شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

شیوع‌ سکته‌ های‌ قلبی‌ در میان‌ جوانان‌


شیوع‌ سکته‌ های‌ قلبی‌ در میان‌ جوانان‌
پیوند اعضا طی‌ چند سال‌ اخیر به‌ عنوان‌ یکی‌ از مباحث‌ چالش‌ برانگیز علم‌ پزشکی‌ مطرح‌ بوده‌ است‌. در حالی‌ که‌ با انجام‌ پیوند جان‌ بیماران‌ بسیاری‌ نجات‌ می‌یابد بحث‌ها در مورد انجام‌ یا عدم‌ انجام‌ این‌ نوع‌ پیوند تبعات‌ بسیاری‌ را در جامعه‌ به‌ دنبال‌ داشته‌ است‌.
سرانجام‌ با بررسی‌ها و کارشناسی‌های‌ صورت‌ گرفته‌ و رفع‌ موانع‌ شرعی‌ و قانونی‌ اهدای‌ عضو و پیوند اعضا در کشور به‌ رسمیت‌ شناخته‌ شد. خوشبختانه‌ در دهه‌ اخیر شاهد پیوند اعضای‌ مختلف‌ مانند کلیه‌، کبد، استخوان‌، نسوج‌ و بافت‌ها و قلب‌ بوده‌ایم‌. اما در این‌ میان‌ پیوند قلب‌ از اهمیت‌ ویژه‌یی‌ برخوردار است‌.
پیوند قلب‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از مهمترین‌ و دقیق‌ترین‌ اعمال‌ جراحی‌ از سال‌ ۷۱ در کشور آغاز شد و تاکنون‌ تنها ۱۲۰ بیمار تحت‌ عمل‌ جراحی‌ پیوند قلب‌ قرار گرفته‌اند.
دکتر حسن‌ رادمهر رییس‌ بخش‌ قلب‌ بیمارستان‌ امام‌ خمینی‌ در این‌ باره‌ می‌گوید: «پیوند قلب‌ از سال‌ ۷۱ شروع‌ شده‌ است‌ و تا به‌ حال‌ در این‌ زمینه‌ به‌ نتایج‌ خوبی‌ رسیده‌ایم‌. اما مشکلات‌ و مسائل‌ جانبی‌ زیادی‌ سر راه‌ عمل‌ پیوند قلب‌ در ایران‌ است‌ که‌ براحتی‌ مسائل‌ علمی‌ و تکنیکی‌ را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهد.»
جایگاه‌ پیوند قلب‌ در ایران‌
متاسفانه‌ تاکنون‌ در ایران‌ عمل‌ پیوند قلب‌ جایگاه‌ واقعی‌ خود را پیدا نکرده‌ و کاستی‌های‌ بی‌شمار در این‌ عمل‌، بیماران‌ و پزشکان‌ را با مشکلات‌ فراوانی‌ روبرو کرده‌ که‌ آنان‌ باید با این‌ مشکلات‌ دست‌ و پنجه‌ نرم‌ کنند.
دکتر محمد حسین‌ ماندگار رییس‌ بخش‌ قلب‌ بیمارستان‌ شریعتی‌ درباره‌ مشکلات‌ و مسائل‌ پیش‌ روی‌ عمل‌ پیوند قلب‌ در کشور می‌گوید: «پیوند اعضا، رشته‌ بسیار گرانقیمتی‌ است‌. تحت‌ این‌ شرایط‌ باید مشخص شود سیاست‌های‌ کلی‌ وزارت‌ بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌ مبتنی‌ بر پیوند اعضا است‌ یا خیر.»
پیوند اعضا به‌ این‌ دلیل‌ برای‌ بیمار گران‌ تمام‌ می‌شود که‌ آماده‌سازی‌ بیماران‌، تکنیک‌ پیوند و حتی‌ نگهداری‌ بیمار پس‌ از عمل‌ از حساسیت‌ خاصی‌ برخوردار بوده‌ و هزینه‌بردار است‌. معمولا بیماران‌ خواستار پیوند قلب‌، اغلب‌ فاقد پوشش‌ بیمه‌یی‌ بوده‌ و به‌ دلیل‌ بیماری‌ از کار افتاده‌ هستند. طبیعی‌ است‌ که‌ برای‌ انجام‌ عمل‌ پیوند توان‌ مالی‌ نداشته‌ باشند.»
وی‌ می‌افزاید: «تحت‌ این‌ شرایط‌ برعهده‌ دولت‌ است‌ که‌ با ایجاد سیستم‌ مالی‌ از بیماران‌ حمایت‌ کند چرا که‌ برای‌ پیوند قلب‌ در مراحل‌ مختلف‌ بودجه‌ هنگفتی‌ هزینه‌ می‌شود و مسلما پرداخت‌ این‌ هزینه‌ از توان‌ بیمار خارج‌ است‌.»
از سوی‌ دیگر مشکلات‌ پیوند قلب‌ تنها به‌ عمل‌ جراحی‌ ختم‌ نمی‌شود. بلکه‌ مساله‌ دیگر، چگونگی‌ نگهداری‌ از بیمار پس‌ از عمل‌ است‌ که‌ حداقل‌ باید یک‌ ماه‌ و نیم‌ تا دوماه‌ در بیمارستان‌ بستری‌ بوده‌ و پس‌ از آن‌ نیز بطور مرتب‌ توسط‌ پزشک‌ معاینه‌ شود.
این‌ بیماران‌ پس‌ از انجام‌ عمل‌ پیوند، تا آخر عمر بهبودی‌ کامل‌ خود را به‌ دست‌ نیاورده‌ و مجبورند بطور مستمر به‌ پزشک‌ معالج‌ خود مراجعه‌ کنند.
دکتر رادمهر همچنین‌ بیان‌ می‌کند: پس‌ از عمل‌ پیوند قلب‌ نیز این‌ بیماران‌ باید از داروهایی‌ استفاده‌ کنند تا سیستم‌ ایمنی‌ بدن‌ آنان‌ عضو پیوندی‌ را پس‌ نزند. این‌ داروها بسیار گران‌ هستند. گفتنی‌ است‌ که‌ هزینه‌ها به‌ اینجا منتهی‌ نمی‌شود بلکه‌ تحت‌ این‌ شرایط‌ بیماران‌ باید بطور مداوم‌ به‌ پزشک‌، مددکار، فیزیوتراپ‌ و ... مراجعه‌ کنند.
مطلوب‌ نبودن‌ آمار پیوند قلب‌ در ایران‌
از سال‌ ۷۱ تاکنون‌ که‌ انجام‌ عمل‌ پیوند قلب‌ در ایران‌ آغاز شده‌، طبق‌ آمار تنها ۱۲۰ مورد عمل‌ پیوند قلب‌ انجام‌ شده‌ است‌ که‌ ۶۵ پیوند در بیمارستان‌ شریعتی‌ و ۵۰ پیوند در بیمارستان‌ امام‌ خمینی‌ انجام‌ شده‌ است‌. این‌ در حالی‌ است‌ که‌ در این‌ مقطع‌ زمانی‌ ۲۰ هزار عمل‌ معمولی‌ قلب‌ انجام‌ شده‌ است‌ .
دکتر ماندگار درباره‌ تعداد بیماران‌ پیوند شده‌ در بیمارستان‌ شریعتی‌ بیان‌ می‌کند: تعداد ۶۵ بیمار در این‌ بیمارستان‌ تحت‌ عمل‌ پیوند قلب‌ قرار گرفته‌اند که‌ از این‌ تعداد ۳۰ نفر یعنی‌ معادل‌ ۵۰ درصد زنده‌ مانده‌اند.
وی‌ درباره‌ علت‌ مرگ‌ این‌ بیماران‌ می‌گوید: عمده‌ترین‌ علت‌ مرگ‌ بیماران‌ عدم‌ رسیدگی‌ مناسب‌ و ارایه‌ خدمات‌ کافی‌ به‌ گیرندگان‌ عضو است‌.
با وجود اینکه‌ ۵۰ درصد از بیماران‌ پیوند قلب‌ فوت‌ می‌کنند و نتیجه‌ کار ضعیف‌ است‌ اما همچنان‌ این‌ پیوند صورت‌ می‌گیرد. دکتر رادمهر در این‌ خصوص‌ می‌گوید: نتایج‌ خوبی‌ در زمینه‌ پیوند قلب‌ داشته‌ایم‌ اما هنوز با استانداردهای‌ روز دنیا فاصله‌ زیادی‌ داریم‌.
هزینه‌های‌ پیوند قلب‌ در ایران‌
درباره‌ هزینه‌ پیوند قلب‌ در ایران‌ آمار و ارقام‌ مستند و دقیقی‌ وجود ندارد. به‌ عبارت‌ دیگر تاکنون‌ هیچ‌ سازمان‌ و مرجعی‌ نسبت‌ به‌ ارزیابی‌ این‌ کار اقدام‌ نکرده‌ است‌، اما هزینه‌ این‌ عمل‌ در کشورهای‌ اروپایی‌ و امریکایی‌ معادل‌ ۳۰۰ هزار یورو است‌ که‌ با توجه‌ به‌ سرانه‌ ۲ دلار درمان‌ در کشور تامین‌ این‌ هزینه‌ در ایران‌ غیرممکن‌ به‌ نظر می‌رسد. زیرا به‌ یقین‌ هیچ‌ بیمار قلبی‌ در کشور قادر به‌ پرداخت‌ این‌ هزینه‌ نیست‌.
در ایران‌ برای‌ کاهش‌ هزینه‌ها اقدامات‌ موثری‌ مانند استفاده‌ از سیستم‌ بیمه‌های‌ تامین‌ اجتماعی‌ و مراکز خدمات‌ درمانی‌ صورت‌ گرفته‌، اما کافی‌ نیست‌.
خوشبختانه‌ طبق‌ نظر کارشناسان‌ و متخصصان‌ پیوند قلب‌ در ایران‌ نه‌ تنها در منطقه‌ بلکه‌ در کل‌ دنیا نیز جزو ارزان‌ترین‌ اعمال‌ جراحی‌ محسوب‌ می‌شود. این‌ کاهش‌ هزینه‌ در هزینه‌ بستری‌ شدن‌ در بخش‌ ICU ‌ نیز مشهود است‌. در کشورهای‌ اروپایی‌ هزینه‌ یک‌ شب‌ بستری‌ شدن‌ در بخش‌ ICU‌ معادل‌ ۳ هزار و ۷۰۰ دلار است‌ که‌ در ایران‌ این‌ هزینه‌ بسیار ناچیز است‌.
پیشگیری‌ بهتر از درمان‌
دکتر ماندگار نارسایی‌ قلبی‌ را شایع‌ترین‌ علت‌ مرگ‌ بعد از تصادفات‌ در ایران‌ دانسته‌ و می‌گوید: «امروزه‌ به‌ دلیل‌ مسائل‌ و مشکلات‌ اجتماع‌ و زندگی‌ شهری‌ نظیر آلودگی‌ صوتی‌، زیست‌ محیطی‌، ترافیک‌ و... شاهد افزایش‌ بروز سکته‌های‌ قلبی‌ هستیم‌. به‌ گونه‌یی‌ که‌ متاسفانه‌ امروزه‌ سن‌ بروز و ابتلا به‌ این‌ عارضه‌ پایین‌ آمده‌ و در میان‌ جوانان‌ شیوع‌ پیدا کرده‌ است‌. برای‌ کنترل‌ این‌ وضعیت‌ باید فرهنگ‌ «پیشگیری‌ بسیار ارزان‌تر و موؤرتر از درمان‌ بدون‌ اثر است‌» را متداول‌ کرد. زیرا درمان‌ اثر پیشگیری‌ را ندارد و برای‌ پیشگیری‌ نیز باید از دوران‌ کودکی‌ به‌ مسائل‌ اجتماعی‌ توجه‌ کرد تا بتوان‌ خطر ابتلا به‌ بیماری‌های‌ قلبی‌ را در سنین‌ جوانی‌ کنترل‌ کرد.
دکتر رادمهر با اشاره‌ به‌ آمار ۸۰ درصدی‌ انجام‌ عمل‌ گرفتگی‌ رگ‌ها و عروق‌ می‌افزاید: علل‌ مختلفی‌ در ابتلا به‌ این‌ عارضه‌ موثر است‌ که‌ می‌توان‌ به‌ عوامل‌ ارثی‌ و ژنتیکی‌، بالا رفتن‌ سن‌، نحوه‌ تغذیه‌ و تغییر رژیم‌های‌ تغذیه‌یی‌، فعالیت‌های‌ بدنی‌، کشیدن‌ سیگار، فشار خون‌، بیماری‌ قند، آلودگی‌های‌ صوتی‌ و استرس‌های‌ روزمره‌ که‌ جزو عوامل‌ فردی‌ و اجتماعی‌ هستند اشاره‌ کرد.
چه‌ کسی‌ مسوول‌ است‌
برای‌ رفع‌ مشکلات‌ بیماران‌ پیوند قلب‌ در کشور، متولی‌ خاصی‌ وجود ندارد و مشخص نیست‌ که‌ بستر حمایت‌ از این‌ بیماران‌ باید توسط‌ وزارت‌ بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌ یا وزارت‌ رفاه‌ و تامین‌ اجتماعی‌ فراهم‌ شود، اما آنچه‌ اهمیت‌ دارد وجود غیرقابل‌ انکار این‌ بیماران‌ است‌ که‌ مسلماً چه‌ قبل‌ و چه‌ بعد از عمل‌ با مشکلات‌ فراوانی‌ مواجه‌ هستند.
سمینار تازه‌های‌ پیوند قلب‌
برای‌ بررسی‌ مشکلات‌ و مسائل‌ پیوند قلب‌ در ایران‌ سمینار یک‌ روزه‌ تازه‌های‌ پیوند قلب‌ با همکاری‌ مرکز تحقیقات‌ و بانک‌ فراورده‌های‌ پیوندی‌ ایران‌ و بخش‌ جراحی‌ قلب‌ بیمارستان‌ امام‌ خمینی‌ و استادان‌ بیمارستان‌ شریعتی‌، پانزدهم‌ دی‌ماه‌ در تالار تصویربرداری‌ و رادیولوژی‌ بیمارستان‌ امام‌ خمینی‌ برگزار شد.
در این‌ سمینار ۱۴ مقاله‌ توسط‌ استادان‌ و جراحان‌ قلب‌ کشور ارایه‌ شد و پزشکان‌ در زمینه‌ پیوند قلب‌ به‌ تبادل‌ اطلاعات‌ پرداختند.

مهرنوش‌ حیدری‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید