصد جمعیت فلسطین را تشكیل می دهند و دو درصد سرزمین فلسطین باستان را به خود اختصاص داده اند. به هر صورت تعداد سكنه اسرائیل با مقوله «دموكراسی یهودی» در تعارض آشكار است و این تعارض تنها زمانی قابل توضیح است كه گفته شود اسرائیل از قبل تصمیم بر الحاق غزه به خود را داشته است.اما حقیقت امر این است كه هزینه تامین امنیت شهرك ها بسیار بالا رفته و نه تنها اوضاع آنها ناپایدار است، بلكه روحیه ارتش اسرائیل نیز رو به ضعف نهاده است. به گفته یكی از تحلیلگران مطرح اسرائیلی، فلسطینی ها در این نبرد «با كسب چندین برتری» به پیروزی دست یافته اند. از این رو است كه فلسطینی های ساكن غزه آزادی این منطقه را شكستی تحقیرآمیز برای اشغالگران و موفقیتی شیرین برای خود، آن هم پس از سال ها مقاومت و پایداری می دانند. یكی از شعارهای تازه و محبوب فلسطینی ها چنین است: «امروز غزه، فردا قدس و كرانه باختری.» اسرائیل از لحاظ قانونی و همچنین از سوی كشورهای جهان تحت فشار است تا پس از تخلیه چهار شهرك محصور خود در كرانه باختری به عقب نشینی هایش ادامه دهد. اما انتظار می رود شارون با فرصت طلبی از جایگزینی فلسطینی ها در غزه استفاده كرده و علاوه بر ایجاد وقفه در روند صلح، سلطه اسرائیل بر كرانه باختری را كه ده برابر از غزه بزرگتر است گسترش دهد. در صورتی كه دولت بوش، رئیس جمهور آمریكا، تحت عنوان طرح «حكومت فلسطینی، نخست در غزه» با دولت شارون كنار بیاید، آنگاه آغاز انتفاضه سوم قریب الوقوع خواهد بود.شاخه های نظامی فلسطین در تلاشند تا عملیات خود را بیشتر به سمت كرانه باختری معطوف كنند تا بدین طریق كابوس اسرائیل در غزه را به واقعیتی مشهود در كرانه باختری تبدیل نمایند. به نوشته روزنامه اسرائیلی هاآرتص انتفاضه سوم می تواند خروج اسرائیلی ها از ۹۰ درصد اراضی كرانه باختری را شتاب دهد. شارون در اظهارات خود چنین بیان داشته كه در صورت بروز خشونت از سوی فلسطینی ها، به اقدامات تلافی جویانه بی سابقه ای دست خواهد زد. اما باید گفت كه ۳۸ سال توسل به زور از سوی اسرائیل در ارعاب فلسطینی ها موثر نبوده است و به كار بستن زور و فشار بیشتر تنها چرخه خشونت را نابسامان تر خواهد كرد. علاوه بر این مناخم مازوز دادستان كل اسرائیل به شارون هشدار داده در صورتی كه ارتش اسرائیل دست به اقدامات تلافی جویانه علیه مراكز جمعیتی فلسطینی ها بزند (كه غیر از این را نمی توان متصور بود)، اسرائیل به عنوان «جنایتكار جنگی» شناخته خواهد شد.مسئله اسرائیل به واسطه نزدیكی این كشور با فلسطینی ها بسیار پیچیده است، زیرا در این شرایط عملاً جنگ افزارهای هسته ای و غیرهسته ای اسرائیل بلااستفاده می ماند. از سوی دیگر، توازن قدرت در مناطق كوچك توسط فلسطینی هایی تعیین می شود كه حاضرند در راه وطنشان كشته شوند و روزبه روز بر تعدادشان افزوده می شود. ضمناً از تعداد اسرائیلی هایی كه مایل به دفاع از پروژه اشغالند هر روز كاسته می شود. غزه نمود بارزی از این واقعیت است.پیشتر قدرت های استعماری بزرگتر و قاطع تری نسبت به اسرائیل وجود داشته اند كه همگی در برابر جنبش های مقاومت مصمم و با انگیزه شكست خورده اند و در این رویارویی ها جان بسیاری را نیز فدا كرده اند. شكست اشغال اسرائیلی ها، مانند ناكامی فرانسه، انگلیس و آمریكا با گذشت زمان به اثبات خواهد رسید.برخلاف پنداشت همگان، مقاومت فلسطین _ كه به معنای حق اساسی مردم فلسطین در مبارزه با بی عدالتی است- نه تنها با ناامیدی روبه رو نمی شود، بلكه از امید فلسطینی ها به آزادی نیز رونق می گیرد. فلسطینی ها همچون دیگر ملل ستمدیده افراط در پیگیری آزادگی های خود را گناه نمی دانند و میانه روی در دفاع از عدالت را نیز فضیلت نمی شمرند (تعبیری كه سناتور سابق آمریكایی برای گلدواتر به كار برده بود). با این وجود، تمام این نكات باز هم نمی تواند حمله به شهروندان یهودی را توجیه كند. حملات انتحاری هرچند ممكن است در كوتاه مدت تاثیر داشته باشند، اما از لحاظ اخلاقی نادرستند و در طولانی مدت نیز نتیجه عكس به بار می آورند. بدین ترتیب، بار اخلاقی چنین اعمالی همچنان بر شانه های آنهایی سنگینی خواهد كرد كه با اشغالگری های نظامی خود به رواج تروریسم دولتی دست می زنند. چند سال پیش چهار تن از سران سابق سرویس امنیتی اسرائیل اعلام كردند كه اسرائیل در نتیجه انتفاضه فلسطین در «آستانه آشوب» قرار گرفته است. ارزیابی آنان صرفاً از دیدگاه نظامی نبود، بلكه یك نتیجه گیری جامع بود كه جنبه های اقتصادی، روانی و امنیتی را نیز مد نظر داشت.شكی نیست كه بروز انتفاضه ای دیگر در كرانه باختری نسبت به دو قیام پیشین، به اسرائیل و فلسطینی ها زیان بیشتری وارد خواهد كرد. آنهایی كه تاب تحمل آتش جنگ را ندارند زودتر از دیگران صحنه را ترك می كنند. اگر از من بپرسید، در جواب خواهم گفت این اسرائیل است كه صحنه را ترك خواهد كرد. اما در این میان یك نكته مهم نیز وجود دارد: هر گونه مقاومت فلسطینی باید از لحاظ وسعت تنها به كرانه باختری محدود شود و در نهایت در همین منطقه نیز خاتمه یابد. ضمناً باید برای برقراری همزیستی مسالمت آمیز آزادی عمل لازم هم وجود داشته باشد. برخلاف غزه، جنوب لبنان و سینا باید توجه داشت كه كرانه باختری آخرین و باریكترین خط دفاعی اسرائیل است. عقب نشینی اسرائیل از این منطقه تنها با به اوج رسیدن مداخله جوامع بین المللی انجام خواهد شد و با كشمكش های شدید داخلی بر سر قدرت همراه خواهد بود. مقاومت فلسطین و فشارهای جوامع بین المللی باعث شده تا اجتماعات سكولار و طبقات میانی و تجارت پیشه اسرائیل كه از ثبات، صلح و مرزهای باز سود می برند از شاخه های مذهبی و افراط گرایی كه بازارشان از درگیری، تنش و ایده اسرائیل بزرگ رونق می گیرد هر چه بیشتر فاصله بگیرند.آن دسته از اسرائیلی هایی كه در پی شكوفایی كشورشان و عادی سازی شرایط حاكم بر آنند در جنگ غزه به پیروزی دست یافته اند. آنها هم اكنون باید با عمل سریع خود، این نكته را تضمین كنند كه عقب نشینی از غزه تنها مقدمه ای بر عقب نشینی از كرانه باختری است. بدین شیوه است كه از آغاز انتفاضه ای خونین تر جلوگیری خواهد شد.
* مروان بشاره، استاد مدعو دانشگاه آمریكایی پاریس، كتاب «فلسطین/ اسرائیل: صلح یا آپارتاید» را تالیف كرده است.
منبع: هرالد تریبون
مروان بشاره*
ترجمه: سیدمحمد فكورپور

منبع : روزنامه شرق