خودشناسی پیش از زوج‌شناسی

امروزه یکی از مشکلات زوج‌های جوان که به واسطه آن کانون‌های خانوادگی در همان سال‌های اولیه از هم می‌پاشد، نبود شناخت کامل زوجین از همدیگر است. نگاهی به پرونده‌های دادگا‌ه‌های خانواده نشان می‌دهد که بسیاری از زوجین بدون شناخت و آگاهی کامل از یکدیگر اقدام به ازدواج و تشکیل خانواده می‌کنند. در برخی از اوقات زوج‌های جوان بعد از عقد رسمی یا به اصطلاح ”دوران عقد“ موفق به شناخت نسبی از زوج یا زوجه می‌شوند و به این آگاهی می‌رسند که در بسیاری از موارد با یکدیگر اختلاف‌نظر و سلیقه دارند، یا آنکه هویت پنهان‌شان مشخص می‌شود. همه این مسائل ریشه در عدم شناخت زوج یا زوجه قبل از ازدواج دارد. دکتر مصطفی اقلیما، رئیس انجمن مددکاران ایران در این‌باره می‌گوید: امروزه ازدواج در بین جوانان مفهوم اصلی خود را که همان پیدا کردن شریک مناسب برای یک زندگی ایده‌آل است، از دست داده است و جوانان در امر ازدواج به دنبال برآورده کردن منافع اقتصادی خود و هدف‌های دیگر هستند و با وجود این مسائل دیگر شناخت طرفین قبل از ازدواج مفهوم و معنی نخواهد داشت. وی در ادامه می‌افزاید: پژوهش‌ها و یافته‌های انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که برخی از جوانان از روی اجبار خانواده ازدواج می‌کنند یا اینکه بعضی از جوانان برای آنکه از خانواده خود جدا شوند و آزادی بیشتری پیدا کنند و به‌عبارت دیگر تحت فشار والدین خود نباشند، تشکیل خانواده می‌دهند.دکتر اقلیما بیان می‌کند، بررسی‌های انجام شده حاکی از آن است که ۸۰ـ۷۰ درصد پسران هدف از ازدواج خود را به‌دنبال کسب موقعیت بهتر و شرایط رفاهی مناسب برای زندگی می‌دانند، که با وصلت با دخترانی از خانواده‌های مرفه حاصل می‌شود. از سوی دیگر بیشتر ازدواج‌ها در کشور ما ـ نزدیک به ۸۰ درصد ـ به شیوه سنتی (خواستگاری) صورت می‌گیرد، که در این صورت زوجین موفق به شناخت کامل از همدیگر نمی‌شوند. این در حالی است که قبل از ازدواج طرفین تظاهر به داشتن شرایط مطلوب برای ازدواج موفق می‌کنند، اما گذشت زمان به تدریج اختلافات و عدم تفاهم را به زوجین نشان می‌دهد. دکتر اقلیما ر پایان می‌گوید: یکی از دلایلی که سبب شده است کانون گرم خانواده امروزه استحکام و دوام چندانی نداشته باشد این است که جوانان به ازدواج به‌صورت هدف‌های مقطعی نگاه می‌کنند و از سوئی وقتی آنها به هدفشان رسیدند دیگر به عواقب آن مانند طلاق‌ و... نمی‌اندیشند. دکتر فرید خدائی، روانپزشک در این‌باره می‌گوید: شناخت زوجین قبل از ازدواج مهم است اما پیش از آنکه طرف مقابل را بشناسم، باید خود را شناخته باشیم. فرد باید بداند چه کسی است که چه انتظاراتی دارد. مشکل ما این است که از جوانان انتظار داریم، یک جور و یک شکل باشند. این امر موجب می‌شود از ویژگی‌های فردی آنان غافل شویم. توقع داریم همه جوانان تحصیل کنند، همه پزشک شوند و همه با فلان معیار و فلان مشخصه ازدواج کنند. او در ادامه می‌افزاید: ما باید اجازه دهیم جوانان خود را بشناسند تا پس از شناخت خود بتوانند شخص ایده‌آلشان را پیدا کنند. با توجه به شرایط جامعه خواه ناخواه جوانان در دانشگاه، محیط کار، کوچه و... با هم آشنا می‌شوند. اگر آنها بتوانند با شناختی صحیح از خود و شخص مقابل به او نزدیک شوند به تبع، احساس همبستگی و وابستگی هم ایجاد می‌شود. خدائی در پایان می‌افزاید: اگر خانواده‌ها در جریان این رابطه باشند و فرزندانشان را راهنمائی کنند، جوانان می‌توانند پله‌های بعدی را پشت سر بگذارند و ازدواجی موفق داشته باشند.”دکتر مجید ابهری“ آسیب‌شناسی اجتماعی نیز در این‌باره می‌گوید: عمده‌ترین دلیل ناموفق بودن ازدواج‌های امروزی این است که معیارهای انتخاب همسر در زمان ازدواج غیرمنطقی و صرفاً براساس ظواهر و مادیات است. از نظر آسیب‌شناسی، والدین در موقع ازدواج معیارهائی را در نظر می‌گیرند که منجر به دوام زندگی افراد می‌شود.دکتر ابهری می‌افزاید: آشنائی پیش از ازدواج اگر براساس معیارهای منطقی نباشد، دوران شیرینی است که فرد در آن زمان قادر به کشف حقایق نیست. علاقه براساس عادت ایجاد می‌شود. آنچه به‌عنوان علاقه مطرح است، یک نوع وابستگی عاطفی است. اما عشق واقعی چیز دیگری است. پس کسانی‌که بعد از چند سال زندگی از هم جدا می‌شوند هرگز عاشق نبوده‌اند.دکتر ابهری می‌گوید: بالا رفتن آمار افسردگی، اعتیاد و خودکشی، دختران خیابانی، کودکان بی‌سرپرست همه و همه عوارض ازدواج‌های نسنجیده است.اگر چه امروزه محاکم قضائی همواره اعتیاد، بی‌کاری، اختلاف‌نظر و... را علل اصلی طلاق اعلام می‌کنند اما به‌نظر من هیچ‌کدام از آنها دلایل واقعی نیستند. دلزدگی، خستگی، بیزاری و... عمده دلایل طلاق جوانان است که نشانی از عدم شناخت صحیح و تصمیم‌گیری درست است.دکتر ابهری در پایان بیان می‌کند: جوانان نباید پیدا کردن شناخت را بهانه‌ای برای ادامه روابط غیرقانونی قرار دهند. چون نتیجه این روابط مستقیماً به خودشان باز می‌گردد. ضربه‌ای که زنان از این روابط می‌خورند خیلی بیشتر از طرف مقابل است که افزایش روزافزون تعداد دختران فراری از آن جمله است.خلاصه کلام آنکه شناخت برای ازدواج لازم است به شرطی که شناخت حقیقی و همه‌جانبه باشد. بسیاری از جوانان امروزی متأسفانه به این امر زیاد توجه نمی‌کنند. در حالی‌که اولین امر برای ازدواج شناخت متقابل دو طرف از همدیگر است. از طرف دیگر باید به نقش مشاوره‌ای ازدواج که امروزه خوشبختانه، بسیار گسترش یافته است، بسیار توجه کرد. مشاوران ازدواج می‌توانند با مشاوره زوج‌های جوان، آنان را در انتخاب دقیق همسرانشان یاری کنند. و از سوی دیگر باید این فرهنگ یعنی کمک و مشاوره در امر ازدواج در بین جوانان گسترش پیدا کند. تا ما شاهد روند کاهش طلاق در جامعه نباشیم. این در حالی است که ریشه‌های طلاق در جامعه فعلی ما ریشه در عدم شناخت صحیح زوج‌ یا زوجه قبل از ازدواج دارد.

منبع : روزنامه اعتماد