پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

کو‌کی‌ها و مسائل امنیتی


● کوکی چیست؟
«کوکی» بخش کوچکی از اطلاعات فرستاده شده توسط وب‌سرور برای ذخیره در مرورگر است تا بتواند بعدا از طریق آن مرورگر، دوباره خوانده شود. دیتای ذخیره شده برای اینکه وب‌سرور یک سایت، اطلاعات مشخصی را درباره بازدیدکننده آن وب‌سایت خاص بداند، مفید است. کوکی فرمت فایل متنی را دارد که در دایرکتوری مربوط به مرورگر ذخیره می‌شود و در هنگامی که مرورگر در حال اجراست در حافظه RAM قرار می‌گیرد. این اطلاعات می‌تواند هنگامی که کاربر از وب‌سایت خاصی خارج شد، در هارد درایو ذخیره شود.کوکی‌ها ابزار بسیار مهمی برای نگهداشتن state روی وب هستند. state به توانایی یک برنامه برای کار با کاربر بصورت محاوره‌ای اشاره دارد. برای مثال، شما برای استفاده از قطار یا اتوبوس بلیت رزرو می‌کنید. در روز سفر، هنگامی که بلیت را نشان می‌دهید، اجازه خواهید یافت که وارد قطار یا اتوبوس شوید، در غیراینصورت مسوول وسیله نقلیه نمی‌داند که آیا شما این اجازه را دارید یا خیر. در حقیقت در اینجا بلیت برای نگهداشتن state‌ بین شما و مسوول قطار مهم است. HTTP یک پروتکل بدون قابلیت state‌ است. به این معنی که هر بار مشاهده یک سایت توسط سرور بعنوان اولین مشاهده کاربر تلقی می‌شود. به این معنی که سرور همه چیز را بعد از هر درخواست فراموش می‌کند، مگر اینکه یک بازدید‌کننده برای یادآوری آینده به سرور به طریقی مشخص گردد. کوکی‌ها این کار را انجام می‌دهند.کوکی‌ها فقط می‌توانند به وب‌سرور بگویند که آیا شما قبلا هم از سایت دیدن کرده‌اید و اطلاعات کمی (مثلا یک شماره کاربر) در مرتبه بعد که از سایت دیدن می‌کنید از خود وب‌سرور به آن برگردانند. بیشتر کوکی‌ها هنگامی که از مرورگر خارج می‌شوید از بین می‌روند. نوع دیگری از کوکی‌ها بعنوان کوکی ماندگار وجود دارند که تاریخ انقضاء دارند و تا آن تاریخ روی هارددرایو شما باقی می‌مانند. کوکی ماندگار می‌تواند برای ردگیری عادات وبگردی یک کاربر با مشخص‌کردن وی هنگام مراجعه مجدد به یک سایت مورد استفاده قرار گیرد. اطلاعات در مورد اینکه اهل کجا هستید و به چه صفحات وبی سر می‌زنید در فایلهای لاگ یک وب‌سرور وجود دارد و می‌تواند برای ردگیری رفتار وبگردی کاربران مورد استفاده قرار گیرند، اما کوکی‌ها آن را آسانتر می‌کنند.
●چگونه می‌توان از وجود کوکی‌های ماندگار روی سیستم مطلع شد؟
کوکی‌های ماندگار در مکانهای مختلفی روی سیستم شما بسته به مرورگر وب و نسخه‌ای از آن که استفاده می‌کنید، ذخیره می‌شوند. نت‌اسکیپ تمام کوکی‌های ماندگارش را در فایلی به نام cookies.txt روی کامپیوتر شما در دایرکتوری نت‌اسکیپ ذخیره می‌کند. می‌توانید این فایل را با یک ویرایشگر متن باز و ویرایش کنید و یا هر کوکی را که نمی‌خواهید نگهدارید، پاک کنید و چنانچه می‌خواهید از دست تمام کوکی‌ها خلاص شوید، فایل را پاک کنید. اینترنت‌اکسپلورر کوکی‌های ماندگار را در فایلهای جداگانه ذخیره می‌کند و توسط نام کاربر و نام دامنه سایتی که کوکی را فرستاده است، نامگذاری می‌کند. برای مثال john@ciac.txt. این کوکی‌ها در دایرکتوری /Windows/cookies یا /Windows/profiles/cookies ذخیره می‌شوند. می‌توانید هرکدام از این کوکی‌ها را که نمی‌خواهید، پاک کنید. می‌توانید این فایلها را بازکنید تا ببینید از کجا آمده‌اند و چه اطلاعاتی دارند. برای مثال آنچه می‌بینید محتویات یک کوکی IE‌ هستند.
WEBTRENDS_ID
۶۱.۱.۱۲۹.۵۸-۱۰۴۱۷۸۹۹۹۵.۱۲۱۰۳۰
www.bazee.com/
۱۰۲۴
۳۸۷۲۷۳۷۱۵۲
۳۰۲۷۱۷۶۳
۳۷۳۱۷۳۱۶۳۲
۲۹۵۳۷۵۰۸
این فایل کوکی abhishek@www.bazee.txt (abhishek شناسه فرد وارد شونده به سایت است) نامیده شده است. کوکی‌ها ممکن است اطلاعات مختلفی را دربرداشته باشند که بسته به کوکی متفاوت است.در این کوکی IP فرد نیز (۶۱.۱.۱۲۹.۵۸) ذخیره شده است. در اینجا قصد وارد شدن به جزئیات را نداریم.
● کوکی‌ها برای چه استفاده می‌شوند؟
یک استفاده از کوکی‌ها برای ذخیره کلمات عبور و شناسه‌های برای وب‌سایتهای خاص است. همچنین برای ذخیره اولویتهای کاربران در صفحات آغازین نیز استفاده می‌شوند. در این حالت مقداری از هارد کامپیوتر شما برای ذخیره این اطلاعات از مرورگرتان تقاضا می‌شود. بدین طریق، هر زمان که به آن وب‌سایت وارد می‌شوید مرورگر شما بررسی می‌کند که ببیند آیا الویتهای از پیش تعیین‌شده‌ (کوکی) برای آن سرور مشخص دارید یا خیر. اگر اینطور باشد، مرورگر کوکی را همراه با تقاضای شما برای صفحه وب، به وب‌سرور ارسال خواهد کرد. مایکروسافت و نت‌اسکیپ از کوکی‌هایی برای ایجاد صفحات آغازین شخصی روی وب‌سایتهایشان استفاده می‌کنند. استفاده‌های معمول که شرکتها بخاطر آنها از کوکی استفاده می‌کنند شامل سیستمهای سفارش آنلاین، شخصی‌سازی سایتها و ردگیری وب‌سایتها می‌شود.کوکی‌ها منافعی دارند. شخصی‌سازی سایت یکی از مفیدترین استفاده‌های کوکی‌ها است. برای مثال، فردی وارد سایت CNN (یا حتی MyYahoo) می‌شود اما نمی‌خواهد اخبار تجاری را ببیند. این سایت به فرد اجازه این انتخاب را می‌دهد. از این به بعد (یا تا زمانیکه کوکی منقضی می‌شود) این شخص اخبار تجاری را وقتی به سایت CNN‌ متصل می‌شود، نمی‌بیند. حتما تا حالا دیده‌اید که در بعضی وب‌سایتها هنگامی که با استفاده از شناسه و گذرواژه وارد می‌شوید، انتخابی تحت عنوان «مرا دفعه بعد بخاطر داشته باش» وجود دارد. این امر با ذخیره شدن شناسه و کلمه‌عبور شما در یک کوکی روی کامپیوترتان، میسر می‌شود.بعضی بازدیدکنندگان آن را بعنوان تعرض به حریم خصوصی می‌پندارند برای وب‌سایتهایی که روند فعالیتشان روی یک سایت را ردگیری می‌کنند. این کمک می‌کند که اطلاعات و سرویس‌های مورد جستجو را بسرعت بیابید و بدون تاخیر به سر کار اصلی خودتان برگردید. آمار برای طراحی مجدد سایت بسیار مهم هستند. گاهی مدیر سایت نیاز دارد بداند آیا ۱۰۰ نفر مختلف از سایتش بازدید کرده‌اند یا فقط یک فرد (یا روبات)‌ بطور پیوسته ۱۰۰ مرتبه دکمه reload (یا refresh) را انتخاب کرده است. کوکی‌ها کاربردهای دیگری نیز دارند و یکی از آنها امکان ردگیری فعالیت کاربران است. اجازه دهید که یک مثال را ببینیم.DoubleClickNetwork سیستمی است که توسط DoubleClickCorporation ایجاد شده است تا پروفایل افرادی را که از وب استفاده می‌کنند ایجاد کند و آگهی‌های تجاری متناسب با علاقه‌شان را به آنها ارائه کند. مشتری‌های DoubleClick وب‌سایتهایی هستند که قصد تبلیغ خدماتشان را دارند. هر عضو این شبکه میزبانی برای تبلیغ سایر اعضاء می‌شود. هر وب‌سایت که عضو می‌شود تبلیغ خود را ایجاد و در اختیار سرور DoubleClick قرار می‌دهد. هنگامی که یک کاربر به یکی از این سایتها می‌رود، یک آگهی از سایر سایتها نیز در HTML‌ ارائه شده به کاربر وجود دارد. با هربار بارگذاری مجدد صفحه، آگهی متفاتی به کاربر ارائه می‌شود. از نظر کاربران این تبلیغات با سایر تبلیغات تفاوتی ندارند، در حالیکه اینطور نیست. هنگامی که کاربری برای اولین بار به سرور DoubleClick‌ متصل می‌شود، سرور یک کوکی برای آن مرورگر ایجاد می‌کند که یک شماره مشخصه یکتا در بردارد. از آن به بعد هر زمان که کاربر به یکی از وب‌سایتهای عضو DoubleClick‌ متصل می‌شود، شماره مذکور به سرور ارسال می‌شود و کاربر تشخیص داده می‌شود. با گذشت زمان و داشتن اطلاع از سایتهایی که کاربر بازدید کرده است، پروفایلی از علائق کاربر در اختیار سرور قرار می‌گیرد. با داشتن این پروفایل، سرور DoubleClick می‌تواند تبلیغاتی را که بیشتر مورد نظر کاربر است انتخاب کند.بعلاوه می‌تواند از این اطلاعات برای دادن بازخورد مناسب به اعضا مانند پروفایل کاربران و میزان تاثیر تبلیغاتشان استفاده کند. برای اینکه بفهمید آیا توسط DoubleClick ردگیری شده‌اید یا نه، کوکی‌های مرورگر خود را امتحان کنید و ببینید آیا چیزی شبیه به این:
ad.doubleclick.net FALSE / FALSE ۹۴۲۱۹۵۴۴۰ IAA d۲bbd۵ در کوکی‌ها وجود دارد یا خیر.●کو‌کی‌ها و مسائل امنیتی
▪ بررسی انواع کوکی‌
علاوه بر کوکی‌های موقت و ماندگار، کوکی‌ها دسته‌بندی دیگری نیز دارند:
کوکی‌های شخص‌اول! در مقابل کوکی‌های شخص‌ثالث: یک کوکی شخص‌اول از وب‌سایتی نشات می‌گیرد یا به آن فرستاده می‌شود که در آن زمان در حال مشاهده آن هستید. این کوکی‌ها معمولا برای ذخیره اطلاعات مانند اولویتهای شما استفاده می‌شوند. یک کوکی شخص ثالث از وب‌سایت متفاوت با آنچه در حال مشاهده آن هستید نشات می‌گیرد یا به آن فرستاده می‌شود. وب‌سایتهای شخص‌ثالث معمولا محتویاتی روی وب‌سایتی که در حال مشاهده هستید، ارائه می‌کنند. برای مثال، بسیاری سایتها از تبلیغات وب‌سایتهای شخص‌ثالث استفاده می‌کنند و آن وب‌سایتها ممکن است از کوکی استفاده کنند. یک استفاده معمول برای این نوع از کوکی ردیابی استفاده از صفحه‌وب شما برای تبلیغات یا سایر مقاصد بازاریابی است. این نوع کوکی‌ها می‌توانند موقت یا ماندگار باشند.نوعی از کوکی‌ها هستند که بعنوان کوکی‌های ناخوشایند نامیده می‌شوند. کوکی‌هایی هستند که ممکن است اجازه دسترسی به اطلاعات شخصا قابل‌شناسایی شما را برای اهداف ثانویه بدون اجازه شما، فراهم کنند.
▪مزایا و معایب کوکی‌ها از دید کاربران اینترنت
اگرچه خیلی‌ها از کوکی‌ها تصورات بدی دارند، اما اکنون می‌دانید که کابردهای خوبی نیز دارند. بسیاری از افراد کوکی‌ها را دوست ندارند زیرا آنها را ابزار “بردار بزرگ” (کسی که همواره ناظر بر اعمال و رفتار آنهاست) می‌دانند. بعبارتی بعلت ردیابی شدن توسط کوکی‌ها، به آنها سوءظن دارند. این افراد باید بدانند که این نوع ردگیری می‌تواند توسط تکنیک‌های دیگر نیز انجام گیرد، اما از کوکی‌ها بدلیل ثبات بیشتر آنها نسبت به سایر روش‌ها استفاده می‌شود. برای آنان که دوست ندارند دیگران بدانند در اینترنت چه می‌کنند یا به کدام سایتها سر می‌زنند، این امر مساله ساز است.مردم همچنان کوکی‌ها دوست ندارند، زیرا آنها را موجوداتی ‌‌”آب‌زیرکاه” می‌دانند. مگر اینکه نسخه‌های جدید مرورگرها را داشته باشید تا بتوانید با تنظیماتی که انجام می‌دهید از ورود آنها مطلع شوید، در غیر اینصورت آنها بدون هیچ نشانی وارد هارد شما می‌شوند. سیس می‌توانند بدون اطلاع کاربر کارهای خاصی انجام دهند (شاید هدف قرار دادنتان برای اعمال تبلیغاتی).بهرحال فکر کردن به این موضوع خوشایند نیست که در آینده نزدیک علائق خصوصی ما ممکن است برای کسانی که دوست نداریم، فاش شود. این نگرانی و عیب اصلی کوکی‌هاست. تقریبا قرار دادن ویروس از طریق کوکی فعلا ممکن نیست و جای نگرانی ندارد. همچنین کوکی‌ها نمی‌توانند به هارد شما صدمه وارد کنند، یا از آنچه روی هارد خود دارید، تصویری تهیه کنند یا هر کار دیگری شبیه اینها. کوکی‌ها فقط آنچه را شما به آنها می‌گویید، میدانند. بهرحال اگر شما اطلاعاتی را در وب‌سایتی وارد کنید، مطمئنا در جایی در یک کوکی قرار خواهد گرفت. جایگزینهای آینده بجای کوکی‌ها باید با آغوش باز پذیرفته شود و اگرچه ممکن است همه چیز را حل نکنند، اما بعضی از نگرانیها را از بین خواهند برد.
● مسائل امنیتی مربوط به کوکی‌ها
کوکی‌ها باعث بعضی خطرات امنیتی می‌شوند. می‌توانند توسط افرادی که بسته‌های اطلاعاتی را شنود می‌کنند برای اهداف غیراخلاقی استفاده شوند و باعث دسترسی غیرمجاز به وب‌سایت‌ها یا تراکنش‌های غیرمجاز شوند. (یک سیستم شنود، کامپیوتری است که نرم‌افزارهایی را اجرا می‌کند تا تمام بسته‌های TCP/IP وارد و خارج‌شونده را بررسی ‌کند)
ایجادکنندگان وب‌سایتها کوکی‌ها را می‌سازند تا امکان دسترسی بهتر به سایتشان را فراهم کنند، یا در انواع دیگر تراکنش با سرورشان استفاده می‌شوند. آنها باید از امکان وقوع این امر مطلع باشند و سیستم را طوری طراحی کنند تا خطر را به حداقل ممکن برسانند.
چند مورد وجود دارد که ایجادکننده وب‌سایت می‌تواند انجام دهد:
· مطمئن شود که کوکی‌ها کمترین اطلاعات خصوصی را دربردارند.
· مطمئن شود که اطلاعات حساس قرارگرفته در کوکی‌ها همیشه رمزنگاری می‌شود. (هرگز و هرگز شناسه‌ها و کلمات عبور نباید بصورت متن رمز‌نشده استفاده و ذخیره شوند)
· کل کوکی را رمز کند.
کوکی‌ها باید اطلاعات کافی را برای تایید اینکه فرد استفاده کننده از کوکی، مجاز به استفاده از آن است، دارا باشند. بیشتر سایتهای استفاده‌کننده از کوکی، اطلاعات زیر را نیز لحاظ می‌کنند:
· اطلاعات لازم برای دادن اجازه به فرد
· ساعت و تاریخ
· آدرس IP استفاده کننده وب
· تاریخ انقضاء
· کد MAC (Message Authenticity Check)
قراردادن آدرس IP به این منظور است که کوکی تنها در صورتی تایید شود که آدرس IP ذخیره‌شده در سرور با آدرس IP مرورگر فرستنده کوکی یکسان باشد. تاریخ انقضاء مدت زمان استفاده از یک کوکی را محدود می‌کند و MAC تضمین می‌کند که کوکی دچار تغییر نشده است.کد MAC شامل یک رشته ادغامی از فیلدهای داده در کوکی و یک رشته مخفی است که به آن اضافه می‌شود. اطلاعات کد می‌شود سپس مجددا ادغام می‌شود و دوباره کد می‌شود. نتیجه نهایی در داده کوکی قرار می‌گیرد. هنگامی که کوکی به سرور برمی‌گردد، سرور خود، MAC را تولید می‌کند و با MAC موجود در کوکی مقایسه می‌کند. در صورت یکسان بودن، نشانه عدم تغییر کوکی است.
. کار با کوکی‌ها
مرورگرهای جدید اجازه نحوه کار با کوکی‌ها را به شما می‌دهند؛ می‌توانید تنظیمات مرورگر خود را طوری انجام دهید که به شما قبل از قراردادن کوکی روی کامپیوترتان خبر داده شود. (این کار به شما این امکان را می‌دهد که اجازه قراردادن کوکی را بدهید یا خیر)؛ همچنین می‌توانید توسط مرورگر خود جلوی ورود تمام کوکی‌ها را بگیرید.بعنوان مثال در اینترنت اکسپلورر امکان تنظیم نحوه برخورد با کوکی‌ها از سایتهای مشخص گرفته تا کل سایتها وجود دارد. برای اطلاع یافتن بیشتر از نحوه کار با کوکی‌ها راهنمای مرورگر خود را مطالعه کنید.


همچنین مشاهده کنید