رموز بالابردن عزت نفس در محیط کار

داشتن عزت نفس و احترام به خود و شناسایی ارزشهای فردی، برخورداری از اعتماد به نفس و ... در محیط کار و کل جامعه مساله بسیارمهمیاست که سبب ارتقای شغلی، حرفه ای و انگیرههای اجتماعی و فردی کارکنان یک سازمان می شود.
در مقاله زیر که به وسیله محمد مختاری از کارکنان برق منطقهای اصفهان تدوین شده رمزهای بالابردن عزت نفس در محیط کار بیان شده است.
عزت نفس را احترام به خود (شناسایی ارزشهای فردی)، اعتماد به نفس (اعتماد به قابلیت های فردی) و مسوولیت پذیری و پذیرش مسوولیت نسبت به خود و دیگران می توان تعریف کرد.فرد باعزت نفس بالا آمادگی بیشتری برای درگیر شدن با مسایل زندگی دارد، بلند همت است، به روابط حمایت کننده و ترغیب کننده تمایل بیشتری دارد، بیشتر مصمم است تا با دیگران با احترام برخورد کند و از زندگی لذت بیشتری میبرد.
هشت رمز بالابردن عزت نفس
هر چند هیچ کس جز خود ما قادر به بالابردن عزت نفسمان نیست، با وجود این می توانیم در محیطی به کار بپردازیم که عزت نفس کارکنان خود را رشد می دهد و حمایت می کند. روانشناسان معتقدند ۸ رمز در بالابردن عزت نفس سودمند است و مدیرانی که از این هشت رمز استفاده می کنند شادترین کارکنان را دارند و زمانی که این هشت رمز کلیدی به صورت طبیعت ثانویه افراد درآیند در این صورت محیط کاری به محیطی حقیقی برای پرورش عزت نفس بدل خواهد شد. به هر صورت نباید خودسرانه عملکرد زیرا هررمزینمایندهمجموعهای از رفتارهای خاص است که برای رسیدن به بهترین نتیجه باید آموخته شود، تمرین شود و بدرستی بکار گرفته شود. رموز بالابردن عزت نفس را می توان به شرح زیر تقسیم کرد:
۱- به دیگران احترام بگذارید
هر کدام از ما انسانها برای مورد توجه قرار گرفتن و درک شدن از سوی دیگران نیاز درونی داریم. مدیران میتوانند با رفتاری احترام برانگیز ، گفتگو و گوش دادن موشکافانه و همدلانه در کنار برقراری ارتباطهای دیداری، دوری از نصیحت کردن و موعظه کردن و عدم استفاده از لحن تحقیرآمیز احترام خود را نشان دهند. مساله این است که در بسیاری از موارد ما سهم عادلانه ای از احترام زندگی خود دریافت نمی کنیم بنابراین به اندازه کافی در احترام گذاشتن به دیگران مهارت نداریم.
۲- تواناساختن و اختیار دادن
توانایی دادن به معنای اعطای دانش و مهارتی است که کارمندان برای موقعیت شغلی شان به آن نیازمند هستند و حمایت کردن از کارمندان در به اتمام رساندن مسوولیت خود از دیگر موارد تواناسازی است.
هیچ کس بدون آموزش نمی تواند کاری را به انجام برساند و بدون داشتن مسوولیت، بیشتر مردم تمایل خواهند داشت که بدون آنکه فکر کنند صرفاَ کاری را انجام دهند. در حالیکه کسانی که به آنها توانایی و مهارت داده می شود درباره خودشان احساس خوب و مثبت دارند زیرا فرصت برتری یافتن آنها بیشتر است. کسانی که قدرت و اختیار دریافت کرده اند درباره خودشان احساس خوبی دارند زیرا برای زندگی قبول مسوولیت کرده اند و در واقع قدرت و استعداد خود را پذیرفتهاند.
۳- به جا و موافق عمل کنید
رفتار موافق رفتاری است که در بطن شخصیت و در مسیر ارزشهای سازمانی و فردی باشد به بیان دیگر آنچه که در درون احساس می شود باید عمل شود بسیاری از ما، در پنهان کردن احساسات حقیقی خود کاملاَ خبره شده ایم چون درست بودن به شهامت زیادی نیاز دارد. کارمندان در بهترین شرایط سرگشته و در بدترین شرایط نسبت به رفتارهای مدیریتی، ناهماهنگ و ناموزون، بدبین و بی اعتماد هستند، مدیران می توانند با واقعی بودن و گفتن حقیقت این اعتماد را در کارمندان خود ایجاد کنند. چطور می توانیم از دیگران انتظار داشته باشیم که با ما صادق و باز باشند در حالیکه خود ما هرگز با آنان با احساسات و افکار واقعی مان برخورد نکرده ایم؟
۴- ایجاد امنیت کنید
محیط کاری امن، محیطی است که در آن افراد احساس کنند می توانند به طور باز و بدون ترس از سرزنش و ملامت و مورد مواخذه قرارگرفتن کار میکنند. لی ایاکوکا (روانشناس) در کتاب خود به نام رک گویی میگوید: تنها روسایی میتوانند ایجاد روحیه کنند که به اطرافیان اجازه دهند تا به هنگام بیان جملات جادویی (نمی دانم، اما پیدا خواهم کرد) احساس راحتی و امنیت کنند. زمانی که انسانها احساس ایمنی میکنند طبیعتاَ جستجوگر و خلاق میشوند و زمانی که احساس امنیت نکنند حالت تدافعی پیدا کرده، سخت و کنترل شده رفتار می کنند و مشوش، کینه ای و کج خلق می شوند که هیچ یک از این صفات در نهایت کمکی نمیکند.
مدیران می توانند یاد بگیرند که چطور محیط های کاری امن تری ایجاد کنند تا قوه ابتکار، حل خلاقانه مشکلات و کارهای تیمی بزرگ را ارتقاء دهند.
۵- حد و مرزهای فردی خود را مشخص کنید
اکثر ما نیاموخته ایم که چطور حد و مرزهای شخصی خود را با دیگر مردم معین کنیم هر کس به رغم شغل یا عنوانی که دارد حق تعیین حد و مرز خویش را دارد.بعضی وقتها گوشزد کردن این جمله به یک فرد بی نزاکت و بی توجه ضروری است که رفتا شما غیر قابل قبول و ناپسند است و ادامه این رویه نشاندهنده این است که شما عواقب آن را پذیرفته اید.مدیران به تدریج باید ظرفیت پذیرش کارکنان را در نظر بگیرند در مقابل کارکنان نیز حس می کنند مورد توجه واقع شده اند.
۶- تفاوتهای اجرایی را بررسی کنید
مدیران اگر ندانند که رفتار کارمندان برای آنها چه مفهومی دارد هیچ یک از اعمال آنان را درک نخواهند کرد. اعمال تمامی افراد (چه درست و چه غلط) همیشه به کوششهایی که فرد برای ارضای نیازهایش انجام می دهد به تلاش برای بقاء و حفاظت از خویشتن، حفظ تعادل، دوری از ترس و رشد و پیشرفت خویش مربوط می شود. هنگامی که یک کارمند رفتار نامعقولی دارد ابتدا سعی کنید بفهمید چه عاملی موجب این رفتار غیرقابل قبول شده است قبل از آنکه تعیین کنید که کدام اعمال را برای تصحیح کردن اشتباهات بکار گیرد به خود و کارمندتان کمک کنید تا بفهمید که دیدگاه او در مورد موقعیت پیش آمده چیست؟
۷- رفتار را بسنجید و واکنش سازنده ای فراهم کیند
یکی از بهترین راههای آموزش عبارت از یک واکنش سازنده و فوری نسبت به آن عمل است، نشان دادن واکنش سازنده در واقع دادن یک مهلت یادگیری است. همه می دانیم که دوست داریم به چه نحوی نسبت به اعمال ما واکنش نشان داده شود اما خودمان در برخورد و واکنشهایمان به نحوی این مطلب را فراموش می کنیم. مدیران باید درباره توانایی های اجرایی یک کارمند دقیق باشند و سپس واکنش کاربردی دقیقی را ارائه کنند.
۸- استعدادهای بالقوه را تقویت کنید و کارکرد مورد نظرتان را بشناسید
افراد با عزت نفس پایین اغلب به اندازه بازدهی کم خود از قابلیتها و محسنات خود ترس دارند. بازدهی کم می تواند احساس بی کفایتی و ترس از داشتن یا گرفتن مسوولیت را ایجاد کند.
نکات کلیدی:
۱- بزرگترین کاری که فرد برای انگیزش دیگران می تواند انجام دهد گوش دادن و شنیدن است.
۲- خودپذیری زمانی بالا میرود که فرد نسبت به خود مسوول باشد.
۳- الگوسازی نه تنها ممکن است بهترین راه آموزش باشد بلکه ممکن است تنها راه نیز باشد.
۴- حس ارزشمندی تنها در فضایی
میتواند رشد یابد که تفاوتهای فردی شناخته و اشتباهات تحمل شوند.
۵- کسی نمی تواند شما را وادار به احساس بی اهمیتی و پست بودن کند مگر اینکه خود شما رضایت دهید.
۶- رفتار خوب مشتریان نتیجه مستقیم رفتار خوب کارکنان است.
۷- انسانهایی که احساس خوبی نسبت به خود دارند نتایج خوبی هم به بار میآورند.
۸- انسانهایی که نتایج خوبی به بار میآورند احساس خوبی نسبت به خود دارند.

محمدمختاری – برق منطقه ای اصفهان