مزایا و تعهدات بازار سرمایه در WTO

عضویت كشورها در سازمان جهانی تجارتWTO فضا را برای ارتباط بیشتر با بازارهای جهان فراهم می سازد. بورس و بازار سرمایه به عنوان یكی از زیربخش های اقتصاد كشورها در حوزه خدمات، به طور ویژه در تعهدات كشورهای عضو WTO قرار دارند. حتی برخی از كشورهای عضو این سازمان، به منظور حضور آزاد و آسان فعالان خارجی در بازار سرمایه خود، در حدود ۱۰۰ تعهد را در این زمینه قبول كرده اند. موافقتنامه عمومی تجارت در بخش خدمات سازمان جهانی تجارت با اهداف زیر تدوین شده است. به رسمیت شناختن اهمیت فزاینده تجارت در بخش خدمات به عنوان یك عامل مؤثر در رشد و توسعه اقتصاد جهانی. تمایل به ایجاد یك چارچوب چندجانبه از قوانین و مقررات تجاری در بخش خدمات با نگاهی به توسعه و گسترش این نوع تجارت بر پایه شفافیت و آزادسازی مداوم به عنوان وسیله ای برای رشد اقتصادی همه شركای تجاری و توسعه كشورهای در حال توسعه.تمایل به پیشرفت سریع آزادسازی تجاری بخش خدمات در سطوح بالا از طریق انجام مذاكرات پیاپی چند جانبه با هدف تأمین منافع همه شركای تجاری بر پایه سودمندی یكسان و حفظ تعادل حقوق و تعهدات طرفین همگام با احترام قایل شدن برای اهداف سیاسی ملی طرفین مذاكره.به رسمیت شناختن حق اعضاء در خصوص تنظیم و معرفی قوانین و مقررات جدید برای تأمین خدمات در داخل مرزهای جغرافیایی خود به منظور دستیابی به اهداف سیاست ملی با توجه به وجود عدم توازن در توسعه قوانین و مقررات مربوط به بخش خدمات در كشورهای مختلف و نیاز ویژه كشور های در حال توسعه به اعمال این حق. تسهیل مشاركت گسترده كشورهای در حال توسعه در تجارت بخش خدمات و افزایش میزان صادرات بخش خدمات آنها در كنار سایر بخش ها از طریق تقویت ظرفیت، كارآمدی و رقابت پذیری بخش خدمات این قبیل كشورها. توجه ویژه به مشكلات جدی و حاد كشورهای كمتر توسعه یافته با توجه به موقعیت ویژه اقتصادی و نیازهای مالی، تجاری و توسعه ای این قبیل كشورها.
●شیوه های افزایش مشاركت كشورها
۱) مشاركت فزاینده كشورهای در حال توسعه عضو موافقتنامه، در تجارت جهانی و در رابطه با موارد ذیل باید از طریق تعهدات ویژه و بر اساس بندهای ۳ و ۴ این موافقتنامه تسهیل گردد:
الف) تقویت و افزایش ظرفیت، كارآمدی و رقابت پذیری بخش خدمات داخلی در كنار سایر بخش های كشورهای یادشده از طریق دسترسی مقرون به صرفه به فن آوری های روز.
ب) بهبود دسترسی كشورهای مذكور به كانال های توزیع و شبكه های اطلاعاتی.
پ) آزادسازی دسترسی به بازار در بخش های مختلف و شیوه های كارآمد صادرات.
۲) كشورهای در حال توسعه عضو و سایر اعضاء موظفند در فاصله زمانی ۲ سال از ورود آنها به سازمان جهانی تجارت، به منظور تسهیل در دسترسی تأمین كنندگان خدمات كشورهای در حال توسعه عضو به اطلاعات بازارهای مربوطه آنها در موارد (الف) ابعاد فنی و بازرگانی تأمین خدمات، (ب) احراز گواهینامه های حرفه ای و (پ) در دسترس بودن خدمات فن آوری، نقاط تماس (نقطه تجاری) تأسیس نمایند.
●انحصارات
هر یك از اعضای WTO باید اطمینان حاصل كنند كه هیچ تأمین كننده خدماتی در محدوده جغرافیایی آنها برخلاف تعهدات سایر اعضاء و براساس ماده ۲ این موافقتنامه و سایر تعهدات ویژه، عمل نمی كند.
●شیوه كسب و كار
همه اعضای سازمان تجارت جهانی باید مواردی از عملكردهای كسب و كار در حیطه كاری تأمین كنندگان خدمات را كه ممكن است باعث ایجاد محدودیت در رقابت و به تبع آن محدودیت در تجارت خدمات می شود را شناسایی و به سرعت درباره رفع آنها اقدام نمایند.
●یارانه ها
۱) همه اعضای سازمان باید به این نكته واقف باشند كه در برخی موارد، یارانه ها ممكن است اثرات منفی بر تجارت خدمات داشته باشد.به همین دلیل، اعضا موظفند به منظور توسعه قوانین و مقررات چند جانبه محدودكننده این قبیل تأثیرات منفی ناشی از اعمال یارانه ها، با یكدیگر وارد مذاكره شوند. این مذاكرات همچنین باید قوانین و مقررات خنثی كننده را نیز مدنظر قرار دهد. به علاوه، باید نقش یارانه ها در رابطه با برنامه های توسعه ای كشورهای در حال توسعه و نیاز اعضاء به ویژه اعضای در حال توسعه برای انعطاف پذیر بودن در این زمینه مورد شناسایی و تأكید ویژه قرار گیرد. در نهایت، برای انجام این قبیل مذاكرات، اعضای WTO باید در ارتباط با تمام یارانه های مرتبط با تجارت در بخش خدمات با یكدیگر به تبادل نظر بپردازند.
۲) هر عضوی از اعضای سازمان كه احساس می كند از محل اعمال یك یارانه از سوی عضو دیگر سازمان، دچار مشكل یا ضرر و زیان شده است، می تواند از آن عضو درباره این موضوع تقاضای برگزاری نشست مشورتی نماید. آن عضو نیز موظف است بلادرنگ در این باره اقدام كند.
●مذاكره بر سر تعهدات ویژه
در راستای اهداف مندرج در این موافقتنامه، اعضای سازمان موظفند در ارتباط با دستیابی به آزادسازی هر چه بیشتر در سطوح بالاتر، به صورت منظم و پیاپی با یكدیگر مذاكره نمایند. این مذاكرات حداكثر باید ۵ سال بعد از اجرایی شدن موافقتنامه WTO به جریان بیفتد. مذاكرات یاد شده باید با هدف كاهش یا حذف كامل اثرات منفی قوانین و مقررات داخلی اعضا بر تجارت خدمات صورت بپذیرد. البته در این مذاكرات باید منافع و حقوق همه اعضاء تقریباً به صورت یكسان در نظر گرفته شوند.
●جدول بندی تعهدات ویژه
هر یك از اعضای WTO موظف است بر اساس بخش سوم این موافقتنامه، برای تعهدات ویژه مندرج در آن یك جدول مخصوص طراحی نماید. در هر یك از جداول طراحی شده، موارد ذیل باید مورد توجه قرار گیرد:
الف) شرایط، محدودیت ها و شیوه های دسترسی به بازار
ب) شرایط و الزامات عملكرد در سطح ملی
پ) تعهدات مرتبط با تعهدات اضافی
ت) زمانبندی اجرای تعهدات مندرج در موافقتنامه در صورت امكان
ث) تعیین تاریخ اجرایی شدن تعهدات مندرج در موافقتنامه

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران