راه اندازی روش نوین ملکولی PCR

برای تشخیص زود هنگام و قطعی مایكوپلاسما گالی سپتیكوم و سنیویه برای اولین بار در كشور عفونت مایكوپلاسما در سطح جهان به علت بروز خسارات اقتصادی قابل توجه در فارم های پرورشی اجداد مادر و گوشتی مرغ و بوقلمون از اهمیت بالایی برخوردار است . مراكز بین المللی كنترل بیماریهای طیور تلاش فراوانی در جهت ریشه كنی عفونت مایكوپلاسما در فارم های اجداد و مادر نموده اند ولی در بسیار از كشورها از جمله ایران همچنان مایكو مایكوپلاسموزیس و زیان های ناشی از آن به عنوان یك معضل جدی باقی مانده است از بین گونه های مختلف مایكوپلاسما چهار گونه مایكوپلاسما گالی سپتكیوم (عامل عفونت مزمن تنفسی CRD در جوجه های مرغ و نیز سینوزیت مزمن در بین بوقلمون ها) مایكوپلاسما سینوویه (عامل عفونت ساب كلینیكیال دستگاه فوقانی و تنفسی و نیز عامل ایجاد سینوزیت در جوجه های مرغ بوقلمون) مایكوپلاسما هله آگریدس (عامل بروز لزیون های اولیه در كیسه های هوایی تخم های جنین دار بوقلمون كه نهایتا باعث كاهش جوجه آوری و همچنین ضعف عمومی جوجه ها می شود) از دیگر گونه ها از لحاظ اقتصادی در ایجاد ضرر و زیان در فارم های پرورش طیور صنعتی مهم تر می باشد از آنجا كه وقوع عفونت همزمان گونه های مختلف مایكوپلاسما در یك میزبان وجود دارد لذا مجموعه ای از علائم كلینیكی گله ها قبلا قابل مشاهده است . دستیابی به تشخیص سریع ، دقیق قطعی مایكوپلاسما با توجه به اهمیت اقتصادی آن برای مسوولین بهداشتی و دامپزشكان فارم های مادر و اجداد اهمیت فراوانی دارد زیرا تشخیص زود هنگام و قطعی می تواند مدیریت بهداشتی فارم را در حفظ سلامت عمومی گله جلوگیری از پیشرفت بیماری و انتخاب سیاست های درمانی مناسب یاری نماید . در حال حاضر دو روش سرولوژی را پیدآگلوتیناسیون والایزا برای بررسی مایكوپلاسما در طیور صنعتی مورد استفاده می شود . از آنجا كه تست های سرولوژی به علت پدیده تداخل متقابل با گونه های دیگر مایكوپلاسما و همچنین حضور فاكتورهای غیر اختصاصی متغیر در سرم ، حساسیت و اختصاصیت كافی در تشخیص سویرهای مایكوپلاسما را ندارند و بعضا باعث بروز جواب های مثبت كاذب می شوند لذا جداسازی و كشت مایكوپلاسما علی رغم زمان بر بودن و سخت رشد بودن مایكوپلاسما در محیط آزمایشگاهی به عنوان روش قطعی تایید نهایی مایكوپلاسمای طیور مورد استفاده قرار می گرفت . در چند سال اخیر با ابداع روش مولكولی PCR این تكنیك به عنوان اصلی ترین روش در تشخیص قطعی مایكوپلاسما مورد استقبال مدیران بهداشتی فارم های صنعتی قرار گرفته است روش PCR از تكنولوژی مهندسی ملكولی بهره گرفته كه از نظر اصول علمی مشابه با همانند سازی DNA در داخل سلول می باشد به طوری كه قطعه خاصی از DNA به طور آنزیماتیك همانند سازی می گردد تا میزانی كه بتوان محصول را با روش هایی همچون الكتروفورزد در ژل آشكار نمود در این روش می توان ژن ویرولان عامل پاتوژن را برای تكثیر انتخاب نمود و در نتیجه با یك آزمایش سویر پاتوژن یا آپاتوژن را نیز می توان تشخیص تفریقی دار برای دستیابی به جواب قطعی وجود عفونت مایكوپلاسما در طیور فقط حضور چند كپی از ژن مورد نظر كافی است تا به وسیله سوآپ از نای برداشته شود و در اثر تكثیر متوالی نتیجه قطعی حاصل گردد از طرف دیگر از آزمایش PCR نتیجه مثبت مایكوپلاسموزیس در همان روز اول عفونت حاصل می شود كه در مقایسه با روش های سرولوژی حداقل ۲ تا ۳ هفته زودتر می توان به نتیجه قطعی دست یافت . از آنجا كه تشخیص همزمان چند سویه مایكوپلاسما در طیور بسیار حایز اهمیت است لذا در روش های جدید PCR به نام Multiplex PCR گونه های مختلف مایكوپلاسما به طور همزمان شناسایی می گردند .
دكتر اسماعیل صابرفر بابك پوراكبری- مونا قاضی
صنایع كشاورزی ضمیمه ابرار اقتصادی

منبع : موسسه مرغداری ایران