پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


افزایش تولید ماهی و کاهش هزینه ها با استفاده از سیستم تعبیه قفس درون استخر


افزایش تولید ماهی و کاهش هزینه ها با استفاده از سیستم تعبیه قفس درون استخر
سیستم تعبیه قفس درون استخر، ارائه روشی است كه بواسطه آن گونه های با ارزش درون قفس های معلق در استخرو گونه هایی كه بوسیله فیلتر كردن تغذیه می كنند ،درآب استخر و خارج از قفس ها نگهداری می شوند . در این سیستمها ، ماهیان درون قفس از جیره غذایی با پروتئین بالا استفاده می نمایند در حالیكه ماهیان درون استخر غذای خود را از غذا های طبیعی درون استخر بدست می آورند ( استفاده از ضایعات غذایی قفس ها و مدفوع ماهیان ، كه سبب باروری آب استخر می شود ) .
سیستمهای بكارگیری قفس درون آب ،دارای فواید بسیاری می باشد كه از آن جمله می توان به پرورش ماهی با كنترل غذادهی درون سیستم ، استفاده از تمام سطوح آب و تولید بالا با توجه به گردش ساده سیستم ، نام برد كه در این سیستم گردشی ، ماهیان در قفس رشد كرده و بزرگ می شوند در حالیكه در درون استخر، ماهیان كوچكتر در حال پرورش و رشد می باشند .در این سیستم از ضایعات غذایی ماهیان درون قفس ، ماهیان كوچكتر و در حال رشد درون استخر استفاده می نمایند كه این عملیات درسیستمهای پرورش متراكم كمتر می تواند به مرحله اجرا در آید . دراین سیستمها ماهیان كوچك در استخرها با ظرفیت مشخص ، ذخیره شده و بوسیله ضایعات غذایی ماهیان درون قفس ، رشد می كنند و به وزن بازاری می رسند . زمانیكه ماهیان به وزن بازاری رسیدند و ظرفیت استخرها كامل شد ، ماهیان به درون قفس ها منتقل می گردند تا به تدریج به بازار مصرف عرضه شوند ، در این زمان بچه ماهیان جدید جهت پرورش به استخر معرفی می گردند .
آزمایش سیستم در كشور تایلند
در كشور تایلند مطالعاتی بر روی استخرهای آبزی پروری كه از علم دینامیك بهره می برند ، انجام شد . سازمان حمایت از برنامه ها و همكاریهای پژوهشی ( CRSP ) اخیراً در این كشور از سیستمهای ایجاد قفس درون استخر ، با استفاده از تركیب گونه ای ماهیان ( از نظر رهاسازی نوع ماهی در قفس و استخر ) استفاده نمودند كه به نتایج قابل قبولی در رهاسازی تیلاپیا در استخر و رهاسازی گربه ماهی یا تیلاپیا در قفس ، دست یافتند . بطوریكه در این سیستمها ، با توجه به استفاده از تمامی سطوح آب جهت پرورش ، تولیدات بیشتری را در محصولات قفس و استخر شاهد بودند . این درصورتی تحقق می یابد كه در اداره سیستم ، مدیریت قوی وجود داشته باشد .
آزمایش استفاده از گربه ماهی و تیلاپیا در این سیستم
در منابعی ذكر گردیده كه گربه ماهی هیبریدی ( Clarias cephalus x c.garie pinus ) را در قفس و تیلاپیای با اندازه بزرگ را ( Oreochromis niloticus ) در استخر ، رهاسازی نمودند . ‌این آزمایش با قرار دادن ۲-۱ قفس در استخر از نظر تولید بیشتر، موفق تر از ذخیره سازی با تراكم بالا در استخرها می باشد . در نتیجه این آزمایش ،‌تولید خالص ماهی بیشتر از ۵۶ تن در هكتار در طول سال بوده است .اغلب این سیستمها با توجه به مدت زمان نگهداری غذا در مزرعه ، از یك قفس در استخر استفاده می نمایند (‌با توجه به استفاده از غذای كنسانتره با پروتئین بالا )‌،‌در این روش در طول یك روز پرورش در یك هكتار استخر پرورشی ، مقدار ۷/۳ كیلوگرم نیتروژن و یك كیلوگرم فسفر در استخر آزاد می گردد .این میزان مشابه بهترین شرایط باروری استخر به روش كوددهی در دیگر آزمایشات بعمل آمده از سوی CRSP می باشد،كه مقدار ۴ كیلوگرم نیتروژن و یك كیلوگرم فسفر در طول یك روز پرورش در یك هكتار استخر ایجاد می گردد .در مكانهایی كه از یك قفس در درون استخر استفاده می كنند ، حدوداً ۴۸ % نیتروژن و استفاده از دو قفس در استخر حدود ۳۴ % نیتروژن به محیط اضافه می گردد .نگهداری تیلاپیاهای بزرگ به مقدار ۱۳ % ( استفاده از یك قفس )‌ و مقدار ۴ % ( استفاده از دو قفس )نیتروژن را به محیط آبی اضافه می نماید . این در حالیست كه میزان فسفر به ترتیب ۶۱ % و ۴۲ % محاسبه گردیده است .این سیستم آبزی پروری ( ‌استفاده از قفس درون استخر )‌ سبب افزایش غذا در استخرهایی كه در آنها فقط استفاده از غذای طبیعی مرسوم بوده ، ‌می شود و از طرف دیگر تیلاپیاهای كوچكتر با ضایعات مواد غذایی و با باروری استخرها رشد و پرورش می یابند
آزمایشات بعمل آمده بر روی تیلاپیا
دومین سری آزمایشات CRSP با استفاده از تیلاپیاهای بزرگ ( تیلاپیای نیل ) در قفس و رهاسازی تیلاپیاهای كوچكتر ( تیلاپیای نیل ) در استخر انجام شد . این آزمایش در حالیكه قفس ها با ۵۰ قطعه تیلاپیا در هرمتر مكعب و استخرها با ۱۴ قطعه تیلاپیا درهر متر مكعب ماهیدار شده بودند ، نتایج خوبی در برداشت .تیلاپیاهای ذخیره شده در قفس ها ، دارای بازماندگی ۹۸ % بودند كه در طول ۹۰ روز پرورش ، تیلاپیاها از وزن ۱۲۰ گرم به وزن ۴۵۶ گرم رسیدند كه تولید خالص سالانه ،‌۱۸ تن درهكتار بوده است .در استخرها تیلاپیاهای كوچك از وزن ۱۶ گرم به وزن ۱۲۴ گرم رسیدند ، بطوریكه بازماندگی آنها ۹۲ % بوده و تولید خالص سالانه در استخرها ،۲/۶ تن در هكتار برآورد گردیده است .میزان افزایش مواد آلی در این سیستم پرورشی ، بطور روزانه تقریباً ۷/۱ كیلوگرم نیتروژن و ۳۷/۰ كیلوگرم فسفر در هكتار برآورد شده است . كه این مقادیر ،كمتر از مقادیری است كه در بهترین شرایط باروری توسط كوددهی ایجاد میگردد ماهیان درون قفس و استخر مجموعاً در حدود ۵۰ % نیتروژن و ۶۰ % فسفر را به محیط آبی تزریق می نمایند در حالیكه ماهیان درون استخر فقط ۱۳ % نیتروژن و ۱۵ % فسفر به محیط آبی اضافه می كنند .
چگونگی حركت و متابولیسم در استخرها
میزان اكسیژن ، آمونیوم و پلانكتون در شرایط مختلف پرورش با توجه به افزایش میزان مواد آلی ارزیابی می گردد . در تمامی استخرها با افزایش مواد آلی ، میزان اكسیژن ۷۵-۱۰۰ درصد كاهش می یابد ولی میزان اكسیژن تا حد صفر تقلیل نمی یابد . مقدار نیتروژن با افزایش مواد آلی ماهی افزایش می یابد . وقتی كه افزایش میزان مواد آلی در حدود ۸/۰ كیلوگرم بر متر مربع باشد ، مقدار آمونیوم از حد صفر تجاوز می نماید .
در مورد حركات پلانكتونی نیزنتایج بدست آمده مانند نتایج قبلی بوده است ، اگر افزایش مواد آلی در حد ۳/۰ كیلوگرم بر متر مربع باشد میزان كلروفیل از حد صفر تجاوز می نماید . این نتایج بیانگر امكانپذیر بودن كاهش نیتروژن و ظرفیت پلانكتونی در آبهای جاری است اما انجام این عمل مستلزم كاهش میزان مواد آلی است كه شاید از نظر اقتصادی عملی و امكانپذیر نباشد.
نتیجه گیری
نتایج آزمایشات اخیر به استفاده از قفس درون استخر تاكید دارد . در این روش ، سود قابل توجهی را در استخرهای بارور شده پرورش تیلاپیا (به روش نیمه متراكم) شاهد خواهیم بود .این در حالیست كه استفاده از این روش سبب كاهش بار نیتروژنی و تصفیه آب نیز خواهد شد . همچنین تولید تیلاپیا خارج از قفسهاو درون استخرها ، عمدتاً بدون صرف هزینه انجام می شود ، در حالیكه استفاده از غذا فقط برای ماهیان درون قفس ها جهت رشد بیشتر استفاده می گردد .در این روش ، تولید محصول قابل توجه می باشد و این تركیب پرورشی حتی برای منابع آبی خرد ( مزارع كوچك ) با استخرهای كم نیز می تواند مد نظر قرار گیرد .
منبع : پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران


همچنین مشاهده کنید