سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

روش های واکسیناسیون


روش های واکسیناسیون
● روش اسپری کردن
جهت آماده سازی واکسن به منظور تجویز به روش اسپری از آب مقطر یا آب جوشیده سرداستفاده نمایید.ضروری است به میران آهن و املاح موجود درآب مورد استفاده توجه شود، زیرا بالا بودن میزان آنها سبب کاهش کارآیی دستگاه اسپری می گردد.هنگامی که هوا گرم است ( مناطق یا فصول گرم ) عمل اسپری کردن باید در ساعات خنک مانند شب یا صبح زود صورت گیرد.توصیه می شود که مخزن واکسن دستگاه اسپری را از جنس پلاستیک انتخاب نمایید.قبل از انجام عملیات اسپری به منظور کاهش گرد و غبار، تعیین طول سالن و اطمینان از صحت محاسبه آب مورد نیاز، یک بار با آب مقطر عمل اسپری را انجام دهید ( سالنی به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع به ۱۵ دقیقه زمان جهت انجام اسپری نیازمند است ).قبل از شروع عملیات اطمینان حاصل نمایید که سیم رابط برق، دسترسی شما را به دورترین نقطه سالن امکان پذیر می سازد.برای تماس بهتر محلول با بدن پرنده و تولید ذرات کوچک و یکنواخت بهتر است به ازای هر لیتر آب مقدار ۲/۶ میلی لیتر گلیسیرین به محلول اضافه شود.توصیه می شود به منظور جلوگیری از وحشت زدگی طیور، انجام اسپری در نور کم صورت گیرد. بنابراین در سالن های پر نور و روشن ، واکسیناسیون باید در شب انجام شود.تجهیزات بکار رفته در عملیات اسپری و آماده سازی محلول واکسن باید اختصاصی باشند و برای انجام فعالیتهای دیگر از آنها استفاده نشود.استفاده از آب سنگین، باعث بالا رفتن غلظت مواد در زمان انجام اسپری شده و بر روی ویروس واکسن تأثیر نامطلوب می گذارد.در هنگام اسپری واکسن ، سیستم های تهویه و گرمایی باید به مدت پانزده دقیقه خاموش گردند. هنگام انجام عملیات اسپری باید مقدار نور در سالن حداقل باشد. ابر حاصل از آئروسل نباید بیش از ۳ متر از دستگاه فاصله بگیرد.
در عملیات اسپری ، ذرات پاشیده شده نباید خیلی ریز باشند، زیرا به سرعت تبخیر شده و باعث ایجاد واکنشهای شدید ناشی از واکسیناسیون می شوند.برای انجام اسپری در مورد جوجه های جوان می توان از قطرات درشت وبرای پرنده های مسن از قطرات ریزتر استفاده نمود.برای جوجه های داخل جعبه بهتر است عملیات اسپری در همانجا صورت گیرد، زیرا به علت تماس نزدیک آنها عمل انتقال بهتر صورت می گیرد. این عمل درجوجه های یکروزه باید در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر از سر جوجه انجام شود و توصیه می گردد که ۱۵ دقیقه پس از اسپری جوجه ها از کارتن تخلیه شوند.جهت انجام اسپری در کارتن های حاوی جوجه باید جعبه ها به ردیف چیده شوند و ابتدا با وارد کردن ضربات آرام به جعبه ، جوجه ها را بیدار نمود. درمورد جوجه ها باید عملیات اسپری مجددا" صورت گیرد ( حداقل ۲ بار ).
درنوبت اول برای هر ۱۰۰۰ جوجه یک روزه ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی لیتر و برای اسپری مجدد به ازای هر ۱۰۰۰ پرنده ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی لیتر توصیه می شود.هنگام انجام عملیات اسپری ، گله نباید دچار مشکل تنفسی و آلودگی با مایکو پلاسما باشد ، زیرا سبب ایجاد واکنش های شدید واکسیناسیون می گردد.غبار حاصل از انجام عملیات اسپری باید به طور یکنواخت در سالن پخش شود.در خلال انجام عملیات اسپری کارکنان باید به دستکش ، ماسک و عینک مخصوص محافظت کننده مجهز باشند.هنگام انجام اسپری با ذرات ریز، پایین بودن رطوبت نسبی در سالن می تواند سبب کاهش اندازه ذرات شده و فعالیت تبخیر ذرات را تشدید نماید.هنگام واکسیناسیون مرغ های موجود در بستر، توصیه می شود که جهت انجام بهتر عملیات ، آنها را در یک طرف سالن جمع نمایید.در سالن های مرغ های تخمگذار ، عملیات اسپری باید پس از جمع آوری تخم مرغ ها و برای هر بلوک به طور جداگانه ، از پشت قفس و به فاصله ۲ تا ۳ متری صورت گیرد.در طی انجام اسپری شعاع واکسیناسیون نباید بیشتر از ۵ متر باشد.جهت خشک نمودن جوجه ها پس از عملیات اسپری نباید از منابع گرمایی مصنوعی استفاده نمود زیرا به واکسن آسیب می رسانند.پس از پایان عملیات حتما" سیستم تهویه را فعال نمایید ( به منظور پرهیز از این اشتباه می توانید کلید اتومبیل خود را بر روی تابلوی برق قرار دهید).پس از پایان فعالیت باید دستگاه اسپری را به خوبی و بدون استفاده از مواد ضد عفونی کننده تمیز نمود.پس از پایان کار، دستگاه اسپری را با فرو بردن در آب فراوان و تمیز شستشو داده و در محلی عاری از گردو غبار نگهداری نمایید.
● روش تزریقی
به منظور دقت بیشتر در تنظیم صحیح دز واکسن توصیه می گردد که از سرنگ های اتوماتیک استفاده شود.قبل از انجام عملیات تزریق واکسن از عملکرد صحیح سرنگ ها اطمینان حاصل نمایید.شماره سر سرنگ ها ۱۸ یا ۱۹ است ( دز برخی منابع شماره ۲۰ تا ۲۲ نیز ذکر شده است)، که توصیــه می شود برای تزریق واکسن های زنده از سر سوزن ۸/. میلی متری و به طول ۱۵ میلی متر و برای تزریق واکسن های غیر زنده از سر سوزن ۱ میلی متری و به طول ۱۵ میلی متر استفاده شود.لازم است ۲ تا ۴ ساعت قبل از شروع واکسیناسیون ، واکسن ها را از یخچال خارج نمود تا در دمای محیط کمی گرم شوند.قبل از انجام واکسیناسیون باید کلیه بخش های سرنگ اتوماتیک ، لوله های رابط و مخزن توسط مواد ضد عفونی کننده شسته شوند و بهتر است که استریل باشند.قبل از انجام واکسیناسیون باید با استفاده از آب میزان دز لازم برای تزریق محاسبه گردد.قبل از انجام تزریق باید دقت نمود که سر سوزن سرنگ محکم بسته شده باشد.به منظور پرهیز از عفونت، سرنگ باید استریل بوده و تماسی با مواد آلوده نداشته باشد.دقت لازم در هنگام گرفتن پرندگان از بروز اختلالات حرکتی در آنها جلوگیری می کند.به منظور اثریخشی بیشتر عملیات واکسیناسیون بهتر است که ظرف حاوی واکسن را قبل و در خلال کار به آرامی تکان دهید.حداقل دمای مناسب جهت جریان یافتن محلول واکسن در لوله های رابط ۱۵ تا ۲۱ درجه سانتیگراد بوده و با این حال بهتر است دمای محلول واکسن تزریقی بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد باشد.عمل واکسیناسیون نیاز به دقت کافی از سوی کارکنان دارد و سرعت بالا باعث کاهش دقت می گردد.هنگام انجام واکسیناسیون دقت شود که لوله رابط از مخزن جدا نشده باشد.هنگام انجام واکسیناسیون دقت شود که به منظور تزریق واکسن ، پوست پرنده دو بار سوراخ نشود.هنگام انجام واکسیناسیون باید از خالی نبودن مخزن اطمینان حاصل نمود تا به جای واکسن ، هوا به پرنده تزریق نشود.عدم رعایت موارد بهداشتی در هنگام تزریق واکسن مارک در جوجه های یکروزه می تواند باعث ایجاد عفونت و سپتی سمی شدید ناشی از عفونت با پسودوموناس در جوجه ها گردد.تزریق واکسن باید در عضلانی ترین قسمت ران یا سینه پرنده صورت گیرد.به دلیل اینکه گردن یکی از تمیزترین قسمت های بدن طیور است، تزریق زیر جلدی در این محل نیز توصیه می گردد.برای انجام عملیات واکسیناسیون تزریقی در هر سالن حداقل ۵ نفر در روز مورد نیاز است.
به منظور جلوگیری از مصرف دان درهنگام انجام واکسیناسیون ، دانخوری نباید پر باشد.از انجماد واکسن های غیر فعال جلوگیری نمایید.تیتر حاصل از واکسن ، توسط نوع و کیفیت ماده غیر فعال کننده واکسن کشته تعیین می شود.واکسن باید در محل مناسب تزریق گردد تا از تورم سر، تشکیل گرانولوما و فلجی در محل تزریق جلوگیری شود.همچنین باید دقت نمود که تزریق در داخل پر طیور انجام نشود.هنگام تزریق زیرجلدی در ناحیه گردن باید دقت نمود که سوزن به موازات گردن قرار گرفته و از ورود آن به عضلات گردن جلوگیری شود.پس از ۲۰۰ مورد تزریق ، سوزن سرنگ باید تعویض شود.بعد از انجام واکسیناسیون ، میزان دز واکسن مصرف شده را با تعداد پرنده واکسینه شده مقایسه نمایید.پس از اتمام عملیات تزریق واکسن غیر فعال می توان با شمارش تعداد بطری های واکسن مصرف شده از صحت محاسبه دز و نحوه تزریق آن اطمینان حاصل نمود.به منظور تمیز کردن دستگاه سرنگ باید ابتدا قطعات آن را از هم جدا نموده و پس از شستن با آب جوش ، وارد مایع دتر جنت کرده و در نهایت با آب جوش یا آب مقطر ضد عفونی نمود.
● روش تلقیح بال
برای رقیق کردن ۱۰۰۰ دز واکسن ۱۰ میلی لیتر محلول رقیق کننده در نظر گرفته شود.سوزن مربوطه باید به اندازه کافی در محلول واکسن فرو رود تا شیارهای آن کاملا از محلول پر شود.هنگام انجام عمل تلقیح باید دقت نمود که این کار در دو نقطه و در محلی که فقط پوست وجود دارد انجام گیرد ، به گونه ای که عضلات ، مفاصل ، استخوان ها و رگ های خونی بال آسیب نبینند.سوزن تلقیح پس از خارج شدن از محلول واکسن نباید به هیچ چیزی برخورد نماید، زیرا این برخورد باعث تخلیه محلول از محل شیارهای آن می گردد.از تماس محلول واکسن با چشم پرنده خودداری شود.مشخصه واکسیناسیون صحیح بروز یک واکنش التهابی به صورت تورم و قرمزی در پوست ناحیه ای که سوزن وارد شده ، پس از ۶ تا ۱۰ روز می باشد.وجود ندول های بزرگ تر به ویژه وجود مراکز پنیری شکل در این ندول ها نشانه آلودگی واکسن و یا استریل نبودن وسایل تلقیح می باشد.
● روش قطره چشمی
قبل از انجام کار قطره چکان ها را توسط آب جوش ضد عفونی نمایید.تمامی ویال های واکسن مورد نیاز برای یک سالن را یکباره باز نکنید ، بلکه در هر نوبت یک ویال واکسن را آماده نموده و پس از تمام شدن یا کمی قبل از اتمام آن ، ویال دیگر را آماده نمایید.برای رقیق کردن هر ۱۰۰۰ دز واکسن ۲۵ تا ۳۰ میلی لیتر آب مقطر یا آب جوشیده سرد به آن اضافه نمایید.به منظور تهیه محلول اولیه باید میزان ۵ میلی لیتر آب مقطر را با سوزن استریل در ویال تزریق نمود.ظرف ویال را حداقل دوبار با محلول واکسن تهیه شده شستشو دهید.سر قطره چکان باید به خوبی محکم شده باشد تا از ریختن محلول واکسن و اتلاف آن جلوگیری شود.سر قطره چکان فلزی باعث خستگی دست کاربر می شود، پس توصیه می شود که از قطره چکان هایی با سر پلاستیکی استفاده شود.محلول اولیه موجود در ویال را به خوبی تکان دهید.قطره چکان حاوی واکسن را در ظرف یخ به صورت عمودی ( محل ریختن قطره رو به بالا ) قرار دهید.
جوجه را به گونه ای در دست نگهدارید که سر آن رو به بالا باشد.انجام عملیات روش قطره چشمی باید در محیط نیمه تاریک صورت گیرد.پس از هر بار واکسیناسیون ، قطره چکان را به حالت عمودی نگه دارید تا علاوه بر جلوگیری از ریختن تصادفی واکسن ، ریختن قطره بعدی آسانتر باشد.از قرار دادن محلول اولیه واکسن موجود درسالن در نزدیکی خروجی هیتر خودداری نمایید.همواره از صحت کار قطره چکان ها مطمئن شوید.واکسن باید روی سطح کره چشم ( نه بر روی پلک پرنده ) چکانده شود.پس از ریختن واکسن، پرنده را چند ثانیه در همان حال نگه دارید تا قطره واکسن به خوبی در داخل چشم پخش شود.استفاده از آب خیلی سرد برای آماده کردن محلول واکسن باعث تورم بافت ملتحمه چشم می گردد.هیچ جوجه ای نباید عمدا" یا سهوا" بدون واکسیناسیون رها شود.هر قطره چکان باید پس از واکسیناسیون ۵۰ پرنده با قطره چکان دیگری که در مجاورت یخ قرار داشته است، تعویض گردد.قطره چکان های حاوی محلول واکسن را باید در مجاورت یخ نگهداری نمود.قطره چکان را به طور کامل از محلول واکسن پر نکنید ، زیرا خالی شدن قطره چکان های کاملا" پر به زمان بیشتری نیاز دارد.نوک قطره چکان نباید به چشــم پرنده برخورد نماید، زیرا باعـــث عفونت چشم به صورت همه گیـر می شود.
منبع : موسسه مرغداری ایران


همچنین مشاهده کنید