بایرن مونیخ مظهر فوتبال آلمان

آرژانتین در باشگاههای جهان نیز همیشه یكسوی قهرمانی بوده است. دانشجویان لاپلاتا در اوج آژاكس در اروپا با نمایشی از خشونت و فوتبال اصیل قاره خود با آنها مقابله كردند. اما رفته رفته زمانی كه پول نقش بیشتری در فوتبال پیدا كرد، بازیكنان برزیل و آرژانتین و حتی اروگوئه بسوی اروپا سرازیر شدند و باشگاههای آمریكای جنوبی افول كردند. در اروپا هر یك از باشگاهها دوران اقتدار نه چندان پایداری داشته اند. اگر مبدأ را بطور رسمی و قانونی میانه های دهه پنجاه میلادی قرار دهیم، رئال مادرید از اسپانیا شش سال اول آنرا در ید قدرت خود گرفت و با ستاره های خارجی خود قهرمان پی درپی اروپا شد. در آن سالها هنوز بارسلونا از نظر اقتصادی جان نگرفته بود و حریفی چون امروز برای رئال به حساب نمی آمد.
از دهه شصت، ایتالیا كه پایه های فوتبال را روی تیم ملی خود بنا نهاده بود، ظهور كرد. اتفاقاً هر دو تیم مدعی از میلان و سانسیرو آمدند. یكی با نام اینتر و دیگر آ.ث. میلان كه امروز میلان نامیده می شود. بحث امروز و این شماره رابه تیم و باشگاههای بزرگ اختصاص داده ایم و از بایرن مونیخ آغاز می كنیم؛ غول خفته ای كه بر سیستم های فوتبال اروپا و جهان تأثیر فوق العاده گذاشت و شیوه تازه ای از فوتبال را با نام شناور به نمایش گذاشت. اینتر میلان از این سیستم استقبال كرد و با گماردن دو مدافع برای شركت در حمله و كم كردن فاصله هافبكها با دفاع نوعی برنامه ریزی در فوتبال را باب كرد كه اصطلاحاً سخت ترین نوع فوتبال تا آن زمان بود. بایرن مونیخ در دهه هفتاد با اسكلت بایرن مونیخ، جام جهانی را نیز فتح كرد و از آن زمان ستاره های محوری فوتبال نبض تیمهای بزرگ را در دست گرفتند. كرایف در آژاكس، بكن باوئر در بایرن مونیخ، ریورا در میلان و ریوا در اینتر...
شهر زیبای مونیخ، كه مهد فوتبال آلمان به شمار می رود پس از برگزاری المپیك ۱۹۷۲ بسیار مشهور تر شد و با معرفی بازیكنان افسانه ای بزرگ به جهان فوتبال بیشتر بر سر زبانها افتاد. این شهر سه تیم بزرگ و رقیب دارد یعنی بایرن مونیخ، مونیخ ۱۸۶۰ و مونشن گلادباخ كه همیشه در جدال ربودن گوی سبقت از یكدیگرند، اما در این میان بایرن سهم بیشتری نسبت به دو تیم دیگر داشته تا جایی كه آنها را كاملاً از صحنه رقابت محو كرده است. باشگاه بایرن مونیخ آلمان در فوریه ۱۹۰۰ میلادی توسط «فرانتس جان» در یك رستوران به نام «گسیلا» واقع در شهر مونیخ تأسیس شد. این تیم از افرادی كه از تیم ام. تی. وی ۱۸۷۹ جدا شده بودند تشكیل شد و در ابتدا نام شوابینگر (محله ای كه رستوران در آن قرار داشت) را برای این تیم انتخاب كردند اما بعدها تغییر نام داد و تا سال ۱۹۳۲ منتظر ماند تا به نخستین قهرمانی اش در آلمان دست پیدا كند. موفقیت بندی آنها مربوط به سال ۱۹۵۷ می شود كه بیست و پنج سال با نخستین دستاورد آنها فاصله داشت. پس از آن آنها باز هم صبر كردند تا ستارگانی جوان و نوظهور از سال ۱۹۶۴ در این تیم حضور پیدا كردند، ولی هیچ كس گمان نمی كرد كه با شروعی چنین دیرهنگام بایرن به پرافتخارترین تیم آلمان و نیز به یكی از قدرتهای فوتبال اروپا بدل شود. با حضور بازیكنانی افسانه ای مانند فرانتس بكن باوئر، زپ مایر، اولی هوینس و گرد مولر این تیم تنها دو سال طول كشید تا به جام دیگری دست یابد و پس از آن با ادامه درخشش در فوتبال آلمان و اروپا جامهای زیادی را فتح كرد.
تاریخچه باشگاه
داستان از سال ۱۹۰۰ میلادی و با فرانتس جان شروع شد؛ یكی برلینی و هجده تن دیگر كه نخستین بازیكنان تاریخ باشگاه به حساب می آیند. در سال ۱۹۰۷ بود كه شیرازه یك تیم واقعی شكل گرفت زمانی كه قرمزهای بایرن به زمین اختصاصی خود در مونیخ و در خیابان لئوپولدگام نهادند. تیم رقیب محلی یعنی اف ث واكر در روز افتتاحیه با باخت هشت بر یك بدرقه شد و حساب كار دستش آمد. بایرن در سطح شهر مونیخ به یك تیم پرطرفدار تبدیل شد و اوج موفقیت آنها به سال ۱۹۱۰ برمی گردد، آنها در آن سال قهرمان منطقه شرق آلمان شدند. در سال پس از آن نیز بایرنی ها از عنوان خود بدون تحمل حتی یك شكست دفاع كردند. پس از آن یكی از بازیكنان به تیم ملی دعوت شد و این نشان پیشرفت خوب تیم بود. ماكس گابلونسكی نخستین بازیكنی بود كه پیراهن تیم ملی را بر تن كرد و در شانزدهم فوریه ۱۹۱۶ برابر بلژیك به میدان رفت. پس از آن همه چیز به سرعت پیش رفت و در سال ۱۹۲۰ بایرن با بیش از هفتصد عضو تبدیل به بزرگترین باشگاه مونیخ شد، یعنی دقیقا همان چیزی كه امروز هست. در سال ۱۹۲۶ تیم قهرمان منطقه جنوب آلمان شد و در سال ۱۹۳۲ نخستین قهرمانی اش در آلمان را جشن گرفت.
دوران بازسازی و احیاء ۱۹۶۷- ۱۹۴۶
پس از دوران تأسف انگیز و فاجعه بار جنگ جهانی دوم، فوتبال نیز نیاز به دورانی برای بازسازی داشت. تنها نه سال طول كشید تا با قهرمانی آلمانها در جام جهانی ۱۹۵۴ سوئیس آنهم به صورتی معجزه آسا شادی دوباره سراسر آلمان را فرا بگیرد و امید به رگهای مردم این كشور باز گردد. تیم زپ هربرگر برای نخستین بار آلمان را فاتح جام جهانی كرد. آنها در دیدار نهایی موفق شدند تیم قدرتمند مجارستان را در حالیكه دو بر صفر پیش بود، سه بر دو شكست دهند. این موفقیت تنها برای یك آلمانی زیاد خوشایند نبود و آنهم ژاكوب استرتیل بود كه باید نظاره گر بازی فرتیزوالتر می شد و نمی توانست به عنوان یار اصلی وارد میدان شود. در آن زمان او كاپیتان تیم فوتبال بایرن مونیخ آلمان بود. اما بعدها مشخص شد كه این یك استثناء بود كه تیم ملی آلمان بدون بازیكنان بایرن به موفقیت دست پیدا كند. لیگ های منطقه ای آلمان تا سال ۱۹۶۳ بیشتر ادامه نیافت و در همین سال بود كه بوندس لیگا، لیگ جدید آلمان شكل گرفت، اما بایرن اجازه حضور در نخستین دوره این لیگ را پیدا نكرد. نخستین مربی بایرن در شروع دوران طلائی اش كسی نبود جز تشیك كایكوفسكی. بایرن از سال ۱۹۶۴ وارد دوران تازه ای شد كه همواره با نام یك نفر عجین است، فرانتس بكن باوئر. البته بازیكنان بزرگ دیگری مثل گرهارد مولر، زپ مایرو اولی هوینس نیز در این مهم او را یاری دادند ولی هسته مركزی تفكر و راهبردی آنها خود او بود.
سالهای طلائی ۱۹۷۶ _ ۱۹۶۸
در سال ۱۹۶۸ مربیگری تیم به برانكوزپك واگذار شد. بایرن یكسال بعد موفق به كسب هر دو جام معتبر آلمان شد آنهم با اقتدار. آنها با اختلاف هشت امتیاز نسبت به آلمانیا آخن به مقام قهرمانی بوندس لیگا رسیدند و در دیدار نهایی جام حذفی نیز شالكه را شكست دادند. اما در سالهای ۱۹۷۱ و ۱۹۷۰ رقیب همشهری رقابتی شانه به شانه را با آنها آغاز كرد و سرانجام مونشن گلادباخ بود كه دو سال پیاپی فاتح بوندس لیگا شد. در سال ۱۹۷۲ بایرن باز هم جام را پس گرفت و این بار با مربی جدید یعنی اودولاتك در ورزشگاه تازه تأسیس المپیك مونیخ بازی هایش را انجام می داد. این تنها موفقیت تیم نبود. گردمولر سانتر فوروارد بایرن و تیم ملی آلمان با بدست آوردن ركورد اعجاب انگیز چهل گل به عنوان آقای گلی بوندس لیگا دست یافت. در این سال بایرن ركورد دیگری نیز بدست آورد یعنی با سیزده امتیازاختلاف قهرمان بوندس لیگا شد و واضح بود كه با این اقتدار فاتح جام اتحادیه آلمان نیز خواهد شد. كلن دیگر قربانی بایرن بود كه در وقت اضافه با نتیجه دو بر یك در این جام مغلوب باواریایی ها شد. اودولاتك دو قهرمانی دیگر در بوندس لیگا را نیز به افتخارات بایرن افزود و پس از آن مهمترین افتخار بایرن تا آن زمان را كسب كرد. قهرمانی جام باشگاههای اروپا. در آن بازی مونیخی ها تا آخرین دقیقه وقت اضافه یك بر صفر از اتلتیكو مادرید عقب بودند اما شوارتزن بك بازی را در آخرین لحظات به تساوی كشاند تا بنا به قوانین آن زمان بازی تكرار شود. در بازی تكراری یاران بكن باوئر با گل های گردمولر و اولی هوینس (هر كدام دو گل) به پیروزی رسیدند و برای نخستین بار فاتح جام باشگاههای اروپا شدند. در همین سال آلمان با غلبه بر هلند و یوهان كرویف در ورزشگاه المپیك مونیخ برای دومین بار فاتح جام جهانی شد. تیم ملی آلمان با حضور چند بازیكن مونیخی از جمله فرانتس بكن باوئر، شوارتزن بك، گردمولر، پل برایتنر و اولی هوینس و با گل هایی كه دو تن از آنان یعنی برایتنر كه از روی ضربه پنالتی بدست آمد و گل فراموش نشدنی گردمولر به این مهم دست یافت.
سال بعد یعنی ۱۹۷۵ باواریایی ها باز هم فاتح باشگاههای اروپا شدند. آنها در دیدار فینال دو بر صفر لیدز را مغلوب كردند، اما كار به همین جا ختم نشد. بایرنی ها برای سومین سال پیاپی باز هم فاتح جام باشگاههای اروپا شدند و این بار با شكست یك بر صفر سنت اتی ین در شهر گلاسگوی اسكاتلند. آنها در همین سال برای نخستین بار با شكست بلو هوریزنته فاتح جام بین قاره ای شدند. اما اینها آخرین فتوحات بایرن در قرن گذشته نبودند.
تغییرات و شروعی تازه ۱۹۹۰-۱۹۷۷
سال ۱۹۷۷ شروع دوران تغییر و تحول و بدون جام بود. فرانتس بكن باوئر، موقتاً از باشگاه خداحافظی كرد و راهی كاسموس نیویورك شد كه در لیگ آمریكا بازی می كرد. به همراه او گرد مولر نیز راهی آمریكا شد تا در فورت لاودردال بازی كند. در سال ۱۹۷۹ اولی هوینس تنها با بیست و هفت سال سن در پی یك مصدومیت شدید به عنوان مدیر فنی مشغول به كار شد. او جانشین روبرت شاون شد كه مشاور بكن باوئر بود. پال سرانی جای جیولالوران شد و رئیس باشگاه، نودكر نیز به خاطر عدم استقبال از ماكس مركل مربی لیون برای جانشینی لوران، این باشگاه را ترك كرد. رئیس جدید باشگاه ویلی اوهافمن نام داشت، اما دوران بهتری در راه بود. در سال ۱۹۸۰زوج برایتنر و رومینگه كه به براتینیگه مشهور شده بودند پس از شش سال قهرمانی را به بایرن بازگرداندند و این تیم فاتح بوندس لیگا شد. سال بعد باز هم بایرن این عنوان را تكرار كرد و جالب این كه در هر دو سال، هامبورگ، اشتوتگارت و كایزرسلاترن دوم، سوم و چهارم شدند. سال ۱۹۸۲ بایرن فاتح آن بازی معروف در جام حذفی شد. در فینال جام حذفی آنها در حالی دو بر صفر عقب بودند، چهار بر دو پیروز شدند و اتفاق جالب این بود كه دیتر هوینس با سرشكسته تا پایان بازی ادامه داد و حتی موفق شد یكی از گل ها را به ثمر برساند. باواریایی ها در این سال حتی به فینال جام باشگاههای اروپا رسیدند ولی در نهایت شایستگی یك بر صفر مغلوب استون ویلا شدند.
در جام جهانی ۱۹۸۲ اسپانیا، آلمان به دیدار نهایی راه یافت اما در نهایت سه بر یك مغلوب ایتالیا شد. در آن دیدار پل برایتنر تنها گل ژرمن ها را به ثمر رساند تا تنها بازیكن تاریخ آلمان باشد كه در دو دیدار موفق شده گلی به ثمر برساند.
پیش به سوی هزاره جدید ۱۹۹۹-۱۹۹۱
با رفتن یوپ هینكس در فصل ۹۲-،۱۹۹۱ سورن لربی جای او را گرفت، اما این برای بایرن فایده ای نداشت و او نیز بایرن را ترك كرد تا اریش ریبك جای او را بگیرد. فرانتس بكن باوئر و كارل هاینزرومینیگه ابراز تمایل كردند تا به تیم كمك كنند. در فصل ۹۴-۱۹۹۳ قیصر پا به عرصه گذاشت و خود به جای ریبك، مربیگری تیم را بر عهده گرفت تا بایرن را به قهرمانی بوندس لیگا برساند. پس از آن دوران تراپ فرا رسید و با وجود این كه او محبوب هواداران و رسانه ها بود، نتوانست موفقیتی كه پیش بینی می شد را برای بایرن به ارمغان آورد.
تیم در فصل ۹۵-۱۹۹۴ در جای ششم ایستاد و در نیمه نهایی جام قهرمانان مغلوب آژاكس شد. تراپ اخراج شد و اتوره هاگل جای او را گرفت و ستارگانی چون یورگن كلینزمن، آندریاس هرتزوگ و سیریاكو اسفورتزا را به تیم آورد، اما او نیز در میانه فصل مجبور به ترك باشگاه شد و باز هم فرانتس زمام امور را به دست گرفت. آنها به دیدار نیمه نهایی جام یوفا كه هرگز آن را فتح نكرده بودند رسیدند و زمانی كه در المپیك مونیخ دو بر دو با بارسلون مساوی كردند همه فكر كردند كه دوران قیصر و بایرن به سر رسیده و كار این تیم تمام است اما این طور نشد. در شانزدهم آوریل ۱۹۹۶ بایرن با دو گل دیرهنگام ماركوس بابل و ویتزك در نیوكمپ موفق به شكست بارسلون شد و به دیدار نهایی راه یافت. هواداران مونیخ هنوز هم راجع به آن روز صحبت می كنند و از آن با لذت یاد می كنند.
در بازی نهایی جام یوفا بایرن در مجموع بازی های رفت و برگشت، پنج بر یك بوردوی فرانسه را كه ستارگانی چون زیدان و لیزارازو را در اختیار داشت، شكست داد و برای نخستین بار فاتح این جام شد كه جز معدود تیم هایی باشد كه هر سه جام معتبر اروپایی را فتح كرده و جالب این كه چند سال بعد این جام با جام برندگان جام اروپا ادغام شد و وجود خارجی نداشت. در سال ۱۹۹۷ تراپ باز هم به بایرن ملحق شد و در طول دو سالی كه در آنجا بود یك قهرمانی بوندس لیگا و یك جام حذفی برای بایرن به ارمغان آورد. پس از او مربی موفق دورتموند، اوتمار هیتزفلد به تیم آمد و به ركورد جاودانه پانزده برد پیاپی در بوندس لیگا دست یافت. بایرن به همراه هیتزفلد تا فتح جام قهرمانان پیش رفت ولی در دیدار نهایی با دو گل لحظات پایانی شرینگهام و سولشیائر دو بر یك مغلوب منچستر خوش شانس شد و نتوانست این جام را پس از بیست و سه سال بار دیگر فتح كنند.
سالهای هیجان، شور و افتخار ۲۰۰۳-۲۰۰۰
در فصل ۲۰۰۱-۲۰۰۰ بایرن انتقام خود را از رئال و منچستر گرفت و در دیدارهای یك چهارم و نهایی با اقتدار آنها را شكست داد و در نهایت با شكست والنسیا در میلان پس از بیست و پنج سال با شایستگی فاتح لیگ قهرمانان شد. ابتدای این دوره سال خداحافظی لوتارماتیوس از بایرن بود كه در دقیقه نود بازی برابر رئال مادرید در حالی كه بایرن چهار بر یك پیش بود از مونیخ خداحافظی كرد.
اوتمار هیتزفلد به عنوان یكی از پرافتخارترین مربیان باشگاه به شمار می رود زیرا او موفق شد چهار عنوان قهرمانی بوندس لیگا، سه مقام قهرمانی جام حذفی آلمان و یك لیگ قهرمانان را فتح كند.
علی راد

منبع : روزنامه همشهری